وقت ظهور امام مهدی(عج) برای هیچکس جز خداوند متعال معلوم نیست، و کسانی که وقت ظهور را تعیین میکنند، دروغگو شمرده شدهاند.
ولی علایم و نشانههای بسیاری برای ظهور آنحضرت در کتابهای حدیث ثبت شده است که ذکر تمام آنها مجال مفصل لازم دارد. علائم ظهور به دو دستة کلّی تقسیم میشوند: علائم حتمی و علائم غیرحتمی. چنانکه فضیلبن یسار از امام باقر(ع) روایت کرده که فرمود: نشانههای ظهور دو دستهاند: یکی نشانهای غیرحتمی و دیگر نشانههای حتمی، خروج سفیانی از نشانههای حتمی است که راهی جز آن نیست؟ منظور از علائم حتمی آن است که به هیچ قید و شرطی مشروط نیست و قبل از ظهور باید واقع شود، و مقصود از علایم غیرحتمی آن است که حوادثی به طور مطلق و حتم از نشانههای ظهور نیست. بلکه مشروط به شرطی است که اگر آن شرط تحقق یابد مشروط نیز محقّق است.علائم غیرحتمی بسیارند که در بیان آنها به یک روایت، از امام صادق(ع) اکتفا میکنیم.
امام صادق(ع) برای یکی از یاران خود علائم آخر الزمان را چنین بر میشمرند: 1) حق بمیرد و طرفدارانش نابود شوند
2) ظلم و ستم فراگیر شده است.
3) کارهای بد آشکار شده و از آن نهی نمیشود.
4) بچهها به بزرگان احترام نمیگذارند.
5) قطع پیوند خویشاوندی شود.
6) انسانها اموال خود را در غیر اطاعت خدا مصرف میکنند و کسی مانع نمیشود.
7) کسی که امر به معروف میکند خوار و ذلیل است.
8) همسایه، همسایه خود را اذیت میکند.
9) سوگندهای دروغ به خدا بسیار گردد.
10) ستم و تجاوز شایع شده است.
11) نماز را سبک شمارند.
12) همّ و هدف مردم شکم و شهوتشان است. و امّا علایم حتمیالوقوع: امام صادق(ع) فرمود: پیش از ظهور قائم(عج) پنج نشانه حتمی است: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، قتل نفس زکیّه، و فرو رفتن در بیابان.اینها اجمالی از علائم ظهور امام زمان(عج) است که بیان شد.از پیامبراکرم(ص) نیز روایت شده است که فرمود: ده چیز است که پیش از قیامت حتماً به وقوع خواهد پیوست: سفیانی، دجال، دخان، دابّه، خروج قائم، طلوع خورشید از مغرب، نزول عیسی، خسوف در مشرق، خسوف در جزیره العرب، و آتشی که از مرکز عدن شعله میکشد و مردم را به سوی بیابان محشر هدایت میکند... این بود مختصری از علائم و نشانههای ظهور.برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به کتابهای کمالالدّین و تمام النعمه و کتاب غیبت نعمانی و بحارالانوار، جلد 52 و کتاب غیبت شیخ طوسی مراجعه نمائید.
منبع: مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان
سؤال : از برخی از بزرگان نقل می شود که حضرت آیة الله العظمی بهجت - رحمه الله - فرموده اند : ما تاکنون به جوانها مژده می دادیم که ظهور امام زمان علیه السلام را درک خواهند کرد اما اکنون به پیرها هم بشارت می دهیم که دوران ظهور را خواهند دید ؛ آیا این مطلب به آیة الله العظمی بهجت -رحمه الله - قابل استناد است یا خیر ؟
پاسخ :
1. اتفاقا در این باره از حضرت آیة الله العظمی بهجت - رحمه الله - سئوال شد ، ایشان فرمودند : آقایی دم محراب مسجد نزد من آمد و به من گفت : به خدمت حضرت علیه السلام رسیدم و از ظهور پرسیدم آیا من ظهور را درک می کنم . آنگاه مطالب یاد شده را آقا از این شخص نقل کردند .بنابراین خود حضرت آیة الله العظمی بهجت - رحمه الله - مستقیما مطلب را نفرمودند بلکه از شخص دیگری نقل نمودند .
2. همچنین معظم له - رحمه الله - فرمودند : اگر گفتن این مطالب لازم بود من برای شاگردانم می گفتم .
3. امکان دارد همانگونه که آقا مکرر بیان می فرمودند ، این مطلب اشاره به ظهور شخصی داشته باشد و نه ظهور عمومی .
4. امکان دارد ، اینگونه اظهارات از باب « إنّهم یرونه بعیدا و نراه قریبا » باشد