دین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمددین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمدشعر به گویش تایبادی
شعر به گویش تایبادیمنظومه ی تایباد 358 بیت
سراینده اشعارتایبادی است وسالها معلم زبان فارسی بوده است و این شعر را
صرفا جهت طنز یا خاطره و امثال آن نسروده است که خواندن آن فقط باعث
انبساط خاطر شودو تایبادیها فقط از خواندن آن لذت ببرند بلکه ویژگیهای خاص این
گویش همچنین لزوم نگاه جدی به خرده فرهنگها بشترین توجه سراینده را به خود
جلب کرده است
خرده فرهنگها فرهنگها را میسازند و لغات موجود درخردهفرهنگها منابع غنی لغت
برای زبان اصلی به شمار میآیند و این مختصر و شایدمطول بیشتر بدین جهت
سروده شده است و امید است با توجه به خرده فرهنگهاعلاوه بر احساس
خودباوری و انتقال نحوه زندگی و تجربیات از نسلی به نسل دیگر غنای زبان
فارسی بیشتر شود
در این مختصر یکی از اهداف حداقل ضبط تلفظ کلمات است و ادعایی بر املای
درست کلمات نیست چه چون خرده فرهنگها کمتر نوشته شده اند نیاز به تحقیق
بیشتری دارند نیز فرصت کافی جهت املای درستکلمات نبود امید که این مهم نیز
انجام شود بعضی از ویژگیهای قابل تامل سرودن نظمی با حدود چهارصد قافیه فقط
به قصد حفظ لغات است لذا همشهریان عزیز علی الخصوص قافیه ها را اندکی به
دیده اغماض نگرند
برخی ویژگیهای گویش تایبادی
نویسنده فقط اشاره مختصر به برخی ویژگیهای گویش تایبادی می کند تافتح بابی
جهت تحقیق شود
پسوند (وک) در کلماتی نظیر؛ پیروک ،بادوک،خووک
کلماتی مثل اول و دوم و سوم و بره در گویش قدیمی ها بدونتشدید بود فتحه
قبل از های آخر بجای کسره ؛کلیمه، خنه ،شنه،خله ،دنه و روزه بجای کلمه ،
خانه شانه ،خاله،دانه و روزه
صدای (ow)درکلماتی مثل (او شو نو گو) که در گویش معیار
زبان فارسی تقریبا از بین رفته است
مصوت ای مثل بیچی (برای چه) بیکی(برای کی) تلفظ اصیل تر کلمه ی خواهر
که در گویش معیار از بین رفته است
آوردن هم بعنوان قید تاکید :بهم قبر، بهم ما یک سری میزدی
استعمال صدها واژه خاص مثل ( اخکوک، زللاق ، دلورجلوک ، خططه ، پنگ
چک چک ، مشکه ، وللک ، امپلق ، سرچلک ، سمباد ، المسو ، زاچ ،چتن ،
دالون ملا باقر )
داشتن لالایی های خاص
داشتن چهار بیتی ها خاص
داشتن ضرب المثلهای خاص استعمال فعلهای خاص مثل لشتن(لیسیدن)
،مستن(خواستن) کلپٌک زدن (خوردن آدمهای پیر و بی دندان) شغردن (فشار دادن)
فس فس کردن(حرفهای بی ربط گفتن) پال پال کردن (بدنبال چیزی در یک مجموعه
گشتن) جیستن (فرارکردن)
صرف فعل بصورت خاص با این شناسه ها {ام ای اه ام ان ان)
فعل ماضی ساده ی خوردن:خوردم ،خوردی، خورد، خوردم، خوردن، خوردن فعل
مضارع اخباری خوردن: مخورم، مخوری، مخوره، مخورم، مخورن، مخورن فعل
ماضی ساده ی (لشتن به معنی لیسیدن) لشتم ، لشتی ، لشت ، لشتم ،
لشتن ، لشتن
فعل مضارع اخباری (لستن به معنی لیسیدن) ملسم ملسی ملسه
ملسم ملسن ملسن فعل ماضی ساده ی(مستن به معنی خواستن ) مستم
مستی مست مستم مستن مستن فعل مضارع اخباری (ی به معنی خواستن)
میم میی میه میم مین مین دادن
دشنامهای خاص خصوصا به بچه ها مثل (درد لکک سیه لکک سبرزی سیه
سبرزی خنزل) مخفف کردن( را) بشکل (ر) مثل ( کتابر بیار) یعنی (کتاب را
بیاور) (فرشر بشور) یعنی (فرش را بشوی) و (خور خنک نکو )یعنی (خودت ر
لوس نکن) تلفظ کلماتی مثل (زیر شیر(شیر جنگل) دیر دلیر) بصورت (زر شر
در دلر) در صورتی که کلماتی نظیر قیر پیر سیر(سیر و پیاز) شیر (لبن) به
همان صورت گویش معیار تلفظ میشود
داشتن بازیها و رقصهای خاص حتم سه چکه چوب بازی جوز بازی بجول بازی استا
سه پاییه کبدی کوت خرابک گوش تووک و ......
آوردن پسوند _- س بجای (کردن مصدری) شررس(شرشرکردن) موررس (مور مور
کردن)عررس(عرعر کردن الاغ)
امیدوارم این مجموعه روزبروز به کمک علاقه مندان و دوستان کامل تر گردد اگر
مطلبی خاص گویش تایبادی بنظرتان رسید ارسال کنید
در آینده مجموعه لغتی به گویش تایبادی در وبلاگ قرار خواهم داد تمنا می کنم اگر
لغتی داشتید که در این مجموعه نبود ارسال کنید به دوستانی که لغات زیادتری
بفرستند در صورت چاپ این مجموعه بعنوان همکاران از آنها تشکر خواهد شد
1)اگه رفتی به تیباد یچه خله
نگیر تور بم خدا یکرز بنه
2)کلیمه ی فارسی ، تیباد همغزر
مگم بیتو مه معنای کلیمه
3)کلیمه ی فارسی و لبز قدیمی
به قند و دشلمه ی شلمی ممنه
(4)بهم قبر مگن ، وقت ضررها
ضرر فیده مشد از زور خنده
5)به دررفتن مگن جیستن،به دوخز
بجای خانه می گویند خنه
6)به شب شومیگن ومحکم مخکم
به آب او میگن و مادر ننه
7)بگاو گو میگن وبه شش مگن پپ
به انواع تگرگ گویند جله
(8)بخواهرخوهروبکفش مگن کوش
و هندنه مگن به هندوانه
(9)به پیشانی مگن پینک، دوو فاش
همو فحشه بجان بچه خله
(10)به آهای هو مگن بله مشه ها
به قند و آبنبات بچه ککه
(11)پذیرایی همو خانه ی اتاقه
بجای مبلمان بوده نلیچه
(12)مکردن کار را با دست و بازو
مخوردن گوشت را با پی و شله
(13) مرفتن جو درو گندم درو هم
به افتوهای زللاق ماه روزه
(14)به مولانا و یا پیر شکربار
قسم خوردن مشد باور همیشه
15) پدر پیر مشد برار برادر
به خواهر هم مگفتن گاه دده
(16)به زردآلوی کال وسبز اخکوک
تشک نلین مشد وشاخه شخله
(17)بپستونک مگن چوشک بپالنگ
کشف لاکپشت واخمونیزغششه
(18)خورند پرخورمشه و جلدچابک
جوانه پنگ مشه قندیل شوشه
19)به غمها مردما بودن خبر گیر
و شادیها پر از چک چک و مشکه
تروشی ترشی و چوچنگ نشگون
به هر کس در فضا می بود نشه
(21)بزشت بددول وزیبانیزخوشدول
فرار کن بججی و به جغد کوفه
(22) و دیوارم همو دیفال و دای بود
و دنبه ی سرخ کرده جیزغله
(23)کما بوده گیاه سخت بوناک
مخوردن بعضیا با کیف و به به
24)به دلواپس مگن دلورجلو شد
به دخترها مگفتن عورتینه
(25)حلالیت مشد همو بحل بود
بحل بودی مکردن وقت مککه
چکاوک جل مشد و چندرقم بود
جل موشی بدون طوق و ساده
27)و دیگر طوقی وکاکل بسر بود
جل توقی مزد بم زر چچه
(28)به توتخوری مرفتن سمت باغا
زمستونها مخوردن توت خشکه
(29)و زردآلو و گرجه هم همیجور
مکردن خشک و خانه پرز کشته
(30)پلی یا گنبدی بود کاج خانه
مساختن خانه ها را چار سوره
(31)صدای خر صدای سگ شغالا
قدیم عررست و کوکو بود و دوله
(32)به هرمایع که شور شور غینو
به پرچم بیرق و به راه خططه
(33)پدر و مادر بابا و مامان
مشه بابو و بی بی بچه خله
(34)به فرزندان فرزندم مگفتن
کلخ انداز نبیره و نوسه
35)تقلب در قدیم جیر و جغل بود
مشه گوگم غروب و جنگ سوچٌه
(36) مزد پرپر اگر فرد دروغگو
مگفتن که درغ ندره فیده
(37)به فریاد جغ و غغ و داد و قیرو
به پول خورد میگفتن پول میده
38)مپختن نون قاق و زنجفیلی
بری نوروز با ذوق و علاقه
39)برای کردن ضد عفونی
نبود غیر پلوچ داغ راه و روگه
به لخت وعور گویندلق وهم لیسک
به کال کغ و کویر دق گیج تروه
41) به مردآکروبات دال باز مگفتن
چغوک گنجشکه و لغز اضافه
42)به نوبر دلمل و هویچ زردک
به انگشت کللک و بوزینه بوزنه
(43)پریدن موچ کردن رود هم کال
مشه جرزن جغلدو گوجه گرجه
44)کچل کل بود ودایی بود خالو
به سیلی لوسکی وکلیه گرده
به چینی بندزنم برش زن مگفتن
اوست آبستن و به قورمه قلیه
مزد پی کله گی آخوند بداخم
فلک هم بود گاهه در مینه
مشد وررو ازای سیپره خوندن
مجیست از پیش آخوندوخلیفه
به خاطرجمع مگن دل پرومخکم
به چرخیدن مگفتن دست پله
(49)به بار کردم غذار فارغ مشنینم
که تا یا دم کشه یاپخته گرده
(50)مشه تحریک بشورکردن بچم جور
به تاولها مگفتن غفله خفله
(51)پراکنده مشدتیت تیت وپاش پاش
وپس مرگم مشه ازمرده مونده
(52)پی یر منند ینه مثل پی یر خو
و پیر گو هم مشه آدم پخمه
(53)بخون تو پی سبق ینه مرور کن
تو پیر شی ینه عمرتوزیادشه
(54) و بچچه از زن و شوی دگه هم
نبو د بچچه مگفتن پیشزده
55)مگفتن تاختنه ینه که فعلا
وتاسای مسی ینه که کاسه
56)مگفتن جا جا یعنه نه هر جا
جوان زورمند هم بوده جرره
57)به پرت حلفه ای حلقچ مگفتن
و حلقوچه مشد دام پرنده
به خواهد خه مگفتن مثل خشد
خرم بارک مرفتن تا به قله
اگر خشم کسه خیله زیاد بود
مگفتن که نگاجیری گریفته
برو خز کرده ینه دو بسرعت
مراد ازخط بینی بوده توبه
مگفت ازماکه تیر شدوخلاص شد
به ای معنی که عمرما زیاده
اگر یک فرد بی اصل و نسب بود
مگفتن خشه خوربی اصل وریشه
اگرخونی به خونی هم مگفتن
ینه دو خونیه شوخی ندره
مگفت مدر شما یایی سبک شد
به ای معنی که مدر تو بزیده
مداد پی یر داماد به عروس خو
دو پا انداز با روی گشاده
به هم گشتن تلاش بیشترک بود
و فرد بی مزه هم بوده خله
مگفت هیچکه به ما چیزه نداده
به نک ما که چیزه نرسیده
تلاش پشت سرهم پا به جفت بود
خدا خواسته مشد به جو رسیده
اگر با خنده از مطلب گذر بود
مگفتن که بدر کرده به خنده
به عده ی زیاد هم بر مگفتن
و نادار و فقیر هم بود بززه
فرار دسته جمعی بججی بججی
و بد شانسر مگفتن بد ستره
به هیچ وجه هم مگفتن بپلووه
به جادو گشته میگفتند بسته
به کامل شد مگفتن خب بود شد
به شخص اولیا به جا رسیده
به اجناس قاچاق بالک مگفتن
به گاو نر مگفتن گاو بققه
به گندم روی هم امبز مگفتن
به خارش اندو و به دبه بانکه
به سکه ی ناروا نرو مگفتن
به ناخن هم مگن نخن و نزه
به قلدر و قوی نتو مگفتن
کلاف کاموا و یا نخ بود گرنه
محل جم شدن هم در قله بود
سرای خورد هم بوده سراچه
ملاج اووک و آغل هم غبل بود
و عمامه مشد مندیل و سلله
به لیسیدن مگفتن لشتن و لس
به هاپو هم مگفتن آل و اخخه
نشسته شیشته و استاده وللک
و حرفای درشت مشد قلمبه
مگن به حوصله وردار و سردل
به خوشکل نغز مگن بدریخت گنده
المسو یک نفس فرصت تمام بود
مشد روباه ربا و تیل گرمه
اگر با مشت خو بم بوچ پر باد
مکوفتن امپلق میی تو یا نه
به امپلق مخکم هم ازککو
غذای زاچ تاسو بود و شیممه
اگر یک بچه خیله شور و شربود
مگفتن بچچگه بی دنگ مدنگه
تمنه سوزن خیله بلند بود
به مخ خورد مگفتن مخ کوکه
ردیف خرند مشد رسد مشه سهم
به رد کردن مگن چت دایره دیره
به در رفتن مگفتن که بچوللید
مشررید او ز نودونابه کوچه
مقلیده ینه قل قل مکرده
و در بچچه مگفتن به دریچه
به پرگپی مگن ور ور و تر تر
به خمیازه مگفتن کرد فجه
گمار نوبت مشدگم پت مشدگم
و یک تککه ز پارچه هم تریشه
چروکیده مشد بجغوله و ما
مشه ماه کند هم همو شتابه
تلنگر بود تلمس فرت غم هم
مگفتن بی کسه که بی خیاله
و چانه هم کلبچ و هم کلپ بود
مگفتن خربزه ی خوردر سبچه
بجای سکسکه هکک و عرض بر
و اورق باد گلو بگیر مشد مه
فلج افلج و قورباغه مگل بود
و آفی پرخور و کم ریش کوسه
مشدپیژامه تمبون و به دستبند
مگفتن چوری و سنگر کزه
پیاز هر گیاهی کنبل و بیخ
به خاک رس مگفتن خاک شققه
خفه چپ وول جلجل ماده سگ دلل
مشه پر زور قوچچاق دانه دنه
به مک چوش تازیانه شوشک میشد
به گوشه چنگ مگفتن ریزه نرمه
اگر میکرد وضع حمل یک زن
مگفتن که فلانه زن بزیده
و بیرون گلو هم کرکنک بود
مشدیونجه سبسک و سفت تسمه
فرستادن مشد ری کردن و چور
مشد دزدی و تلخی تلخیینه
نشستن بر سر پا سرچلک بود
و ایستاده مشد وللک وچی هه
مشدفن چم سپیدارم سفد دال
به چاقترها مگفتن چاقلمبه
به چوب چو و به کاح ناجو مگفتن
بهارخواب هم مشده پیش درنه
لبو پختوک مشد همسرمشد بلل
تحمل هم مشده دل و گوده
کثیف بوده لمشت نششو قدیما
وبخشی از کما هم بوده قرنه
مشد کندو کلیزقال به بیهی
کمک کار هم مشده دستیره
مشد اندازه سرتن لپ مشد بوچ
بجای چانه می گفتند لنجه
سقچ آدامش مشه پرگپ پرحرف
بجای با جناق هم بود بجه
سمارق قارچ مشه مهتو مهتاب
کرت بار لت کتک و زینه پله
مغازه بود دیکون کبک بود کوک
و رازینه به جای راه پله
مشد دق ینه ناراحت شده او
و ترش با بو ی بد هم بوده پوده
مگفت دل مربکندی ینه هول کرد
مگفت خون خور دووم ینه که جنگه
مگفت دل مه بترقید ترس بیشتر
مشد پخته شناس دیده شناخته
و داش هم کوره آجر پزی بود
و داشگر هم که بود در کار کوزه
بشی دم خور بگیر کن استراحت
بپشت و جد مگفتن رگ و ریشه
مشه دم خور چلوندن وقت تیری
شتابان و عجولم زده کوفته
بگیر دمببر تو مخکم باش پیگیر
نزار دمبک زنه دم در میره
به جدی هم مگفتن راستکنی
مگفتن دو به دو سر وقت وفته
مشد ربا تموسی لاغر و زشت
طناب رخت را گویند رجه
شدی گوشنه بگیر یک نون تفتون
بکن نون خور بتی اوگوشت رزه
به مخفی کارهم زرجل مگفتن
تمسخر رخشن و رف بود طاقچه
صمیمی بود رو وا سن مشدزاد
به خوش اخلاق مگن رو یی تنکه
بجول و آدم خوردر مگن زیچ
به مرد زن مزاجم خله زنچه
به مرزسرحدمگن به لنگ مگن شل
مگن بارون میه امسال مسته
به سم بره و بز شونگ و شونگل
مشه صد گپ به یک گپ هم چکیده
به بد نامی مگفتن طوق لعنت
و طی و بی همو قیمت بریده
عموخور غاز کشید یبه که کش داد
و عیبی هم مشه آسیب دیده
به تند و تند فرافر مگفتند
و عبرت هم مشه از شکل گشته
و پرفیس و افاده بود فیسوک
به قوم زن و شو گویند غده
مشد فرناق همو سوراخ بینی
و فندیات مشد حققه و حیله
به بازی خط اول بود مته
به بازیکن که آخر بود قاقه
به برره ی دو سال کاوورمگفتن
به گاو نر که کوچک بود غرچه
پرستو هم همان فرشته روک بود
و قوچ هم بود گوسفند نرینه
مکردن نخ زنا خور راست مکردن
مرفتن پیش شو با روی تازه
مشد خون جگر کتو جگربود
کتو مرگم مشد نزدیک به مرده
بطور ناگهانی یک ور دو
و جای گندمم بوده گلینه
به کار که نمشه ناشد مگفتن
و مرد هرزه هم بود گنده پیچه
مکرداو گوش کر خور هرطرف بود
به ای معنی که هیچ چی نشنیده
به جمع کردن مگفتن لکه کردن
و لک دردم همو پردرد بوده
مکش را هم مگفتن هوف کشیدن
لهر ینه بزرگ و بد قواره
مگفت یک کله ی کن استراحت
مگن مدت اگر کم بود کلله
بموش خرما مگفتن موش کلویی
و آغوش و بغل هم بود کوله
مخندید و مشد از خنده پپ درد
نبودن مردما خیله فسرده
به پنکه باد بزن برقی مگفتن
مشد چیزای ریزم نرمه پرمه
نبود نفت و مکردن تی بخاری
کمه هزم کمه شخله و کنده
بگیر بستو مشد پرتاب پرتو
مشه پیتو نسر آفتاب و سایه
به شبدر شفتل و تعقیب سردم
کمر اک هم دفیقا گوژپشته
به کوتاها مگن چل مرد و قد گت
به خواهش هم مگفتن زری زرمه
به دست اندازمگفتن کرق وکندال
و یونجه ی تاب داده بود بده
کلیز زنبور مشد مورچه مروچه
کلیزای کلون هم بود خمبه
و دستشویی خلا و چامکان بود
و ریز کردن مشده چکه چکه
لکتو و دلنگون بود آویز
و یک بازی که بود استا سه پیه
مشد مقراض همو قیچی و تب تو
مشد بلغور قلور و پارچه پرچه
و پیر ترها که دندونه ندشتن
کلپپک مزدن بم نون تزه
به بوته ی گل مگفتن گلبنه و
به خار و خس مگفتن خار و خشه
به ظهر پیشین و شب خفتن مگفتن
بجای کاسه می گفتند کسه
مشد آتش گرفتن در گریفتن
و قیماق هم مگفتن بهر خامه
به نمدونم مگن مچم بریچی
به دون مرغ مگن بیحرف چینه
ولی از حق نباید بگذری تو
ندارن از کسی در سینه کینه
هوو همباغ مشه شوهر مشه شو
به آفتاب افتو و به سایه سیکه
به سوراخ و شکاف لای دیوار
مگوفتن او قدیما قال و قلبه
به زیر و شیر گوین زروهم شر
بشربت شوربت و بسرفه کوخخه
مگفتن اشتروجیمبو به یک چیز
که در واقع همو الا کلنگه
شنیدم از کلونترها به تیباد
قدیما چای مو خوردن تی پیله
اگه دوللخ مشد در فصل بادا
هوا مشد مثال پشم و پومبه
سرهرسال وما نفس مشد راست
چو پرخو پر ز گندم بود و قرمه
ما موز و کیوی و انبر نخوردم
مخوردم خربزه و هندوانه
به باغا بود انگورهای شیرین
چو فخری عسکری و لعل و روچه
جلوتر نون نونوایی نبوده
اگر بوده فقط تفتون و تزه
کمه کنجد کمه هم با دیونر
مرختن تی خمیر و تی زوله
تغار و کارد آش و سفره آردی
اتشکو با تنور آب داده
کمه هزم و نونوای محلی
بساط نونوایی برقراره
چه پرمزه مشد نونای تفتو
به اوگوشت و قروت و کله پیچه
مبردن یک چلک نفتر به شومبه
مسوختن تا بهم اخر جمه
به دکتر خانه ها دکتر چه کم بود
به بن واکو مرفتن ناشیانه
چه خب بود جشنهای خنده سوری
به یک تاج خروس و تاس بیله
حجی قربان کوچه ی مخول آباد
تخصص داشت در دندون و ختنه
به یکباره کلک هم کنده می شد
نمگفت هی بیا فردا دوباره
مغررید هر که بم زور خو مگفتن
مگیره خور چه گیکه بچه خله
مکردن اوتراش پوچاق و لوشر
و شررست مرختن تی کوره
قدیما برف و بارون بیشترک بود
و برفا هی میمد لکه لکه
مرفتن مردما با کوش گالش
به جل گیری و لخشک با ترانه
پلخمون حلقه مون توفنگ بادی
مبردن سوی دشت و سوی توپپه
نمو شوم با شکار یا دست خلی
مرفتن پیش زن و پیش بچه
به او روزا که ماشین سواری
نبوده به مشد رزه و رهنه
مرفتن با اتوبوس قدیمی
به باربند و به ررو تا به رزه
به غیر از او اتوبوسای کهنه
فقط خر بود یا سگلت وسیله
چراغ گرسوز و توری و رکابی
چراغ پرمز و موشی در کناره
بخاری کندگی دگدون و پی سوز
تماما بود راه حل و چاره
به جای وانتا گاری و خاککش
به جای تاکسیا بوده درشکه
به جای هر چه بنز و سانتافه
سوار خر مشد چارنل و یورقه
مزد سیخر به خروهی مکرد اور
ندشت غم خر سواری به ز کوپه
نه نفت وبرق وآب گاز و تلیفون
نه اینترنت نه سی دی و رایانه
ولی با این همه کمبود و امکان
نبود از جوش و از غصه نشنه
به بر غلتیده بودن دور کرسی
به گپ و اختلاط با عمه خاله
مدیدی بچگر از بی خیالی
به دستی اررده تا شو به کوچه
چه خب بود وقت تطیلا مرفتن
خدی قوم و خدی خش خو به مله
سراها بو د کلوتر و مکشتن
و دشتن تی سرا سوزی و کله
نه سرطان نه مرضهای روانی
چه خوش بود او زمان و او زمانه
سر شو رختخو بود و دراز کش
و یا درست مشد اسباب خنده
زنا او وختا کیف پول ندشتن
اگر پول بود بود بم سر قدیفه
جهاز هر عروسه چن چلیم بود
و تنباکو میون چارخنه
به دور هر چلیم چاق کرده
مشیشتن پیرزالا به دور و حلقه
چلیم واجب بهرجایی که زن بود
به هر مجلس عروسی یا که پرسه
تمام غصه ها نابود می شد
چلیم کرکر مکرد چه جای غصه
چنان پر دود و پر دم بود اونجا
و پر بود از صدای سلفه کوخخه
ولی با این همه غم دود و کادود
اتاق فکر آنجا بود و فتنه
به دخترها چلیم کمتر مدادن
و اونا دود مکردن درکناره
کمه از شعر بالا از مذاقه
و الا دود و دم کردن چه کاره
موچم چی مگن او مردم بالا
به نلین و به چرشو و به کلپه
به شرک و به نکک و به قربو
به انج و لک و پت و زلک وتله
به ممد و به مندل وبه شرشر
به اتشگو به روفه و زوله
به یک و دو به چاریک و به ده یک
به چار پیچه به پومزه و به شومزه
بیکبیست وبدوبیست وبسه بیست
به چارچل و به پن چل و به نومزه
به مش وبخته وبه قوچ وشیشک
به نر و ماده و استاق و زیده
شلنگی رکچه بازی جوزبازی
حتم و چوب بازی و سه چکه
قدم کش و الوکش و بروف کش
به ایکه و به او که و کدوکه
به پوده و پتولا و فراشا
به دل بند و به گرده و شکمبه
به شررست وبه مورست وبه پتس
به کیسن و به خورجین و خلیته
به گوسبند وشبوش وکیگ وکوکو
به ته چر و به شوچر و به تکه
به دستنبو به توقاچ و به گیللی
به ناکی و به جباری و شخته
به دررو و به شورو و به دوروغ
به پل و پلز و پلکی و شله
تلککس و درینگس و گرمبس
شلپپس و چرککس و کشله
غلور شیر و خلوک و به گرماس
قروت و روغن زرد و به مسکه
به میدو کش به پیشخزوبه پسخز
به دوری و به مجمه و به عینه
سمج کردن کلنبه گوک بازی
به آمخته و ایماق و به اچچه
به لومگته به انتککه به گتتل
به پاتیل و به بستک و به بققه
به فت خنی به بر رفتن به سرقی
به ناسند و سبرزی و به صقده
به کله ی پابه شیممه وبه تیت تیت
به توگی و تیاق وجرق وخلمه
به رگ شو و سر انداز و بدررفت
به بغغست و به بغزله و یککه
به انگفته و برتینگ و به توتو
به چک و پک بدل و پرت و کپپه
به قلبر و چغل و تاس و توشکی
به جیززک و به او دززک و اککه
به بو میرو به زرقچچه کدویک
به بستو مندلاق و باد روفه
به سوز گرنا و لمبوس و به جوزک
به دستوک و به بادوک و مینه
کبدی کوت خرابک گوش تووک
به خرتازی کلاچرتک و دنه
به نی تولک به درتنبه به دلجم
به برلوسی به برقک چای و چوه
به اینجه و به اونجه و به کوجه
به کرغند و به کورغ و کورکسوه
به خوش لوچچه به ترقیدن به دم پچ
به یخدون و به مندیل و به کبچه
به کله گک به تلپک و به کلتک
به جر دادن تروشک و به بققه
به سیسو و به لیلو و به شدو
به تی کردن به بخچست و به پره
به گوگرد و کلوس و کوس و ارگا
به تزه فر به تیررک و به خوله
به سمباد و به بیخی و به شونم
به بشه وبه پیروک و به پیچه
به انگز و به پخ و شیروججوک
به قزقن و کماچ به تات و طوله
به اونجگا پشنگ و آش لخشک
به کیتو و به شو باد وبه چنگه
به اشتووی شغز به پخ و زللو
خنزل وترینگ خسیل به ایششه
به اوغزر و به شلم و توج و لنگگ
به موچست وترخت وناس ومشه
به دمدول و پچخ پاقوه هووست
به زردم و به توقاچ و به بیده
به کخ و گوشقا به تاک و پرتو
جلنگ و هوشپلست شوربا ورزنه
همیطو و هموطو و همودم
به بردست و سقط تلسک و جققه
به سیکو و به بیچی و پرنکش
جگا و سرپلوک خزه و شفته به
پیه قرقره و بوق گردن
به لنبر و به دگبر و به دگچه
قجیم و لاخ و لبز و کوت خنده
به عراف و قدود و خیک و داکه
به آرا و به آللا و به اجقو
به ارمون و اروک اندر پرنچه
الش و اغز و پتلس پیش لبچی
به ازرد و به پیشون و به پوزه
به تنگل و به بادار و به بیخ بر
به جرره و جوانه خارگوشنه
خراس و جوندن و زاچ و سبرزی
به تجک و تریشه تلخیینه
سبا و پس سبا به نول و کف لس
به پپ دردو به بی بایس به بههه
سیه سر و سیه بخت وسفدبخت
به چارپا و به چارچنگ و به چره
به سو پتتک گنوک و گنس گرنخ
به واسواسوک وپاسوک و بمرره
به کاوور و به تگشاد و به پیرمش
به دوکارد و به دولچه و به سوفه
کرنج کله کشک لیپپوک و گستا
به سوسلنگ وبه سیپپک وبچمبه
گداروف و کلیلاغ و به کررک
کلپپک و کلپ و سوف و ممه
به مدگو و به گو بند و به پیرگو
به لرگ و کله مشتی گوش بره
به بی بایس به بالا بود به مزدور
دروش و شوشک و سندو تپه تپه
به شلیده و تفتیده و تف باد
سیه باد و فرح باد وبه خفله
به سو کردن به کوچوک و به دمچوک
به قی کردن به قسیون بال خنه
به سرمردی به سرچرخا به سرلق
به روز پس و به زرجل و به بوچچه
به پرما و به سرخیمال وسیخسر
سه رگ شستم لقت قرراب وقلیه
بچککولی به سیخ کولک به پشخم
به لکلک کردن و شونگ و ملککه
به گور پال و به لیپپوک و کلیدو
به حق وذق خرانبارک به رجه
به گودوشه به گو گردون به گو زور
به لخشندوک و گیلوک وبه شققه
به پسمرگ و به پی لنگ وبه منمن
به بدپوز و به لیبات و به گجه
به پستو و به قزناق و به نیفن
زکند و کلم وخف کردن قبورغه
به هکک و به لکک و به دیکک
به خفتی و به تمبون و قدیفه
به خرخور وبه چوریدن به گوشم
به سر وتوشنه بچچوش وبه گوشنه
کراز و چتکه و چوخط خشرو
کلوچ و تین و شوه و پلیته
قنش و گو سبد و گله سرخ
کتو مرگ و کرامند و به پخچه
به هشتی وبه دالون وبه تخ بوم
به شوردنگ و به کنغزوبه تروه
به لوخ و کله گردو و به جاداد
تزر و قرچ و تییار و به هلله
به بشقر و فشاری و به مدبخت
به پرما و پلق و بچه کوله
به لچچک و به شینک و به واسکت
به صندق خانه پیشون گرمینه
به مرده غش به مرده گو به هرجل
به لوچچک وبه مارموس وبه هله
به کله قوچ و کجغر و به کون پی
به زنگیچچه به شپپات و به جیره
سفد بر سوز بر اوسار و پردم
به چپپون و به دیقون و به غوچه
به مینکال و به مینجی و به مین او
ترقست و به مککست و به پشنه
به مختین و یخن قدقل و خلصت
به سرسر کردن و به جل و پرچه
به گاش و خشه قال پهنگ و بارجا
به پخخست و تبنگ و لر و خوجه
به زارا خونطمه کرسوز قلمبوچ
به قپپون و قلفت لوس و چنه
به دس دس وبه پررس وبه پیلو
جلوکش و پلچ تلخوک و فعله
به دستنبو به سیرسیروبه چاردست
به مشک وخیک وپی ساقی وغده
نکن تو پخپله بچه یه خوردر
که غش غش مکنه از زو ر خنده
اگر گرگر زدی به کله گرگی
مدن گوسبند و دوغ و پول و بره
بری دلوا شدن گاهه مرفتن
به زللو و به موا و سروجه
به زللو بود یک باغ کلونه
و یک باغ کلونه هم به دکره
قناتا پر ز او بود و ز ماهی
رگستو مهروس پر باغ و باغچه
قنات او مقلی بود استخر
به او بازی مرفتن پیر و بچچه
خشو خسربرارشو همبجینر
نگی بین به ای زودی به خنه
خوهر شو که دگه حرفیرنزن تو
دخاک شه پوز او به چی ممنه
تمام قوم و خش شو به یک بر
پیر شو به گل بی خار منه
خسربوره که کنگر خورده انگار
جرممرگی همه کارار متنه
به جیب خیلیا بود اره چاخو
به پای خیلیا بود پای تاوه
ز بیکاری به جوز و گله بازی
مرفتن بچه ها در باغ و باغچه
سپی ششپی خطیک ویاخرواسب
ویا اللیز زدن با خر به کوچه
کلونگی اونا تا سر شو
مل سربی بجول فات و مقه
به جای ماکروفر اجاق و یخچال
بوده هر کاره و دیگدون و کوزه
بجای فست فود و چیپس و کالباس
مزد نونر به تی یه دگ قورمه
چنان پوف پوف مکردن زیر دگدون
چو هزم تر مشد یا خیس کنده
که چشما کور مشد از دود واز پوف
و اتش گر مزد می شد زنده
برای شوشتنتن رخت و لباسا
مرفتن به سر جو یا سقاوه
کمه اشغار و با چوی جمه کو
مکوفتن بم لباس خانواده
چو رختا شوشته و خاطر مشد جم
به تی تش کن برو پای پیاده
چو رفتی خانه رختار و تنک کن
بشم چن استکان گشتی تو منده
به وقتیکه سراها او ندشتن
نبود در خانه ها از آب لوله
به بعضی خانه ها جویی روان بود
مشوشتن هر چه دشتن ماهرانه
و بعضی خانه ها که جو ندشتن
مرفتن تا سر جو چند پی ره
اگر در خانه یک مهمان میبود
به خدمت می شدند افراد خانه
دودست مهمان هم شوشته میشد
به طرز احترام و شادمانه
برای شوشتن بوده مهیا
لگن و افتبه دسمال و حوله
حموم چیز عجیب د ر خانه ها بود
نبود اصلا از او در کل نشنه
اگر لازم مشد خودخور بشورن
مرفتن توی جو یا توی حوضچه
ولی بیرون ز خانه بود حمام
قدیمی داشت هم دوش و نمره
زنا گاهی مرفتن سوی حمام
به چند ساروق رخت ناشوشته
کتل بر روی خر مبلی روان بود
مرفتن تا به حمام خر سواره
سر حموم چلیم و او خنک بود
بساط غیبت و حرف زنانه
برای بچه های اهل فامیل
مکردن دخترا را هی نشانه
مبخشیدن چو از اموال مردم
مگفت بخشیده از کیسه ی خلیفه
تمام کار خانه با زتا بود
تمام زندگی بود با سلیقه
تماس بزغله بود گیدی گیدی
و استادن خر هم بوده ایششه
مخورده نون و چای خور وقت پیشین
سر شو شام مخورده تا متنه
و زاچر روز ده حموم مبردن
به ای حموم مگفتن اووه دهه
جوان بی حواس بود مست و عاشق
و پیر بی حواس هم بو د کته
به درز استقون مویک مگفتن
و جاده هم مشد خططه و جده
به داسای کلو منگال مگفتن
به مخفی پنوم و به ساده سده
و ته گیره مگفتن پیش غذاهار
مگفتن شلغمر ملهم سینه
به درویش فقیر ملنگ مگفتن
و ابر زود گذر هم بود پیه
به کیسه های کلو ملو مگفتن
سلیقه وهنر هم دست پنجه
بزا با هم مکردن شاخ جنگک
و پستونهای گو هم بود میه
به تی کسه ی سفال قروت مرختن
به تی لرگم قروتکار ممله
پی یر مغزین گوسبندر مچورید
مداد مغزیر بری مدر و بچچه
بری ماس شیر گو را مای مکردن
مرختن گاهه وقته تی لته
به ماست سفترک شیراز مگفتن
و ماست لته کرده بود چکیده
مکردن دخترا زودتر عروسی
و دختر بیست به بالا خنه مونده
http://hassan-naeimi.blogfa.com/post/19
