دین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمددین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمدبولتن خبری ( ویژه مرگ ملک عبداله ) کاری از پایگاه پژوهشی تخصصی وهابیت شناسی
بولتن خبری ( ویژه مرگ ملک عبداله ) کاری از پایگاه پژوهشی تخصصی وهابیت شناسی
بولتن خبری و عناوین آن : زندگی نامه ملک عبداله پادشاه سابق عربستان/تمام واکنش ها به مرگ ملک عبداله «سخنی عجیب"مرد خرد و بصیرت"/آماری جالب از آل سعود:آمار جالب از شاه سابق عربستان/نکته ها : مرگ ملک عبداله و چند نقد!/تحلیل:خروج پادشاهی از فرزندان عبدالعزیز به نوه ها/و اما جانشین:پادشاه جدید عربستان تغییرات را کامل کرد/حرف آخر...آیا مرگ ملک پادشاه عربستان یکی از اضلاع مهم ظهور است؟
برای دانلود این بولتن خبری روی عکس زیر کلیک کنید
رمز فایل فشرده : ali
پایگاه پژوهشی تخصصی وهابیت شناسی
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت این جریان حائز اهمیت است.
مقدمه
بررسی سیر مطالعاتی نقد وهابیت
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت آن حائز اهمیت است. در صدد هستیم در سه سطح مقدماتی، متوسط و عالی کتاب هایی را که در این زمینه نگاشته شده است را بر اساس اولویت مطرح نماییم. لازم به ذکر است سعی شده در بخش مقدماتی و متوسط فقط از کتب فارسی استفاده گردد.
هر بخش شامل معرفی کتب در چهار عنوان زیر می باشد :
الف: مباحث تاریخی: روند شکل گیری این فرقه در زمانی طولانی و با ابعاد مختلف می باشد. بررسی سیر تکامل و تطور وهابیت در شناخت بهتر این جریان تاثیرگذار است.
ب: مباحث اعتقادی: هدف این بخش آشنایی با اعتقادات و نظریات این فرقه می باشد که سعی شده کتابهایی که به بررسی دقیق اعتقادات و نیز مقایسه این نظریات با منویات قرآن کریم و سنت پرداخته اند به مخاطب عرضه شود.
ج: مباحث شخصیت شناسی: در این بخش مخاطب می تواند با شخصیت های اصلی این فرقه مانند موسس و همچنین شخصیت هایی که در طول تاریخ در این فرقه موثر بوده اند آشنا شود.
د: مباحث جریان شناسی: خواننده با مطالعه کتابهای این بخش با جریانهای مختلف در این راستا آشنا می گردد.
( برای مشاهده اطلاعت کتابشناسی کتاب های معرفی شده روی عکس آنها کلیک کنید )
(بعضی از کتب هنوز در سایت آپلود نشده اند)
سطح مقدمات
الف) مباحث تاریخی
1. نظری بر تاریخ وهابیت
نویسنده: زهرا مسجد جامعی
ناشر: صریر دانش
توضیح:
کتاب حاضر تاریخ وهابیت را به شیوه‌ای خاص مرور میکند. عقاید وهابیت و بحث کلامی آن به صورت مختصر و گذرا مرور خواهد شد. گفتار این کتاب تاریخی است و کمتر به موضوعات دینی و کلامی می‌پردازد. در این کتاب تاریخچه وهابیت را به سه مرحله تقسیم می‌کنیم: مرحله اول و دوم از اندیشه‌ها و تفکرات وهابیت تا ابتدای زمامداری عبدالعزیز را در بر می‌گیرد. مرحله سوم از اوایل قرن بیستم، مقارن زمامداری عبدالعزیز، آغاز شده است و تا کنون نیز ادامه دارد. در پایان تشکیلات و نفوذ وهابیت در کشوهای مختلف و برخی اعتقادات وهابیون مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
2. وهابیگری
نویسنده: حامد الگار
مترجم:احمد نمایی
ناشر: آستان قدس رضوی
توضیح:
نویسنده کتاب از مستشرقین اسلام شناس و از استادان برجسته دانشگاه های آمریکا است. حامد الگار (Hamid Algar) استاد مطالعات اسلامی و زبان فارسی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی میباشد. این کتاب از این جهت که توسط یک اسلام شناس غربی به تالیف رسیده است و در آن به نقد وهابیت - که از دید او دارای انحرفاتی است- پرداخته است دارای اهمیت بسزایی است. در این کتاب موضوعاتی چون بررسی تاریخ، آموزه‌ها، جایگاه وهابیگری، خاستگاه وهابیگری، آموزه‌های وهابی، گسترش دولت سعودی و... آمده است.
ب: مباحث اعتقادی
1- آیین وهابیت
پدیدآورنده: جعفر سبحانی
ناشر: نشر مشعر
توضیح:
یکی از پیشگام ترین اساتید در نقد وهابیت، حضرت آیت الله العظمی جعفر سبحانی است که از سالهای دور کتابهای بسیاری در نقد وهابیت نگاشته است تا جایی که در کشور عربستان در نقد و تخریب شخصیت ایشان کتابهایی نگاشته اند. کتاب آیین وهابیت از سال 1364ش تا به امروز مورد استقبال بسیاری از خوانندگان بوده است.
ایشان در این کتاب با کمک از نص صریح قرآن و روایات نقل شده از پیامبر گرامی اسلام، به شبهات مطرح شده از سوی وهابی ها پاسخ گفته و صحت ادعای آنان را باطل کرده است. نویسنده در ابتدا به بررسی تاریخچه و چگونگی شکل گیری این فرقه می پردازد و سپس در طی بیست فصل مهم ترین عقاید وهابیان را مورد نقد و استدلال قرار می دهد.
از مهم ترین ویژگی های این کتاب، ارائه پاسخ های جامع و کامل و نیز پرهیز از هرگونه جانب داری و تعصب است. به طوریکه در اثبات هیچ ادعایی، نویسنده به منابع روایی شیعه بسنده نکرده است و کلیه استدلال ها بر اساس کتب مورد قبول اهل تسنن است. از جمله مسائلی که در این کتاب بررسی می شود، عبارت است از: زیارت قبور ائمه و اولیای خدا، توسل، تبرک و استفشا، بزرگداشت موالید و وفیات اولیای خدا، مساله شفاعت، اعتقاد به سلطه غیبی و بررسی مساله نذر و قسم.
2- در ساحل حقیقت(پاسخ به آنچه وهابیون دربقیع میگویند)
پدیدآورنده: رضا محمدی
ناشر: مشعر
توضیح:
آنچه نویسنده کتاب “در ساحل حقیقت” بدان پرداخته است، پاسخ به بخشی از شبهه‌هایی است که وهابی‌ها مطرح کرده‌اند. این اثر، پیش از این، مورد استقبلال شیفتگان حقیقت قرار گرفته بود؛ از این‌رو به همت محمد مظفری و مسلم شوبکلانی از محققان حوزوی بازنویسی و تنظیم مجدد شده است.
ازدواج امام حسین علیه‌السلام با دختر پادشاه ایران و علاقه خلیفه دوم به خاندان پیامبر، شرک نبودن توسل به امامان مدفون در بقیع، آگاهی مردگان از احوال زندگان، انتساب قبر فاطمه بنت اسد به فاطمه زهرا و شرک نبودن ذکر «یا علی» از مواردی است که وهابیت به آنها شبهه وارد میکند.
از دیگر عناوین این اثر شبهاتی است که به قطعی بودن وجود حضرت مهدی علیه‌السلام، احترام شیعه به اهل بیت رسول خدا، دلایل عصمت اهل بیت، مسیر خلافت اسلامی، طلب شفاعت از غیر خدا، غلوّ نبودن اعتقاد به علم غیب معصومان و قطعی بودن عصمت امامان معصوم می پردازد.
واقعه غدیر خم و حدیث غدیر، معنای واژه مولا در حدیث غدیر، ازدواج عمر با امّ کلثوم، ساختن بارگاه بر روی قبور، توسل به اولیای خدا، اعتبار نهج‌البلاغه، فدک و حق حاکمیت اسلامی، ایمان ابوطالب، معرفت شرط خروج از جاهلیت، رابطه شناخت امام و ایمان آوردن به او، سخن گفتن با مردگان، سجده بر خاک، کیفیت فرستادن صلوات کامل و انتصابی بودن امامت از دیگر موضوعات مطرح شده در این کتاب است که وهابیان بر آنها شبهه وارد می‌کنند.
3- مبانی اعتقادی وهابیان
مولف:علی اصفر رضوانی
ناشر: انتشارات مسجد مقدس جمکران،
توضیح:
استاد علی اصغر رضوانی از پژوهشگران پرکار در حوزه نقد وهابیت است. بعضی از عناوین کتاب عبارتند از:میزان در توحید و شرک (فتاوای وهابیان در مصادیق شرک ، مراحل توحید ، ارکان عبادت ، شرک و اقسام آن) ایمان و کفر (ایمان و کفر در لغت و اصطلاح ، فرق بین اسلام و ایمان) حیات برزخی (فتاوای وهابیان ، وجود ارتبط بین حیات برزخی و حیات مادی ، بررسی اشکالات وهابیان) بدعت و مصادیق آن.
4- زیارت قبور
پدیدآورنده: حبیب عباسی
ناشر: دلیل ما
توضیح:
کتاب زیارت قبور به قلم حبیب عباسی به رشته تحریر درآمده است. وهابیّون که فرقه ای جعلی، مبتدعه و ضاله در بین مسلمین اند، عمل مشروع زیارت قبور که توسط سائر مسلمین صورت گرفته را بدعت دانسته و این عمل را تحریم نموده اند. وهابیّون زائران قبور اولیاء را مشرک و کافر می دانند و در مقابل آنان موضع شدیدی می گیرند. مؤلف درصدد برآمده تا به نقد آراء و نظرات وهابیّت در مورد منع مشروعیت زیارت قبور اهل بیت(ع) و تضادهای مذهب شافعی با آراء و نظرات وهابیّون در این زمینه بپردازد. مؤلف در این اثر ابتدا به بحث درباره معنای زیارت، حکمت آن، اهداف و آثار زیارت پرداخته و آثار اعتقادی، تربیتی، اخلاقی، اجتماعی و اخروی زیارت را بیان نموده است. آنگاه نظرات وهابیّت و ادلّه آنان در منع زیارت قبور اهل بیت(ع) را منعکس نموده و مورد نقد قرار داده است.
این کتاب حاوی شش فصل می باشد. این فصول عبارتند از: در فصل اول به عقیده و نظر وهابیت و دلائل آنان در منع زیارت قبور پرداخته شده. در فصل دوم نظر علمای مذهب شافعی در زیارت قبور را بررسی می کند. در فصل سوم به ادلّه علمای شافعی در تأیید زیارت قبور می پردازد. در فصل چهارم زیارت قبور توسط زنان را مطرح می کند. در فصل پنجم کتب علماء شافعی در تأیید زیارت قبور را بیان می دارد. در فصل ششم اهتمام علماء و پیروان مذهب شافعی به زیارت قبور را مطرح می نماید.
5. وهابیت بر سر دوراهی
نویسنده :ناصر مکارم شیرازی
محل نشر :قم
ناشر: نشر امام علی ابن ابی طالب (ع)
توضیح:
کتاب وهابیت بر سر دو راهی که به قلم آیت الله العظمی مکارم شیرازی نگارش یافته و به نشانه های زوال و نابودی فرقه منحرف و ضاله وهابیت پرداخته است. نویسنده در این کتاب در صدد بیان و توضیح اصول وهابیت است. در این کتاب شش موضوع مهم در مورد وهابیت بحث و بررسی شده است که بدین شرح می باشد: خشونت فوق العاده؛ تحمیل عقیده؛ تعصّب شدید و افراطى؛ عدم آشنایى به ارزش هاى فرهنگى ؛ جمود و مخالفت با هر پدیده نوین ؛ ضعف منطق و برداشت نادرست از شش واژه قرآنى. نویسنده دراین کتاب این شش موضوع را به طور کامل و عالمانه بررسی نموده است و تصویر روشنی از وهابیت را برای محققین به تصویر کشیده است.
6.وهابیت کیست وچه میگوید
پدیدآور: فهیم کرمانی، مرتضی
ناشر: موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت )ع)
توضیح:
کتاب حاضر سیر کوتاه و فشرده ای است درباره برخی از مسائل مهمی که وهابی ها در مکه و مدینه بر گروهی از زائران غیر متخصص و ناآگاه، ایراد گرفته و حتی با پخش جزوات فراوان در میان آنان می کوشند اذهان ساده لوحان بی سواد و ناآگاهان را با دروغ هایی ساختگی، به علمای شیعه بدبین کرده و آنان را از صراط مستقیم منحرف سازند. از جمله نسبت دروغی که به حضرت امام راحل(قدس سره) دادند که معظم له در مسأله نکاح متعه گفته است: «نکاح متعه با خواهر رضاعی مشکلی ندارد به این شرط که.........». این در حالی است که آنان واژه «رضیعه» را، خواهر رضاعی معنا کرده اند، که هیچ ارتباطی با موضوع ندارد!
7.نقد وهابیت از برون
مولف :علی اصغر رضوانی
نشر : مشعر قم 1390
توضیح:
از ابتدای ظهور وهابیت در سرزمین حجاز، عالمان اسلامی به مقابله با این فرقه و مؤسس آن پرداخته و به نقد تفکرات محمدبن عبدالوهاب روی آوردند و کتابهای متعددی در رد وی نوشته، نامه‌هایی برای او فرستادند تا وی را از اندیشه تکفیر مسلمین باز دارند، در این اثر به ذکر اسامی هشتاد و هفت تن از آنها و شواهدی از کلام آنان پرداخته و به چند مورد ازآنان اشاره می کند.
8.وهابیان را بهتر بشناسیم
مولف :علی اصغر رضوانی
نشر : دلیل ما
توضیح:
این کتاب با اشاره به نظرات مخالف وهابیان با عقاید شیعه و اهل سنت، راهکارهایی را برای مقابله با آنها ارائه داده است.آغاز این کتاب با ذکر تاریخ پیدایش وهابیان و حرکات اعتقادی و نظامی آنان است و با جریانهای مخالف و آرای موافقان آنها پایان می‌یابد. سلسله بحثهای تاریخی پیدایش افکار وهابیان (موسس، مروج، مجدد افکار)، خشونت‌های وهابیان، پیشگویی پیامبر(ص) از ظهور وهابیان و فتوای علمای اسلام برای مقابله با آنها و برخی از اصحاب آنها در این اثر بیان شده است.
مبانی اعتقادی وهابیت نیز بخش دیگری از این کتاب است که به تشریح مباحثی چون میزان در توحید و شرک، ایمان و کفر اختصاص دارد.در بخش‌های بعدی، فتوای وهابیان درباره سنت و بدعت، توسل، تبرک، شفاعت، استغاثه به ارواح اولیا، قسم، نذر و ذبح برای غیر خدا، زیارت قبور، بنای بر قبور، نماز و دعا در کنار قبور متبرک، بنای مسجد و بنای بر قبور و سپس ابطال آن توسط اسلام و توضیح درست آن براساس آیات قرآن، آورده شده است.
9.وهابیت مبانی فکری و کارنامه عملی
نویسنده: جعفر سبحانی
ناشر: موسسه امام صادق (ع)
توضیح:
این کتاب اثر حضرت آیه الله العظمی جعفر سبحانی است. در این کتاب آثار جنایات وهابیت در حمله به اهل تسنن و تشیع و اشتباهات وهابی ها آمده است. پایه گذار این مکتب انحرافی ابن تیمیه میباشد که در قرن هشتم می زیست.پس از خاموشی موج اندیشه های او بار دیگر در قرن دوازدهم فردی به نام محمد بن عبدالوهاب احیاگر اندیشه های مرده و متروک او گشت، و در قرن چهاردهم این مکتب به عنوان کالای سیاسی از نقطه ای به نقطه دیگر صادر گردید. ویژگی های این مکتب را می توان در سه مساله ی دعوت به تجسیم، کاستن از مقامات انبیا و اولیای الهی و تکفیر مسلمین خلاصه نمود.کتابی که فرا روی خویش دارید به تحلیل این مکتب پرداخته و حقایق علمی را در لباسی ساده بیان نموده است.
10.فتنه وهابیت
مولف: احمد زینی دحلان
مترجم: همایون همتی
توضیح:
علمای بزرگی به نقد فرقه وهابیت و فتاوای تفرقه انگیز آنان پرداخته اند که یکی از آنان احمد بن زین بن احمد دحلان مکی است که مفتی سادات شافعی در مکه معظمه و شیخ الاسلام آنجا بوده است؛ نویسنده درصدد بیان چگونگی پیدایش وهابیت و برخی از عقاید و اندیشه های جنجال بر انگیز آنان می باشد.این کتاب شامل شرح حال مؤلف کتاب ، پیشگفتار مترجم ، فتنه وهابیت و مباحثی در زمینه شرک بودن زیارت قبر پیامبر، اولیا، صالحان، توسل کردن به آنان، شفاعت و داستانی فشرده و با اختصار از تاسیس وهابیان تشکیل شده است. نویسنده با نقد خود بر آیین وهابیت و بیان چگونگی شکل گیری فرقه وهابیان می گوید: فتنه وهابیت یکی از مصیبت های بزرگی بود که اهل اسلام بدان گرفتار شدند زیرا آنان خون های بسیاری ریختند و اموال بسیاری را به یغما بردند و زیان فراوانی وارد ساختند و شر زیادی پدید آوردند و بدعت های زیادی را در دین وارد کردند و در بسیاری از احادیث نبوی به این فتنه تصریح شده است.
11- بررسی فتوای تکفیر در نگاه مذاهب اسلامی
مولف: حسین رجبی
تکفیر، در روایات شیعه و اهل سنت، مسئله‌ای بسیار خطرناک معرفی شده است. پیامبر در این باره می‌فرماید: هرکس نسبت کفر به کس دیگری بدهد که معیار کفر را ندارد، گوینده آن کافر است. با توجه به روش و معیار قرآن و سنت درباره معیار کفر و اسلام، بعضی افراد فتوای به کفر عده‌ای را صادر می‌کنند، این که فتوا استناد قرآنی و روایی دارد یا از جهالت و تعصب سرچشمه گرفته است، سئوالی است که اذهان را به خود مشغول داشته است. در کتاب حاضر، برای روشن شدن حقیقت مسئله تکفیر، با نگاهی به قرآن و روایات و گفتار بزرگان مذاهب اسلامی، به بررسی فتوای تکفیر در اسلام و سایر مذاهب پرداخته شده است.این کتاب شامل مقدمه و موضوعاتی به شرح ذیل است: معیار اسلام و کفر در قرآن کریم، موجبات کفر در قرآن کریم، معیار اسلام و کفر در سنت، معیار کفر و کافر از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت، دیدگاه اهل سنت، مبنای فتوای برخی از مفتیان وهابی، غلو درباره اهل بیت(ع)، تحریف قرآن، سب و لعن، تقیه و نفاق، بیانیه هیات کبار علما در محکومیت تکفیر. نویسنده پس از بررسی این نکته را یادآور می شود که شایسته است در متون و مبانی مذهبی هر فرقه ای مطالعه و تحقیق گردد و بدون تحقیق نسبت ناروایی به شیعیان ندهند.
ج: مباحث شخصیت شناسی
1. ابن تیمیه موسس افکار وهابیت
پدید آورنده: علی اصغر رضوانی
ناشر: مسجد مقدس جمکران
توضیح:
این کتاب در نقد شخصیت و افکار ابن تیمیه و تأثیرات منفی اوست. ابنتیمیه از عالمان سده هشتم هجری است که به دلیل سنّتگرایی و تصلب در گرایشهای دینی و مناظرات و جدلهایش همواره مورد طعن و رد عالمان معاصرش قرار میگرفت. نویسنده با بررسی تعدادی از آراء خاص او مانند تحریم زیارت قبور, تحریم استغاثه به غیر خدا, نسبت دادن جسمیت به خداوند و... به نقد و رد آنها پرداخته و برخی تناقضهای فکری او را نشان داده است. فصول شرح حال ابنتیمیه, دشمنی ابن تیمیه با اهلبیت و دفاع او از مخالفان اهلبیت، عناوین سهگانه کتاب می باشد. نویسنده افکار وهابیت را که مأخوذ از ابنتیمیه است با ادله مختلف رد میکند.
2. محمد ابن عبدالوهاب بنیانگذار وهابیت
نویسنده : علی اصغر رضوانی
ناشر: نشر مشعر
توضیح:
یکی از فرقه هایی که امروزه در مقابل مبانی اسلام و اعتقادات مسلمانان قد برافراشته ، فرقه ای موسوم به « وهابیت » است. این فرقه منسوب به موسس آن « محمد بن عبدالوهاب بن سلیمان نجدی » است . اوکسی است که با ادعای احیای توحید وسلفی گری ، همان عقاید و افکارابن تیمیه را درشبه جزیره عربستان پیاده کرده و آل سعود نیز مجری این افکار گشت .این فرقه از قرن دوازدهم تاکنون برجای مانده است. کتاب "محمدبن عبدالوهاب بنیانگذار وهابیت" توسط علی اصغر رضوانی به رشته تحریر در آمده است. نویسنده در این مجال قصد دارد پیرامون شخصیت وعملکرد موسس این فرقه با زبانی ساده و شیوا مطالب مفیدی را برای جویندگان حقیقت بیان نماید .
کتاب با شرح حال محمدبن عبد الوهاب و بیان سیر زندگانی او آغاز شده وسپس وارد فعالیتهای محمد بن عبدالوهاب مانند بستن پیمان با امیر عیینه و امر به هجرت به نجد و... می گردد . سپس نویسنده به عکس العمل دیگران - از جمله سلیمان بن عبد الوهاب برادر محمدبن عبدالوهاب - در مخالفت با افکار محمد بن عبدالوهاب اشاره کرده است.
بخش بعدی کتاب تحت عنوان اعتقادات محمدبن عبدالوهاب می باشد. در این بخش مباحثی چون تکفیر مسلمانان، اعتقاد محمد بن عبدالوهاب در توحید ومعیارهای او آورده شده است. نویسنده نیز در این بخش با استفاده از کتاب وسنت به معیارهای شرک و توحید وهابیت پاسخ داده و سپس به گستره موارد تکفیر مسلمانان توسط محمد بن عبدالوهاب اشاره کرده است . در پایان کتاب به بیش از ده دیدگاه از علمای اهل سنت درباره محمد بن عبد الوهاب اشاره شده است.
د) مباحث جریان شناسی
1- ماضی استمراری
توضیح:
کتاب ماضی استمراری بقلم سعید زاهدی به رشته تحریر درآمده است. یکی از جریاناتی که در سالهای اخیر نقش عمده ای در سیاستهای منطقه ای ایفا کرده و هر روز بر دامنه گسترش نفوذ آن در منطقه افزوده می شود، جریان سلفی است. متاسفانه دامنه انحرافات وسیع تفکر سلفیون در جهان اسلام به حوزه عقائد دیگر مذاهب شناخته شده اسلامی نیز سرایت کرده است. کتاب حاضر حاوی مطالبی در تاریخ و عقائد سلفیون در جهان اسلام از وهابیت تا القاعده است. مؤلف این اثر درصدد برآمده تا به تبیین مبانی فکری جریانهای سلفی از آغاز (احمد بن حنبل) تا وهابیت عربستان و اخوان المسلمین در مصر، و مبارزه مسلمین هند و پاکستان با استعمار انگلیس و جنگ افغانستان و ایجاد طالبان و القاعده بپردازد.این کتاب حاوی مقدمه و هفت فصل می باشد. در فصل اول ایده اولیه سلفی گری توضیح داده شده و با مروری بر مکاتب فقهی و کلامی اهل سنت، زمینه هایی را که به بروز این گرایش انجامیده است برشمرده است. در فصل دوم به بررسی، ایجاد و توسعه سلفی گری در عربستان و بنیانهای شکل گیری وهابیت می پردازد. در فصول سوم و چهارم به مطالبی حول سلفی گری در هند و به تبع آن پاکستان و سلفی گری در مصر پرداخته و مطالبی است که کمک میکند تا درک و تحلیل درستی از ماجراها و اتفاقات تروریستی هند و پاکستان و مصر داشته باشیم. در فصل پنجم اتحاد سلفی های مصر، عربستان و هند را در افغانستان و جنگ با شوروی بازشناسی می کند. فصل ششم به بررسی اختصاصی گروهی از سلفی ها یعنی طالبان در افغانستان می پردازد. فصل هفتم به تشکیل القاعده بعد از جنگ در افغانستان می پردازد.
مؤلف بعد از بررسی جریانهای سلفی از ابتدا تاکنون به این نتیجه رسیده است که این فرقه خود را مسلمان واقعی دانسته و مابقی مسلمین را تکفیر نموده و اقدام به قتل و کشتار آنان می نمایند. همچنین مؤلف تمامی جنایاتی را که در جهان اسلام صورت می گیرد را به دست سلفیون دانسته و نتیجه عمل سلفیون مصر، هند و عربستان و اتفاقات تروریستی در منطقه را در نابودی اسلام اصیل و ارزشهای آن می داند.
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت این جریان حائز اهمیت است. در صدد هستیم در سه سطح مقدماتی، متوسط و عالی کتاب هایی را که در این زمینه نگاشته شده است را بر اساس اولویت مطرح نماییم. لازم به ذکر است سعی شده است در بخش مقدمات و متوسط فقط از کتب فارسی استفاده گردد.
مقدمه
بررسی سیر مطالعاتی نقد وهابیت
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت آن حائز اهمیت است. در صدد هستیم در سه سطح مقدماتی، متوسط و عالی کتاب هایی را که در این زمینه نگاشته شده است را بر اساس اولویت مطرح نماییم. لازم به ذکر است سعی شده در بخش مقدماتی و متوسط فقط از کتب فارسی استفاده گردد.
هر بخش شامل معرفی کتب در چهار عنوان زیر می باشد :
الف: مباحث تاریخی: روند شکل گیری این فرقه در زمانی طولانی و با ابعاد مختلف می باشد. بررسی سیر تکامل و تطور وهابیت در شناخت بهتر این جریان تاثیرگذار است.
ب: مباحث اعتقادی: هدف این بخش آشنایی با اعتقادات و نظریات این فرقه می باشد که سعی شده کتابهایی که به بررسی دقیق اعتقادات و نیز مقایسه این نظریات با منویات قرآن کریم و سنت پرداخته اند به مخاطب عرضه شود.
ج: مباحث شخصیت شناسی: در این بخش مخاطب می تواند با شخصیت های اصلی این فرقه مانند موسس و همچنین شخصیت هایی که در طول تاریخ در این فرقه موثر بوده اند آشنا شود.
د: مباحث جریان شناسی: خواننده با مطالعه کتابهای این بخش با جریانهای مختلف در این راستا آشنا می گردد.
( برای مشاهده اطلاعت کتابشناسی کتاب های معرفی شده روی عکس آنها کلیک کنید )
(بعضی از کتب هنوز در سایت آپلود نشده اند)
سطح متوسط
الف) مباحث تاریخی
1.تاریخ وهابیان
مؤلف: صبری پاشا، ایوب
مترجم: مهدی پور، علی اکبر
ناشر: بی تا، ١٣٨٨
توضیح :
یکی از چهره های سرشناس اهل سنت «سرتیپ ایوب صبری» مؤلف این اثر ارزشمند است. او از چهره های برجسته سیاسی و مذهبی اهل سنت در عهد خلافت عثمانی بود و با نگارش این اثر به پیدایش وجودی و بدعتهای این فرقه ضاله پرداخته است و با آنان در عصر خود به مبارزه پرداخته است. این کتاب نحوه پیدایش وهابیت و پایه گذار این مکتب و عقاید آنان و گوشه ای از جنایات آنان را بصورت گزارش لحظه به لحظه بازگو می کند وجالب این است که همه این جنایت ها با عنوان دعوت به اسلام و شرک زدایی از چهره اسلام انجام یافته است.این کتاب شامل بحث هایی در مورد آیین قرامطه، پیدایش وهابیت، استیلای وهابیت بر بلده طیبه و مدینه پیامبر، فرمان رهاسازی حرمین شریفین از دست وهابیان می شود و در نهایت به ذکر کتابنامه وهابیت و ذکر منابع کتابنامه پرداخته است.
2.فرقه ای برای تفرقه
نویسنده :نجم الدین طبسی
محل نشر :تهران
ناشر :نشر مشعر
توضیح:
کتاب فرقه ای برای تفرقه توسط استاد نجم الدین طبسی به رشته تحریر در آمده است. تاریخچه وهابیت و افکار منحرف ابن تیمیه و جریان سلفی گری و نقش آنان در ایجاد اختلاف و درگیری بین امت واحده اسلامی و از هم پاشیده شدن صفوف مسلمین به دست آنان بر کسی پوشیده نیست. نویسنده درصدد بیان تاریخچه این فرقه ضاله و نقش و پیامد های آنان در ملل اسلامی می باشد. این کتاب موضوعاتی چون: ابن تیمیه و کاشت بذر نفاق, شخصیت ابن تیمیه, منتقدان هم عصر ابن تیمیه, ابن قیم و ابن تیمیه, خواندن غیر خداوند شرک است, مرزبندی بین شیعه و سنی, نفی استغاثه به پیامبر, محمد بن عبدالوهاب و فتنه وهابیت, هم پیمانی با ابن سعود, خشونت وهابیت, وهابیت یا شمشیر, رسوایی و افشاگری, انحراف در افکار, دیدگاه او نسبت به مسلمانان, شعار تکفیر, راز گسترش, حکومت نجد و هم پیمان وهابیت, دوره های سه گانه حکومت سعودی و... را مورد بررسی قرار می دهد.
3. سلفی گری و وهابیت ج 1 (تبار شناسی)
پدید آورنده: سید مهدی علیزاده موسوی
ناشر: پاد اندیشه
توضیح:
حجه الاسلام و المسلمین دکتر علیزاده موسوی از اساتید نقد وهابیت می باشند. کتاب حاضر جریان فکری و سیاسی سلفی‌گری، گستره جغرافیایی آن و نیز ظهور و شکل‌گیری فرقه‌های افراطی را در تاریخ اسلام مورد مطالعه و پژوهش قرار می‌دهد. نویسنده در بخش اول به تعریف و تبیین مفهوم لغوی و اصطلاحی سلف و سلفی‌گری پرداخته و سپس راجع به اصول و مبانی این جریان، رویکرد و روش‌شناسی سلفی‌گری و دریافت و برداشتهای آنها از قرآن و سنت بحث میکند. سلفی‌گری در دوران معاصر با توجه به ظهور و اندیشه‌های جدید از لحاظ روش‌شناسی و معرفت‌شناسی و دیدگاهشان نسبت به مسایل سیاسی به شکل‌ها و گونه‌های دیگری نمودار شده که مولف این موضوع را در فصول بعد بررسی میکند. وی چند فصل را هم به بررسی مصداقی سلفی‌گری در شبه قاره، هند، پاکستان، مصر و سوریه پرداخته و به خصوصیات و مشخصات آنها هم اشاره می‌نماید. نگارنده بخش دوم را به تبارشناسی جریان وهابیت اختصاص داده و آنها را ذیل این عناوین: سلفی‌گری نقلی با محوریت احمد بن حنبل، سلفی‌گری اعتقادی با رویکرد کلامی با توجه به دیدگاه‌های ابن تیمیه و نیز سلفی‌گری وهابی در دوره جدید که عربستان سعودی محور و کانون اصلی آن بوده است، مورد پژوهش قرار می‌دهد. دو جلد دیگر این کتاب به اعتقادات و شبهات وهابیت می پردازد که توصیه می شود خوانندگان مطالعه نمایند.
ب) مباحث اعتقادی
1.سلفی گری و وهابیت ج 2 (مبانی اعتقادی)
مولف: سیدمهدی علی زاده موسوی
توضیح:
این اثر، جلد دوم کتاب "سلفی گری و وهابیت" استاد علیزاده موسوی است. ایشان در جلد اول به تاریخ و تبار شناسی وهابیت پرداختند و در این جلد به مبانی اعتقادی وهابیت می پردازد. کتاب دارای چهار بخش و در 20 فصل ارائه شده و نویسنده در آن با پژوهشی دقیق و متقن به ارائه چهره‌ای واقعی از سلفی‌گری و وهابیت پرداخته و مبانی اعتقادی آنها را به تصویر کشیده است. ایشان موضوعاتی مثل توحید و شرک (اقسام توحید)، ایمان وکفر، سنت و بدعت، حیات برزخی و... را به خوبی تبیین نموده است.
2.شناخت وهابیت
پدیدآورنده: نجم الدین طبسی
ناشر: دلیل ما
توضیح:
آیت‌الله نجم‌الدین طبسی از علمایی است که در عرصه وهابیت آثار بسیاری دارد. مؤلف در این کتاب در صدد این است که تحقیق نسبتا جامعی در زمینه «پیشینه، عملکردها و باورهای وهابیان» ارائه دهد. این کتاب از مقدمه و سه بخش تشکیل شده است. بخش اول با عنوان پیشینه و حال شامل پیشینه های فکری و رفتاری وهابیت در قرون نخستین اسلامی، احمد بن حنبل پیشوای فکری وهابیت، ابن تیمیه حنبلی، محمد بن عبدالوهاب نجدی و فتنه وهابیان، حکومت وهابی - سعودی است. بخش دوم با عنوان افراط ها و تفریط ها شامل این موارد است: وهابیان و مخالفت با سنت پیامبر (ص)، وهابیان و دشمنی با پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع)، وهابیان و غلو، وهابیان و تکفیر مسلمین، وهابیان و ترور و خشونت و کشتار مسلمین. بخش سوم با عنوان باورها این فصول را در بر دارد: وهابیت و تشبیه و تجسیم، وهابیت و توسل. نویسنده در این کتاب با ذکر نمونه ها و موارد فراوانی از تاریخ اسلام و در قرون متمادی به اثبات عقاید و باورهای مسلمانان و ابطال ادعاهای وهابیان پرداخته است.
3.تاریخ و نقد وهابیت
پدیدآورنده : امین، سید محسن
مترجم : علی اکبر فائزی پور تهرانی
ناشر: مطبوعات دینی قم،1387
توضیح:
این کتاب تالیف آیت الله سید محسن امین از برجسته ترین عالمان شیعه در سوریه است. مطلب آغازین کتاب درباره اندیشه‌ها و تفکرات وهابیت تا ابتدای زمامداری "عبدالعزیز "است که در پی آن، این جریان مقارن با زمامداری عبدالعزیز تا حال حاضر بررسی میشود، سپس تشکیلات و نفوذ وهابیت در کشورهای مختلف و برخی اعتقادات وهابیون ارزیابی می‌گردد. عناوین فصل‌های کتاب بدین قرار است: "ریشه‌های فکری وهابیت"، "محمد بن عبدالوهاب و آغاز اندیشه‌های وهابی"، "جامعه‌شناختی نجد و پیدایش وهابیت"، "وهابیت و خاندان سعود از ظهور تا اقتدار"، "تشکیلات وهابیون"، "وهابیت در کشورهای دیگر "و "آشنایی با برخی عقاید وهابیون".
4.آرای وهابیت در ترازوی نقد قرآن و سنت
پدیدآورنده : احمد حسین فلاحی
محل انتشار : مشعر، تهران،۱۳۹۱
توضیح:
بخش اول کتاب در دو فصل حجیت قرآن نزد مسلمانان و مخالفت وهابیان با مسلمانان در متشابهات قرآن به بررسی حجیت و دلایل حجیت ظواهر قرآن، تقسیم‌بندی آیات قرآن، تأویل در متشابهات قرآن، دیدگاه وهابیت در متشابهات و نظر اندیشمندان اسلامی در متشابهات می‌پردازد. بخش دوم این کتاب در هشت فصل حجیت عقل در قرآن و مخالفت وهابیان با آن، ایمان و اسلام در قرآن و سنت و نزد وهابیان، توحید ناب در قرآن و ظاهرگرایی وهابیان، بقای روح در عالم برزخ از دیدگاه قرآن و سنت و نظر وهابیان، مقامات اولیا و انبیا از نگاه قرآن و سنت و مخالفت وهابیان با آن، بزرگداشت نام و یاد اولیا و انبیا و مخالفت وهابیان با آن، دعوت قرآن به پیروی از سنت پیامبر و دعوت قرآن و سنت به پیروی اهل بیت علیهم‌السلام و مخالفت وهابیان با آن تنظیم شده است. بخش سوم کتاب در پنج فصل تکفیر مسلمانان، ترس و ناامنی و اختلاف در بین مسلمانان، اسلام را دین ترور و خشونت نامیدن نزد جهانیان، نابودی میراث فرهنگی مسلمانان و دستبرد در میراث مکتوب مسلمانان بر آن است که آثار و پیامدهای تفکر وهابیت را تبیین کند.
5.سلفی گری(وهابیت) و پاسخ به شبهات
نویسنده: علی‌اصغر رضوانی
ناشر: مسجد مقدس جمکران1390
توضیح:
نویسنده محترم از جمله پژوهشگرانی است که کتب متعددی در نقد تفکر وهابیت و شخصیت های آنها نگاشته است. این کتاب تحقیقی جامع پیرامون فرقه وهابیت می باشد که در آن مباحثی چون تاریخ وهابیت، عقاید و شبهات آنان عنوان شده است. موضوعات بحث شده توسط نویسنده محترم در این کتاب عبارتند از: تاریخ سلفی گری، صفات الهی از دیدگاه وهابیت، مبانی اعتقادی وهابیت، فتاوا و آراء وهابیان و...
6.توحید وشرک
پدیدآور: عابدی، احمد
ناشر: موسسه تحقیقات ونشر معارف اهل بیت (ع)
توضیح:
کتاب توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت توسط احمد عابدی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب نقد و بررسی باب دوم کتاب اصول مذهب الشیعة الاثناعشریة نوشته ناصر عبدالله القفاری، از نویسندگان سرشناس وهابی، است. این باب مربوط به بحث توحید و شرک است. از آنجا که در کتاب القفاری، تلفیقی از مباحث عقلی به صورت جدلی و نقلی آمده، لذا آقای عابدی نیز در نقد خود از همان روش پیروی کرده و بحثهای کلامی، فلسفی، ادبی، تاریخی، رجالی، حدیثی، علوم قرآن، فقهی و حتی کتابشناسی را آورده است و مباحث وی تلفیقی از عقل و نقل است. همچنین ناقد تلاش کرده به تمام مطالب قفاری بپردازد و مطالب صحیح او را نیز نشان داده است. این کتاب شامل مقدمه و هفت فصل می باشد. در فصل اول به معرفی ناصر قفاری اختصاص یافته است. فصل دوم ابن تیمیه و افکار قفاری را بیان می کند. فصل سوم معنای ناصبی را بررسی کرده و در فصل چهارم و پنجم عقائد محمد بن عبدالوهاب و سلفیه را بیان می کند. فصل شش و هفت به میزان اعتبار کتابهای حدیثی اهل تسنن و شیعه اختصاص یافته است.
7.سلفیان باورها و کارکردها
نویسنده: نجم‌الدین طبسی
نشر: دلیل ما، 1385
توضیح:
«سلفی» به کسی گفته می شود که در فقه و اخلاق و عقاید پیرو قدما است و در اصطلاح سلفیه معاصر به اتباع ابن تیمیه و پیروان مذهب امامان حنبلی گفته می شود. کتاب حاضر پس از معرفی خاستگاه تاریخی سلفیان ، به چهار محور اصلی آثار وجود سلفیان و عقاید سلفی گری در اسلام پرداخته است . محور اول به تحقیقی دربارة سلفی ها و ارزیابی آثار عقاید ابن تیمیه و مظاهر نفاق و کینه توزی او در باورهای شیعیان و اعتقادات آن ها می پردازد. محور دوم با عنوان « آیا سلفی تابع سنت پیامبر اکرم (ص) است ؟» به برخی از بدعت های سلفیان در سنت های پیامبر(ص) و اقدامات آنها علیه رسول خدا (ص) پرداخته شده است . محور سوم به ادلة مشروعیت خلافت ابوبکر در نظر سلفی ها نگاهی اجمالی دارد و سپس در محور چهارم به مسئله شورا و دور کردن امام علی (ع) از خلافت و موضع گیری های خلفا در این مورد پرداخته شده است . سراسر کتاب نقد عقاید وهابیون و سلفی ها و کسانی است که پیرو عقاید آنان هستند نویسندة کتاب اصرار داشته است مستندات خودرا از کتب اصلی و منابع اهل سنت نقل نماید .
8.خدای مجسم وهابیان
نویسنده : علی اصغر رضوانی
ناشر : مشعر
توضیح:
کتاب خدای مجسم وهابیان توسط علی اصغر رضوانی به رشته تحریر درآمده است.در تاریخ پرتحول اندیشه اسلامی فرقه هاو مذاهب گوناگون و با انگیزه های مختلفی ظهور نموده است، اما دراین میان، فرقه وهابیت را سیر و سر دیگری است؛ این فرقه باآنکه از اندیشه استواری درمیان صاحب نظران اسلامی برخوردار نیست، بر آن است تا اندیشه های نااستوار ومتحجرانه خویش را به سایر مسلمانان تحمیل نموده و خودرا تنها میدان دار اندیشه و تفکر اسلامی بقبولاند؛ نویسنده درصدد شناخت راز و رمزها و سیر تحول و اندیشه های فرقه وهابیت از جمله مسأله تجسیم خداوند می باشداین کتاب دارای دیباچه، پیشگفتار و هفت دوره می باشد، دوره اول:عصر یهود، دوره دوم :عصر صحابه، دوره سوم:از زمان تابعین تا احمد بن حنبل، دوره چهارم: از عصر احمد بن حنبل تا ابن تیمیه، دوره پنجم: از عصر ابن تیمیه تا محمد بن عبدالوهاب، دوره ششم :عصر محمدبن عبدالوهاب، دوره هقتم:عصر وهابیان معاصر. وهمچنین مباحثی در زمینه تجسیم از منظراسلامی، اتهام به بزرگان شیعه در قول به تجسیم، دیدگاه علمای اهل سنت درباره تجسیم، نفوذ اسرائیلیات در منابع حدیثی، ممنوعیت نگارش حدیث، تأثیر افکار کعب الاحبار می باشدنویسنده در پایان به این نتیجه می رسدکه قول به جسم بودن خداوند اعتقاد اهل حدیث وحشویه و وهابیان می باشدو دیگر علمای اسلامی برعدم جسمانیت خداوند متعال اتفاق داشته و بر آن ادله ای از عقل و قرآن و حدیث آورده اند
9.نسیم بیداری
نویسنده:حسین اسحاقی
توضیح:
این کتاب اثر آقای حسین اسحاقی است که در آن به پاسخهای اهل سنت به شبهات وهابیت پرداخته است. وهابیون مدعی هستند که با اهل سنت در اعتقاد مشترکند و همواره سخنان خود را با عنوان اهل سنت و جماعت مطرح می کنند. نویسنده در این کتاب به مباحثی چون توحید از منظر وهابیت، زیارت در سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) و اصحاب و بزرگان، زنان و زیارت قبور، خواندن دعا و نماز کنار قبور، ساختن بنا روی قبور و ... پرداخته و سخنان اهل سنت را در رد ادعاهای وهابیون ذکر نموده است.
ج) مباحث شخصیت شناسی
1.وهابیت از دیدگاه اهل سنت
مؤلف: علی اصغر رضوانی
نشر : دلیل ما 1389
توضیح:
این کتاب اثر محقق گرانقدر و پرکار استاد رضوانی است و یکی از کتابهای مفصل در نقد ابن تیمیه می باشد که به زبان فارسی نگاشته شده است. فهرست اجمالی مطالب این کتاب عبارت است از: ابن تیمیه (مؤسس وهابیت)، دیدگاه علمای شافعی درباره ابن تیمیه، دیدگاه علمای حنفی درباره ابن تیمیه، دیدگاه علمای مالکی درباره ابن تیمیه، دیدگاه علمای حنبلی درباره ابن تیمیه، ابن تیمیه از دیدگاه معاصرین، ابن تیمیه از دیدگاه سلفیان معاصر، محمد بن عبدالوهاب (مجدد وهابیت)، محمّد بن عبدالوهاب از دیدگاه اهل سنت، مخالفت وهابیان با عقاید اهل سنت و برخی از فتاوی وهابیان.
2.مبلغ نه پیامبر
مولف : مالکی، حسن بن فرحان
مترجم : مرتضوی، یوسف
نشر : نشر ادیان قم 1386
توضیح:
کتاب مبلغ، نه پیامبر؛ قرائتی انتقادی بر مسلک شیخ محمد بن عبد الوهاب است که توسط نشر ادیان منتشر شد. این کتاب در واقع ترجمه کتاب "داعیه و لیس نبیا" نوشته حسن بن فرحان مالکی است که جناب آقای سید یوسف مرتضوی این اثر را به فارسی ترجمه کرده است. مترجم در مقدمه خود آورده است که حسن بن فرحان خود رااز پرورش یافتگان مکتب وهابیت معرفی می کند و می گوید: "با وجود این که این قرائت انتقادی را مدتها پیش از حادثه یازده سپتامبر آماده کرده بودم، اما بعد از آن حادثه مشتاق به انتشار آن نبودم. ولی هنگامی که دریافتم پیروان افراطی شیخ محمد در محکوم کردن آن حادثه تعلل کرده و برای تبرئه شیخ از اشتباهات حقیقی او همایش برپا می کنند ..... احساس کردم خودداری از انجام عمل حق، خود عملی شیطانی است و ناچار باید کتاب را منتشر کنم...."
3.البانی وبن باز محدث و مفتی وهابیان
مؤلف: علی اصغر رضوانی
نشر : مشعر قم 1390
توضیح:
کتاب البانی و بن باز محدث و مفتی وهابیان توسط علی اصغر رضوانی به رشته تحریر در آمده است. دو تن از برترین عالمان سلفی معاصر که تاثیر بسیاری بر وهابیت گذاردند البانی و بن باز می باشند. این کتاب تنها کتاب فارسی است که به این دو عالم سلفی به طور مستقل پرداخته است. نویسنده درصدد بیان شرح حال و اعتقادات دو تن از بزرگان این فرقه بنام البانی و بن باز می باشد.
نویسنده می گوید: شناخت راز و رمزها و سیر تحول و اندیشه های فرقه وهابیت کاری است بایسته تحقیق تا بتوان زوایای پیدا و پنهان این تفکر را شناخته و با بهره مندی از منابع تحقیقاتی فراوان به واکاوی اندیشه ها و نگرش های این فرقه پرداخته شود. یکی از بزرگان وهابیت البانی که محدث وهابیون و یکی دیگر بن باز مفتی وهابیون می باشد. اینان نظرات مختلف و شاذی را در اسلامی بیان کرده اند و وهابیون تمام این نظریه ها را بدون کم و کاست انجام می دهند و باعث تفرقه و اختلاف بین مسلمانان شده اند.
این کتاب شامل دیباچه و دو بخش می باشد. بخش اول: البانی محدث وهابیان که شامل مباحثی همچون شرح حال البانی, فتاوای البانی, اتهامات البانی به دیگران, برخی از روایات تصحیح شده توسط البانی, کارهای منفی البانی و دیدگاه های سیاسی البانی تشکیل شده است. در بخش دوم نیز که شامل مباحثی همچون شرح حال بن باز, دیدگا های فقهی بن باز, نقد مبانی اجتهادی بن باز و نقدِ میزان بودن فعل سلف می باشد.
د) مباحث جریان شناسی
1.وهابیت سیاسی
مولف : موسسه مطالعات اندیشه سازان نور
نشر : اندیشه سازان نور تهران 1390
توضیح:
این کتاب نگاهی گذرا به عقاید، تاریخچه و عوامل سیاسی - اجتماعی پیدایش و شکل‌گیری فرقه وهابیت دارد وضمن تشریح اقدامات آنان در طول قرن بیستم میلادی در تعامل و تقابل با دیگر مذاهب اسلامی، به تبیین مواضع آنان در قبال اقدامات صهیونیست‌ها و همکاری‌های آنان با انگلیس می پردازد.
2.- چالش های فکری و سیاسی وهابیت
مولف: اکبر اسد علی زاده
توضیح:
پژوهش حاضر برای آشنایی با پیشینه فرقه وهابیت، تبیین اندیشه های فکری و سیاسی آنان و بررسی وضعیت گذشته و حال این گروه، در سه بخش نگارش یافته است. نگارنده این اثر می کوشد در موضوعات زیر مطالبی ارائه دهد: مکتب سلفی گری و ابن تیمیه، محمدبن عبدالوهاب و تأسیس فرقه وهابیت، نقد مهم ترین اندیشه های وهابیت (مفهوم عبادت، توسل به اولیا، زیارت قبور، تبرک و استشفا بر آثار انبیا و اولیا، شفاعت خواستن از اولیا)، عملکرد وهابی ها (حمله به عراق، طائف، مکه، مدینة النبی، سوریه و مسقط)، وهابیت نوگرا، بررسی پیدایش طالبان، علل پیشرفت وهابیت (وضعیت فرهنگی، دینی و اقتصادی منطقه نجد، شعار جهاد با کافران و مشرکان، حمایت قدرت های استکباری)، عوامل پسرفت وهابیت (پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آشکار شدن چهره واقعی وهابی ها، پاسخ گو نبودن اندیشه وهابیت در برابر پیشرفت های علمی) و پرسش های مردمی و کارشناسی برای برنامه سازی.
3.درسنامه نقد وهابیت
مولف: نجم‌الدین طبسی
توضیح:
این کتاب تحقیقی در زمینه تاریخچه وهابیت و شاخصه‌های مهم این فرقه مذهبی و نقد افکار و عقاید آنان است. در این کتاب ابتدا با رویکردی تاریخی، از صدر اسلام تا عصر کنونی، به ریشه‌های وجود تفکرات تکفیری و جمود فکری در برخی از مسلمانان اشاره شده و احمد بن حنبل پیشوای اصلی تفکرات وهابی و پس از ابن تیمیه به عنوان پدر معنوی وهابیان معرفی شده است. در ادامه به تبیین زندگی و شخصیت محمد بن عبدالوهاب، پیشوای وهابیت پرداخته شده و مهمترین افکار آنان مانند تشبیه و تجسیم، دشمنی با پیامبر اسلام(ص) و اهلبیت ایشان، تکفیر سایر فرقه‌های مسلمان، اقدام به ترور و توسل به خشونت و غلو کردن در مسایل دینی، بهویژه مساله توحید و شرک مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. نگارنده در پایان، به رد دیدگاه‌های وهابیان در مورد کفر دانستن توسل و تبرک جستن به ائمه اطهار(ع)، شرک دانستن زیارت قبور، بدعت شمردن برگزاری مراسم جشن و شادی و عزاداری برای اهلبیت(ع) پرداخته است.
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت این جریان حائز اهمیت است. در صدد هستیم در سه سطح مقدماتی، متوسط و عالی کتاب هایی را که در این زمینه نگاشته شده است را بر اساس اولویت مطرح نماییم. لازم به ذکر است سعی شده است در بخش مقدمات و متوسط فقط از کتب فارسی استفاده گردد.
مقدمه
بررسی سیر مطالعاتی نقد وهابیت
فرقه وهابیت، قرائتی خاص از اسلام را مطرح ساخته که باعث مخدوش شدن چهره اسلام گردیده است. این طایفه که عمیقاً تحت تأثیر طبیعت خشن خود در سرزمین جزیرة العرب هستند، دیگر مذاهب اسلامی را برنتافته و تنها خود را در جامعه مسلمان میدانند. بررسی تاریخ، عقائد، شخصیت‌های محوری، سیر تطور و تکامل این فرقه در شناخت آن حائز اهمیت است. در صدد هستیم در سه سطح مقدماتی، متوسط و عالی کتاب هایی را که در این زمینه نگاشته شده است را بر اساس اولویت مطرح نماییم. لازم به ذکر است سعی شده در بخش مقدماتی و متوسط فقط از کتب فارسی استفاده گردد.
هر بخش شامل معرفی کتب در چهار عنوان زیر می باشد :
الف: مباحث تاریخی: روند شکل گیری این فرقه در زمانی طولانی و با ابعاد مختلف می باشد. بررسی سیر تکامل و تطور وهابیت در شناخت بهتر این جریان تاثیرگذار است.
ب: مباحث اعتقادی: هدف این بخش آشنایی با اعتقادات و نظریات این فرقه می باشد که سعی شده کتابهایی که به بررسی دقیق اعتقادات و نیز مقایسه این نظریات با منویات قرآن کریم و سنت پرداخته اند به مخاطب عرضه شود.
ج: مباحث شخصیت شناسی: در این بخش مخاطب می تواند با شخصیت های اصلی این فرقه مانند موسس و همچنین شخصیت هایی که در طول تاریخ در این فرقه موثر بوده اند آشنا شود.
د: مباحث جریان شناسی: خواننده با مطالعه کتابهای این بخش با جریانهای مختلف در این راستا آشنا می گردد.
( برای مشاهده اطلاعت کتابشناسی کتاب های معرفی شده روی عکس آنها کلیک کنید )
(بعضی از کتب هنوز در سایت آپلود نشده اند)
سطح عالی
الف) مباحث تاریخی
1.الوهابیون تاریخ ما أهمله التاریخ
نویسنده :لویس دوکورانسی
ناشر :ریاض الریس الکتب
توضیح:
کتاب الوهابیون تاریخ ما أهمله التاریخ توسط لویس دوکورانسی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب از آن جهت که توسط یک دانشمند غربی نگاشته شده است از اهمیت فروان برخوردار می باشد.وهابیت با دسیسه استعماری بریتانیا در ممالک اسلامی، توسط محمدبن عبدالوهاب پایه گذاری گردید و پایگاه آن عربستان بود. با اتحاد ابن عبدالوهاب با خاندان آل سعود حاکم بر نجد، فرقه وهابیت از پایگاه و حمایت سیاسی قوی برخوردار گردید و به نشر افکار و عقاید خویش در سرتاسر جهان اسلام پرداخت. وهابیت و اربابان استعماریش برای این که پرده از هویت اصلی وهابیت برداشته نشود و اهداف سوء و منویات خبیثانه آنان که همراه با جنایت و خیانت به اسلام و مسلمین است بروز پیدا نکند و مشخص نگردد، با استتار و اختفاء اقدام کرده و هویت تاریخی خود را پنهان کرده اند. نویسنده این کتاب که یک فرانسوی است در صدد بیان تاریخ وهابیت و جریانات اتفاق افتاده ما بین محمد بن عبدالوهاب و ابن سعود است.این کتاب شامل چهارده فصل می باشد. برخی فصول عبارتند از: مذاکراتی برای ایجاد وهابیت، قصه محمدبن عبدالوهاب و ابن سعود، وهابیون و عاداتشان، حمله اول بر ضد وهابیون، دخول وهابیون به مکه، پیروزی و شکست و فرار وهابیون، وهابیون بعد از مرگ عبدالعزیز، هجوم وهابیون به بصره، حمله پادشاه بغداد بر ضد وهابیون، دخول وهابیون به مدینه، دخول وهابیون به جده، حرکت آنان به سمت مکه، وهابیون در سوریه و مصر، مناسبات بین وهابیون و انگلیس، دیدگاه ها و نظرات در وهابیت. نویسنده با بررسی تاریخ وهابیت به این نتیجه رسیده است که وهابیت برای این که هویتش مخفی بماند دست به تحریف تاریخ برده و آن چه که به ضرر خویش است را حذف کرده تا به خود جلوه مثبت و خوبی داده باشد.
2.تقاریر نجد
نویسنده: علی موجانی و امیر عقیقی بخشایشی
ناشر: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
توضیح:
این کتاب شامل 102 سند و گزارش دولتمردان عثمانی در زمان ظهور محمد بن عبدالوهاب در تحولات نجد در دوره تشکیل وهابیت در نجد است که با مشخصات کامل در آرشیوهای ترکیه موجود می باشد. این اثر حاصل چند سال زحمت نویسنده می باشد. در این کتاب گزارشهای تاریخی ظهور وهابیت در نجد و همچنین ریشه های تاریخی-مذهبی ظهور آنان بررسی شده است. مقطع تاریخی پیدایش آن برابر با دوران قاجاریه در عهد ناصری در ایران است.
3.تاریخ ال سعود
نویسنده: ناصر السعید
توضیح:
ناصر السعید در کتاب هزار و چهل صفحه‌ای خود، به بررسی جوانب گوناگون اعضای خاندان آل سعود از نظر فساد و انحرافات اخلاقی پرداخته است. به دلیل هم عصر بودن زمان تألیف این کتاب با دوران پادشاهی «ملک فهد بن عبدالعزیز»، نویسنده تلاش کرده بیشتر به آشکار کردن رسوایی‌های اخلاقی این پادشاه عربستانی بپردازد.ناصر السعید، سی صفحه نخست کتاب خود را به بررسی شجره‌نامه خاندان «آل سعود» اختصاص داده و در پایان اثبات می کند که اصل این خاندان به یهودیان سرزمین حجاز و مدینه باز می‌گردد. السعید در ادامه کتاب خود چگونگی حمایت یهودیان از جنبش «محمد بن عبدالوهاب» را که به تأسیس «اندیشه وهابیت» منجر شد، شرح می دهد. وی سپس مراحل قرار گرفتن رهبری دینی در دست محمد بن عبدالوهاب و در کنار آن، واگذاری رهبری سیاسی عربستان سعودی به خاندان «آل سعود» که توسط یهودیان طراحی و به اجرا درآمد را توضیح می دهد.نویسنده این کتاب که تلاش داشته هیچ بخشی از جوانب و اقدامات «آل سعود» را از قلم نیندازد، در ادامه به جنایت و قتل‌عام‌های این خاندان علیه قبایل عربستانی می‌پردازد و برای اثبات گفته خود از برخی تصاویر و عکس‌های تاریخی که گویای واقعیت امر بوده، استفاده میکند.در ادامه این کتاب کمی نیز به ارتباط تنگاتنگ و عمیق خاندان سلطنتی عربستان سعودی با انگلیس‌ها در قرن گذشته میلادی پرداخته شده است. ناصر السعید در کتاب خود همچنین به ارتباط نزدیک، اما محرمانه میان خاندان «آل سعود» با «بن گوریون» بنیانگذار رژیم اسرائیل پیش و پس از راه‌اندازی این رژیم اشاره کرده و بیان میکند: بن گوریون برای تأسیس رژیم مورد نظر خود، مورد حمایت مستقیم «آل سعود» قرار گرفت.
4.عنوان المجد فی تاریخ النجد
نویسنده: ابن بشر، عثمان بن عبدالله الحنبلی
توضیح:
این کتاب از جمله کتابهایی است که توسط خود وهابیون به نگارش در آمده است لذا بسیاری از وقایع ذکر شده در آن با جانبداری از سوی نویسنده به همراه می باشد. از ویژگیهای این کتاب این است که به دلیل معاصر بودن نویسنده با دوران محمدبن عبدالوهاب، رویدادهای وهابیت در دوره اول را به خوبی نشان داده است.
5.تاریخ نجد
نویسنده: حسین بن غنام
توضیح:
نام اصلى این کتاب «روضة الافکار و الافهام لمُرتاد حال الامام و تعداد غزوات ذوی الاسلام» است. این کتاب نیز از جمله کتابهایی است که توسط خود وهابیون به نگارش در آمده است لذا بسیاری از وقایع مذکور در آن با جانبداری از سوی نویسنده به همراه می باشد. از ویژگیهای این کتاب این است که به دلیل معاصر بودن نویسنده با دوران محمدبن عبدالوهاب، رویدادهای وهابیت در دوره اول را به خوبی نشان داده است. تاریخ ابن غنام به علت ثبت دقیق مراحل پیشرفت و توسعة وهابیت و نقل وقایعى که خود او شاهد آنها بوده بسیار حائز اهمیّت است و بدین لحاظ اکثر نویسندگانى که در مورد تاریخ معاصر جزیرةالعرب تحقیق کرده‌اند، آثار او را مورد استفاده و استناد قرار داده‌اند.
6.ماضی الوهابیین و حاضرهم
مولف: سید مرتضی رضوی
توضیح:
این کتاب توسط سید مرتضی رضوی نوشته شده است. این کتاب توسط علمایی مانند شهید صدر مورد تقدیر قرار گرفته است. نویسنده به بررسی زندگی محمد بن عبدالوهاب، خاندان سعود و جنایات آنان به خوبی پرداخته است. ایشان به بعضی از مسائل اعتقادی اختلافی مثل توسل و شفاعت و تبرک نیز اشاره نموده اند.
ب) مباحث اعتقادی
1.سلفیه(بدعت یا مذهب)
مولف: محمدسعید رمضان بوطی،
مترجم : صابری، حسین
انتشارات :آستان قدس 1383
توضیح:
کتاب حاضر تحلیلی است نقد گونه که در سه بخش پیرامون آراء و افکار وهابیت و سلفیه، توسط عالم سوری جناب محمد سعید رمضان البوطی، تهیه و تدوین شده است. مولف در راستای تبیین آراء و اندیشه های سلفیه عقیده دارد. سلفیه پدیده و اندیشه ای است جدید و مدعی آن است که با پیروی از سلف صالح پیامبر ( صحابه ، تابعین و تابعین تابعین ) و عمل نمودن به سیره عملی و گفتاری آنان همه مذاهب را به وحدت و یکدلی فرا می خواند.مولف معتقد است اینکه پس از قرنها در قلب امت اسلامی و از متن جماعت اهل سنت، یک گروه سر در آورد و ثمره قرنها تلاش و اجتهاد مسلمانان را رد نماید و مقتضیات زمان و مکان را که در پی فتوحات پی در پی و با پیوستن گروههای زیادی به جمع مسلمانان که در پاسخگویی به نیازها و احتیاجات روز جامعه ضروری بود، نادیده بگیرد و خلاصه تنها خود را حق و بقیه مذاهب چهارگانه را باطل اعلام نماید مسلما خود یک بدعت جدید است. چه بدعتی از این بدتر که امروزه کسی بخواهد آشفتگی و شکاف در صفوف مسلمانان را بنا نهاده و تنها خود را نجات یافته و بقیه را گمراه بداند.در برخی از مباحث کتاب، آراء وعقاید سلفیه به نقد کشیده شده و مولف معتقد است که سلفیها چیزهایی را مطرح نموده و انکار آن را کفر میدانند که از نظر مذاهب چهارگانه کفر نیستند.نویسنده آن دسته از اصول حتمی و یقینی که اختلاف در آن موجب بدعت و حرام است را بر شمرده و عقیده دارد قاطبه مسلمانان اینها را قبول دارند و لذا نمی توان حکم به کفر کسی صادر نمود( یقین به ذات حق ، وحدانیت ، صفات حق تعالی، یقین به قیامت ، یقین به سئوال ، یقین به حرمت بدعت و …). یک دسته از احکام وسایل اسلامی هستند که در آنها اختلاف شده اما اختلاف در آنها موجب گمراهی نمی‌گردد مثل اختلاف در مراتب فضل خلفای راشدین و یا اختلاف در عدالت صحابه و…
2.کالبدشکافی عقاید وهابیت
نویسنده : رحمت الله ضیایی و حمید الله رفیعی
ناشر :نشر مشعر
توضیح:
کتاب کالبدشکافی عقایدوهابیت توسط رحمت الله ضیایی وحمید الله رفیعی به رشته تحریر درآمده است.رستگاری انسان ها درطول تاریخ همواره موردنظر متفکران واندیشمندان بوده؛ پیامبراسلام نیز برای رستگاری انسان ها بادعوتی ساده شروع نمود و فرمود:«قولوا لا اله الا الله تفلحوا»، اما در این بین برخی گروههای منتسب به اسلام یافت می شوند که با وجود اینکه اندک اند، تنها خود را منادی توحید دانسته و دیگر مسلمانان را به شرک وکفر متهم می نمایند و بارزترین این فرقه ها، وهابیان حاکم بر عربستان هستند.این کتاب شامل دیباچه، مقدمه، ابن تیمیه از دیدگاه اهل سنت ودوازده فصل می باشد؛ در فصل اول توحید ازدیدگاه وهابیت، فصل دوم وهابیت ونبوت، فصل سوم وهابیت وسنت پیامبر، فصل چهارم صحابه ازدیدگاه وهابیت، فصل پنجم وهابیت وامامت، فصل ششم وهابیت واهل بیت پیامبر، فصل هفتم وهابیت وقرآن، فصل هشتم وهابیت ومتون اسلامی، فصل نهم نقش وهابی ها درتسلط کفار بر جوامع اسلامی، فصل دهم وهابیت ومسلمانان، فصل یازدهم مخالفت با علما و فقهای مسلمین، فصل دوازدهم شباهت های وهابیت با خوارج، فصل سیزدهم برخورد وهابیت با علم و تمدن می باشد. نویسنده درپایان به این نتیجه می رسدکه وهابی ها دقیقا برخلاف آیات قرآنی، روایات نبوی، سیره اصحاب، مسلمین وحکم عقل، قدم بر می دارند وعبادت را بر طبق خواست و میل خودشان به گونه ای تفسیرمی کنندکه نه تنها راه وطریق به سوی اسلام را بسته اند، بلکه عقایدآنان، دربرابر آموزه های دین اسلام قرار گرفته است.
3.السلفیة الوهابیة أفکارها الأساسیة و جذورها التاریخیة
نویسنده : حسن بن علی السقاف
ناشر : دار المیزان انتشارات بیروت
توضیح:
کتاب السلفیه الوهابیه افکارها توسط حسن بن علی السقاف(از نویسندگان بنام شافعی و اهل اردن که در این زمینه دارای آثار فراوان است) به رشته تحریر در آمده است. شناخت ریشه پیدایش و عقاید وهابیت برای اهل تحقیق دراین زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است . نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا بیان دقیقی از اهم مسائل اساسی و افکار واعتقادات وهابیت را ارائه دهد. این کتاب بعد از مقدمه به سه فصل تقسیم شده است : فصل اول : نویسنده در این فصل تاریخ و ریشه های سلفیه و وهابیت را با بیان موضوعاتی چون تعریف وهابیت , فرق بین سلفیت و وهابیت , نظریه تجسیم بیان نموده است . فصل دوم به مناقشه و بیان تناقضات بین اعتقادات وهابیت و سلف اسلام اختصاص یافته است که از جمله آن می توان به عقیده تشبیه و تجسیم, نصب ، عدم احترام نبی (ص) , تکفیر سایر مسلمانان , قیاس بین خالق و مخلوق , مخالفت با حکم عقل اشاره نمود. در فصل پایانی به راه های نشر سلفیه چون تحریف کتب و.. و همچنین نقش صاحبان تریبون های دینی مانند برخی ائمه جمعه اشاره شده است. در پایان این فصل بحث خاتمه با چند الحاقیه آمده است که شامل موضوعاتی چون اسامی علمایی که با وهابیت به مبارزه پرداخته اند می شود . نویسنده در این کتاب توانسته است تصویر مناسبی از تاریخچه ، مبنا و اعتقادات وهابیت برای مخاطب خود ارائه نماید.
4.وهابیت و بازنگری از درون 
مولف: محمد بن علوی المالکی
مترجم: انسیه خزعلی
توضیح:
سید محمد بن علوی المالکی از معدود علمای حجاز بود که با تکیه بر کرسی تدریس در دانشگاه های عربستان و وعظ در مسجد الحرام با شجاعتی قابل وصف به نقد وهابیت پرداخت. به گفته مترجم، این کتاب که در عربستان اجازه ی انتشار ندارد.این کتاب نفیس با عنوان "مفاهیم یجب أن تصحح" در عربستان سعودی عرضه شد ولی با عکس العمل شدید برخی علمای وهابی روبرو شد و نویسنده آن از سوی آنان طرد و تکفیر شد؛ به گونه ای که مدتها مولف در محاصره و تحت نظر بود و چاپ و انتشار این کتاب ممنوع گردید ؛ ولی این امر مانع انتشار این اثر ارزنده نگشت؛ بلکه در کشورهای گوناگون از جمله : مصر ، سوریه ، امارات ، پاکستان ، مغرب و .... مکرر به چاپ رسید و مورد استقبال دانشمندان اهل سنت قرار گرفت.خصوصیت منحصر به فرد این کتاب که به پاسخگوئی شبهات و ایرادات وارده از سوی وهابیت می پردازد این است که از سوی فردی تالیف گردیده که سالها به عنوان یکی از علمای بزرگ وهابیت در مسجد الحرام به تبلیغ می پرداخته و در اواخر عمر وظیفه خویش دانسته تا خطاها و برداشت های اشتباه را اصلاح و تا حدی دین خود را به پیامبر (ص) ادا نماید و تمامی پاسخ های او مستند به کتب و روایات مورد تایید اهل سنت و جماعت می باشد و حساسیت فوق العاده ای که در انتخاب احادیث و استنادات به کار گرفته است جای هرگونه شک و شبهه را در اصلاح مفاهیم مذکور از بین برده است.
5.الفجر الصادق فی الرّد علی الفرقة الوهابیة المارقة
نویسنده :جمیل صدقی زهاوی
توضیح:
کتاب الفجر الصادق فی الرّد علی الفرقة الوهابیة المارقة توسط جمیل صدقی الزهاوی (از اندیشمندان مشهور عراقی) به رشته تحریر در آمده است. این کتاب درصدد تحلیل و بررسی افکار و عقاید جریان وهابیت است. مولف این موضوعات را به بحث و بررسی گذاشته است: وهابیت و منشا آن، وهابیت و موضوع طغیان آن، عقیده وهابیت، بیان بطلان وهابیت، جسمیت خدا با حکم وهابیت، وهابیت و رد عقل، وهابیت و نفی اجماع و قیاس، تکفیر مقلدین مجتهدین توسط وهابیت، وهابیت و تکفیر مسلمانان، نفی توسل به برگزیدگان خدا توسط وهابیت، تکفیر وهابیت کسی را که یا رسول الله می گوید و قبور بزرگان دین را زیارت می کند. گفتنى است که معرفی این‌گونه آثار به معناى تأیید همه محتواى آن نیست و چه‌بسا در برخى موارد با دیدگاه‌هاى متکلمان شیعه در تعارض باشد. این اثر به همت جناب آقاى سید ابوالقاسم غضنفرى با عنوان "فجر صادق" به فارسى ترجمه شده است.
6. الدرر السنیه فی الرد علی الوهابیه
مولف: احمدبن زینی دحلان
توضیح:
کتاب الدررالسنیه توسط سید احمد بن السید زینی دحلان شافعی به رشته تحریر در آمده است .این کتاب موضوع جواز توسل به نبی مکرم (ص) پرداخته که در پی آن مباحثی چون جایگاه برزخی شهدا و در صدر آن پیامبر اکرم پرداخته شده است ونیز بحث جواز توسل وشفاعت مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در ابتدای کتاب خویش جواز زیارت قبر رسول اکرم (ص) را از چهار منبع یعنی کتاب ، سنت واجماع و قیاس اثبات نموده است و برای هرکدام نمونه ای ذکر نموده است. در بخش اول به آیه (ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحیما) استدلال نموده وبیان داشته زیارت نبی دارای فواید عظیمی می باشد و اینها مخصوص زمان حیات نبی(ص) نیست. سپس با آوردن کلام بزرگان اهل سنت زیارت قبر رسول اکرم را لازم و طبق نظر برخی با توجه به حدیث (من حج البیت ولم یزرنی فقد جفانی ) جفا بر پیغمبر را حرام دانسته اند. در ادامه مولف به نفی شرک و بلکه راجح بودن زیارت مرقد رسول اکرم (ص ) و نیز بررسی حدیث شد الرحال پرداخته است. در بخش دیگر بحث توسل و صحت آن مطرح میشود و در ادامه به کلام بزرگان و فعل برخی از صحابی همچون بلال بن حرث و عمر بن خطاب در استسقاء اشاره شده است. در ادامه شرک دانستن توسل را قبیح میداند و با توضییح آن به خوبی روشن می سازد که توسل به این معنا نیست که موثری غیر خدا را بجوییم بلکه ایشان وسیله اند. در بخش دیگر بحث تبرک به آثار صالحین را می آورد و در توضیح آن به تبرک جستن صحابی به آب وضوی پیامبر اشاره میکند و لذا آن را امری جایز میداند. در بخش پایانی به ولادت محمد بن عبدالوهاب اشاره کرده وضمن گریز به زندگانی او بدعتهایی را که در دین گذاشته نقل و نقد می نماید.
7. مرزهای توحید و شرک در قرآن
مولف: جعفر سبحانی
مترجم: مهدی عزیزان
توضیح:
این کتاب یکی از آثار و تالیفات آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است. در این کتاب مقوله "توحید "و "شرک " از منظر قرآن، احادیث و روایات بررسی و تبیین میشود . کتاب از جهت جامعیت مطالب، اتقان استدلالها با استفاده از منابع شیعی و سنی و نیز اختصار و حجم کم، جزء بهترین کتابهای ایشان است. بیشترین سخن در این کتاب درباره توحید در عبادت است آن هم نه درباره اصل کلی آن که مورد اتفاق همه مسلمانان است بلکه درباره مواردی که قصور شده و انجام آنها با این اصل کلی هماهنگ نیست و به اصطلاح علما و دانشمندان گفتگو درباره کبرای قیاس "ایاک نعبد" نیست بلکه سخن درباره موضوعاتی است که تصور شده از مصادیق پرستش خداست.عناوین کتاب عبارتند از فصل نخست: تبیین ایمان و کفر؛ فصل دوم: اقسام و مراتب توحید؛ فصل سوم: ماهیت عبادت و عناصر تشکیل دهنده آن ؛ فصل چهارم: تعریف عبادت ؛ فصل پنجم: بررسی کاربردی مفهوم عبادت.
8.الوهابیه فی المیزان
مولف: آیت الله جعفر سبحانی
توضیح:
این کتاب یکی از آثار و تالیفات آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است که به مباحث مختلف پرداخته است. در این کتاب موضوعاتی چون بنا بر قبور اولیاء، زیارت قبور، توسل به اولیاء الله، تبرک به آثار انبیا واولیاء، توحید عبادی، نذربراهل قبور، مَوالید اَهلِ بیت علیهم السلام، استغاثه به اولیاء الله، طلب شفاعت، قدرت غیبی، قسم به غیر خدا، گریه بر میت، کلمه توحید، زیارت قبر پیامبر(ص)، نماز در حرم اولیاء، توسل به پیامبر(ص) بررسی شده است.
9. توسل بالنبی و التبرک بآثاره
مولف: علامه سید مرتضی عسگری
توضیح:
کتاب توسل بالنبی و التبرک بآثاره توسط سید مرتضی عسگری به رشته تحریر درآمده است. آنچه که در کتب حدیثی نقل شده این است که در مشروعیت توسل و تبرک به آثار انبیا همین بس که صحابه هم در حیات و هم بعد وفات حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) به آن حضرت تبرک می جستند. نویسنده در صدد اثبات شرک نبودن توسل و تبرک به آثار انبیا و اولیای الهی بوسیله استدلال از طریق قرآن و روایات و عقل می باشد.این کتاب شامل مقدمه و بیان موارد تبرک به پیامبر اکرم بوده که شامل مباحثی مانند تبرک به آثار النبی در زمان حیات و ممات ایشان، تبرک به وضوی نبی، تبرک به موی نبی، تبرک به جای پای نبی، استشفاع به رسول الله، توسل به قبر نبی، استشفاع به عباس عموی پیامبر، استشفاع به لباس نبی می باشد. نویسنده در پایان به این نتیجه می رسد که وقتی به سیره نبوی نگاه می کنیم می بینیم که صحابه در هر فرصتی سعی می کردند پیامبر را واسطه در امور خویش قرار دهند و همواره از فیض وجودی ایشان در حال حیات و ممات بهره ببرند لذا همواره از آثار نبوی برای خود تبرک می جستند.
10. الزیارة فی الکتاب و السنة
مولف: آیت الله جعفر سبحانی
توضیح:
کتاب الزیارة فی الکتاب و السنة بقلم جعفر سبحانی به رشته تحریر درآمده است. وهابیون با عقائدی افراطی به تکفیر مسلمین پرداخته و غالب اعمال مسلمین را شرک و بدعت می دانند. آنان با احیای افکار افراطی و غلط ابن تیمیه، بسیاری از عقائد و آداب مسلمین را مورد انکار قرار داده و به بهانه مقابله با شرک و احیای کلمه توحید، به مقابله و مبارزه با بخش عمده ای از عقائد مسلمین پرداخته اند. آنان به شدت با زیارت قبر نبی اکرم (ص) و أئمه أطهار (ع) مخالفت می کنند. علمای بزرگ شیعه و سنی کتب زیادی در ردّ نظرات وهابیت در مسائل مختلف مخصوصاً در باب زیارت قبر نبی اکرم (ص) تدوین کرده اند. اثر حاضر از جمله این آثار می باشد که پیرامون زیارت قبر نبی اکرم (ص) و توسل به ایشان تدوین گردیده است. مؤلف این اثر درصدد است تا بر طبق مستندات قرآنی و روایی و سخن بزرگان دین، مشروعیت زیارت قبر نبی اکرم (ص) و جواز شدّالرحال برای زیارت قبر ایشان را بیان کند و شبهات وارده در موضوع زیارت قبر نبی اکرم (ص) را از این طریق نقد نماید.
11.الشفاعۀ فی الکتاب و السنۀ
مولف: آیت الله جعفر سبحانی
توضیح:
کتاب "الشفاعۀ فی الکتاب و السنۀ" توسط استاد جعفر سبحانی به رشته تحریر در آمده است. وهابیت با بدعت قرار دادن شفاعت، شیعیان را مشرک می خوانند و آنها را مهدور الدم می دانند. نویسنده در این کتاب سعی بر این داشته تا مسئله شفاعت را که یک مسئله اعتقادی و اختلافی بین مسلمانان است از جنبه های گوناگون قرآنی و روایی مورد بررسی قرار دهد و حقیقت و آثار شفاعت را بیان کند. این کتاب شامل هشت مبحث و یک خاتمه می باشد. مبحث اول: رویکرد علمای اسلام از شفاعت، مبحث دوم: شفاعت در قرآن کریم، مبحث سوم: حقیقت شفاعت، مبحث چهارم: خوبی های شفاعت، مبحث پنجم: اثر شفاعت آیا باعث اسقاط عقاب می شود یا زیادی ثواب؟ مبحث ششم: طلب شفاعت از کسانی که اذن داده شده اند برای شفاعت، مبحث هفتم: سؤال هایی پیرامون طلب شفاعت، مبحث هشتم: شفاعت در احادیث اسلامی. خاتمه این کتاب نیز بحث پیرامون روایات وارده در شفاعت است.
12.العباده حدها و مفهومها
مولف: آیت الله جعفر سبحانی
توضیح:
کتاب العباده حدها و مفهومها توسط آیة الله سبحانی به رشته تحریر در آمده است. مفهوم عبادت هرچند در بدو نظر، مفهومی بسیط و ساده به ذهن اما همین امر متداول بین مسلمانان با دسیسه گروهی بی خرد و نا آشنا با مبانی اسلام، به نقطه ای تفرقه انگیز بین آنها تبدیل شده است. نویسنده در این مجال درصدد آن است تا با بیان روشن مفهوم عبادت و بررسی مصادیق آن، راه را بر معاندین شبهه افکن بسته و به شبهات مربوطه پاسخ دهد . مطالب این کتاب بعد از مقدمه در دو مسئله تکمیل شده است : مسئله اول مفهوم عبادت و بیان حد آن. در این فصل به مطالبی چون رابطه عبادت با خضوع و سخنان افرادی مانند ابن تیمیه و... در این زمینه پرداخته است. در مساله دوم نیز حصر جواز استعانت از خدا را بیان کرده و سپس مسئله دعا و انواع آن را بررسی نموده است.
ج) مباحث شخصیت شناسی
1.فتاوی ابن تیمیه فی المیزان 
نویسنده :محمد بن احمد مسکة بن عتیق الیعقوبی
ناشر :مرکز اهل السنة برکات رضا / دهلی
توضیح:
کتاب فتاوای ابن تیمیه فی المیزان توسط الشیخ العلامه محمد بن احمد مسکه بن العتیق الیعقوبی به رشته تحریر در آمده است.بدعتهای زیادی از طرف ابن تیمیه وارد دین اسلام شده که فرقه وهابیت امروزه آن را جلودار عقاید خود می دانند و طبق آن برداشتهای خود را از دین کرده و باعث تفرقه امت واحده اسلام شده اند. نویسنده در این کتاب بسیاری از انواع بدعتهایی که توسط ابن تیمیه بوجود آمده را ذکر کرده و رد این بدعتها (با توجه به آیات و روایات و حتی توسط علمای اهل سنت در زمان خودش) را نیز ذکر کرده و مورد بحث و بررسی قرار داده است.این کتاب شامل مقدمه و سه فصل می باشد و بدعتهایی که توسط ابن تیمیه وارد شده را در ده باب بیان و هرکدام را مفصلا مورد بررسی قرار داده است. در پایان مباحث خود را با یک خاتمه به پایان میرساند.نویسنده کتاب پس از بررسی اقوال علما در مورد ابن تیمیه و بیان عقاید اهل سنت و جماعت و نشان دادن تعارض بین فتاوای ابن تیمیه و عقاید اهل سنت وجماعت، تصریح می کند که بر تمامی علما واجب است که در رد بدعت قیام کنند و فتنه وهابیت را که از عقاید منحرف ابن تیمیه و بدعتهایش استفاده سوء می کنند را به گوش مسلمین مخصوصا اهل تسنن برسانند.
2.ابن تیمیه فکراً و منهجاً 
نویسنده :جعفر سبحانی
ناشر :موسسه امام صادق علیه السلام
توضیح:
کتاب ابن تیمیه فکراً و منهاجاً توسط استاد جعفر سبحانی به رشته تحریر در آمده است. از فرق انحرافی اسلام فرقۀ ضاله وهابیت می باشد که در پیاده کردن اهداف استعمار، نقش محوری داشته است. ابن تیمیه با افشاندن بذر فتنه و درگیری اوضاع مردم را متشنّج می کرد و بخش وسیعی از توان حکومت و قضاوت را که می بایست صرف دفاع در برابر کفار شود، به خود مشغول می کرد. نویسنده کتاب درصدد نقد و بررسی افکار غلط ابن تیمیه است. این کتاب شامل مقدمه و پنج فصل می باشد. فصل اول بیان کننده افکار و روش و سیره ابن تیمیه در مسائلی چون تجسیم در عقیده ابن تیمیه می باشد. در فصل دوم به عقیده ابن تیمیه در رابطه با دعا کردن در کنار قبر پیامبر و زیارت پرداخته شده است. در فصل سوم آراء ابن تیمیه و اتهامات او به امام علی (ع) بیان شده است. فصل چهارم نظرات ابن تیمیه در رابطه با اهل بیت (ع) پیامبر است. فصل پنجم به مناظره ابن تیمیه و علامه حلی اختصاص یافته است.
3.ابن تیمیه حیاته – عقایده
مولف: صائب عبدالحمید
توضیح:
کتاب ابن تیمیه حیاته و عقائده توسط صائب عبدالحمید به رشته تحریر در آمده است. مراجع و بزرگان اهل سنت ،ابن تیمیه را به عنوان فردی بدعت گذار نامیده اند و همواره او را تکفیر کرده اند. ابن تیمیه یکی از فقهای مذهب حنبلی به شمار می رفت و چون آرایی بر خلاف عقاید عموم مسلمین اظهار نموده است، همواره با مخالفت علما و اندیشوران مواجه شده است. نویسنده در این کتاب به بررسی شخصیت ابن تیمیه مبتکر و بنیانگذار نظری فرقه ضاله وهابیت پرداخته است. همچنین نویسنده در صدد نقد عقائد کلامی ابن تیمیه و همچنین بررسی فتاوای علما درباره وی است. این کتاب شامل چهار بخش است. در بخش اول به علم و زادگاه ابن تیمیه پرداخته شده است. در بخش دوم به مبانی اعتقادی ابن تیمیه اشاره شده است. بخش سوم مطالبی در رابطه با شیعه بیان می کند. و بخش پایانی به عقیده ابن تیمیه در باب اهل بیت اختصاص یافته است.
4.دراسات فی منهاج السنة لمعرفة ابن تیمیه
نویسنده :آیه الله سید علی حسینی میلانی
توضیح:
مؤلف در این اثر به بررسی کتاب «منهاج السنة» اثر «ابن تیمیه» و نقد آراء و شخصیت وی پرداخته است. به عقیده مؤلف، کتاب منهاج السنة که ردی بر کتاب «منهاج الکرامه فی معرفة الامامة»، اثر «علامه حلی» است، بهترین ابزار برای شناخت شخصیت علمی و اخلاقی ابن تیمیه میباشد. مؤلف در مقدمه کتاب ابتدا شخصیت علامه حلی، اساتید وی و کتاب منهاج الکرامه را معرفی کرده و سپس در نه بخش به نقد آراء ابن تیمیه و تبیین تناقضات گفتاری وی می‌پردازد. در این کتاب نظرات ابن تیمیه، درباره «تجسیم و تشبیه»، «صفات خداوند»، «امامت و خلافت»، «شخصیت حضرت زهرا(سلام الله علیها)»، «اهلبیت»، «تشیع» و غیره بیان شده و در بخش نهایی نظرات علمای اهل سنت مانند «صفی الدین هندی»، «ابو حیان اندلسی»، «ابن حجر عسقلانی»، «تاج الدین سبکی» و... درباره شخصیت علمی ابن تیمیه آمده است.
د) مباحث جریان شناسی
1.بنیاد گرایی و سلفیه
مولفان : حسین هوشنگی، احمد پاکتچی
نشر: دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، 1390
توضیح:
کتاب بنیادگرایی و سلفیه بازشناسی طیفی از جریان های دینی به قلم حسین هوشنگی و احمد پاکتچی به رشته تحریر در آمده است. نویسندگان در این کتاب به بررسی ویژگیهای شاخص جریانهای بنیادگرا و مبانی نظری آنها پرداخته‌اند تا از این طریق نسبت جریانهای بنیادگرا را با دیگر جریانهای اسلامی همچون روحانیت سنّتی و متفکران دینی متجدد و... تعیین کرده و وجوه همسانی و ناهمسانی این جریان را با ایدئولوژی جمهوری اسلامی مقایسه کنند و نیز موضع آنها را نسب به معقولات راهبردی همچون: عدالت، توسعه، مدرنیته، و فرهنگ مورد ارزیابی قرار دهند. در این مسیر تمایز مفهوم بنیادگرایی با مفاهیم مشابه ( اسلام‌گرایی، اسلام سیاسی، اصلاحگری و... ) مشخص و شناخت اضلاع گوناگون و پیچیدة سیاسی، فرهنگی، امنیتی و نظامی آن شرح داده شده است. همچنین در این کتاب ریشه‌ها و خاستگاه‌های تاریخی و سیر تکوین و تطور بنیادگرایی نیز مورد واکاوی قرار گرفته است.این کتاب حاوی سیزده فصل می باشد. فصول این کتاب عبارتند از: تعریف و رابطه دو مفهوم، زمینه های تاریخی سلفیه، بنیادگرایی سلفی: مبانی مشترک نظری، تاریخ فرهنگی سلفیه: از متن گرایی تا زمینه گرایی، آموزه‌ها در حوزه تهذیب دینی، نگاهی به عدالت در آراء اندیشمندان سلفی معاصر، باز خوردهای بنیادگرایی و سلفیه: چالش‌های نظری با جریانهای روشنفکری و سنتی، زمینه‌های اجتماعی رشد بنیادگرایی و سلفگرایی در عصر مدرن در جهان اسلام، جریان شناسی بنیادگرایی در جنبش‌های اسلامی، ارزش (ضد) امنیتی بنیادگرایی؛ با تأکید بر نهضت سلفی- وهابی، نسبت بنیادگرایی و زیرساخت‌های فکری انقلاب اسلامی، بازشناسی بنیادگرایی و سلفیه در دوران معاصر با تأکید بر طالبان و القاعده، بنیادگرایی و اصلاح طلبی سلفی: نحوه مواجهه با جایگاه زن در جامعه.مؤلف بعد از بررسی بنیادگرایی و سلفیه به این نتیجه رسیده است که جریان های سلفی با تندروی و افراط گرایی خود ضربات زیادی به پیکر اسلام وارد کرده اند.
2.وهابیت معمای یک ایدئولوژی بسته
نویسنده : مرکز تحقیقات حج
ناشر : نشر مشعر
توضیح:
کتاب وهابیت معمای یک ایدوئولوژی بسته، توسط مرکز تحقیقات حج به رشته تحریر در آمده است. گزارش ها و اسناد فراوانی مبنی بر ایدئولوژی وهابیت و سلفی گری که بدنه تروریسم را تشکیل می دهد انتشار شده است. اما اغلب این گزارش ها متعلق به مراکز امنیتی آمریکا است و این باعث دوستی استراتژیک ریاض و کاخ سفید است و نتیجه این دوستی به وجود آمدن نسل جدید نو وهابی یعنی طالبان و القاعده می باشد. کورتین وینزر یکی از دیپلماتهای کهنه کار آمریکایی گزارشاتی مبنی بر چگونگی به قدرت رسیدن وهابیت و بهره برداری حکومتگران سعودی از ایدئولوژی و علمای وهابی و سلفی و همچنین تبانی ایالات متحده با سعودی ها تهیه نموده که توسط مرکز تحقیقات حج جمع آوری شده و در اختیار خوانند گان گرامی قرار داده است. این کتاب شامل مقدمه و موضوعاتی به شرح ذیل می باشد: سیر قدرت یابی وهابیت، آموزه های سیاسی نو وهابیت، صدور کینه و خصومت به اقصی نقاط جهان، وهابیت در غرب، علل مماشات و بی تحرکی آمریکا، ترجیح وهابیت ستیزه جو بر شیعه مدارا طلب، خطاهای خسارت بار عصر بوش...
3.اسلام گرایان
نویسنده: موسی بشیر نافع
مترجم: سید قاسم ذاکری
توضیح:
موسی بشیر نافع در این کتاب، ریشه های شکل گیری جنبش های اسلامی را در جهان اسلام، به هدف فهم مبانی فکری و شرایط اساسی شکل گیری و تحول، بازخوانی کرده است. نافع در کتاب خود نشان می دهد که این جنبش ها، چگونه از فعالیت علمایی در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم، به حرکتی خشونت گرا و فرا قاره ای در اواخر قرن بیستم و اوائل قرن بیست و یکم تبدیل شده است.نویسنده معتقد است که نیروی اسلام گرایان سیاسی، به ظهور نیروهای احیاگرا و بیداری اسلامی دهه بیست در مصر، مرتبط است که مهم ترین این نیروها انجمن جوانان مسلمان و جماعت اخوان المسلمین است. نویسنده از اسلام گرایی در مصر و پاکستان آغاز می کند و به سودان و ترکیه می رسد. وی در این اثر، هم جنبش های سیاسی یا جهادی را بررسی می کند و هم جنبش های اصلاحی، مانند جنبش اصلاحی ترکیه، سودان، اردن و مغرب را می کاود. این خود نشان می دهد که اصطلاح اسلام گرا، هم شامل القاعده می شود و هم حزب عدالت و توسعه و مقاومت اسلامی لبنان را دربر می گیرد.
4.بنیادهای فکری القاعده (تاثیرات اندیشه های وهابی – سلفی)
مولف: محمد محمودیان
توضیح:
نویسنده در این کتاب، ضمن تأکید بر عوامل و ریشه‌های داخلی شکل‌گیری القاعده با نگاهی مقایسه‌ای به زمینه‌های خارجی شکل‌گیری این پدیده می‌پردازد. بدین ترتیب ابتدا، زمینه‌های ظهور جریانهای اسلامی در دهه‌های آخر قرن بیستم به عنوان پیش‌درآمد شناخت کلی جریانهای اسلام‌گرایی منطقه بررسی میشود و سپس چگونگی شکل‌گیری القاعده در چهارچوب مباحثی چون ساختار القاعده؛ رهبران آن؛ بسترهای رشد القاعده در افغانستان و ارتباطات القاعده با دولت طالبان شرح داده میشود. در پایان آرا و مبانی مذهبی ـ سیاسی وهابیت را بیان و نوع ارتباط فکری آن با القاعده بازگو میشود. همچنین برای تکمیل مباحث کتاب، میزان تأثیرگذاری القاعده به صورت جداگانه با سایر گروههای «سلف‌گرای« اهل تسنن نیز مورد بحث قرار گرفته است.
