نمونه سوالات نوبت اول دین زندگی اول دبیرستان

نمونه سوالات نوبت اول دین زندگی اول دبیرستان

نمونه سوالات درس 1                                          

1 -قرآن کریم ..................... انسانها ست و مردم را به ...................... هدایت می کند     ص2

2 -بهترین دوره برای توجه به سخنان خداوند کدام دوره است ؟    ص2

الف ) دوره کودکی          ب ) دوره نوجوانی و جوانی      ج ) دوره بزرگسالی         د ) دوره پیری

3 – امام صادق (ع) در مورد تلاوت قرآن در دوره نوجوانی و جوانی چه می فرمایند ؟        ص 2

4 – خداوند مهربان قرآن کریم را برای ................ انسانها فرستاده است .       ص5

5 – چرا خداوند ما را به خواندن قرآن و تفکر و تدّبر در آن فراخوانده است ؟        ص5

6 – صحیح یا غلط :

- کلام و سخن هرچه بلند تر و حکیمانه تر باشد نیازمند دقت بیشتر و تفکر عمیق تر است .    ص□       غ □

- کلام خدواند برترین و حکیمانه ترین کلام هاست     ص□          غ □      

7 – برتری و تفاوت کلام خدواند بر دیگر سخنان چگونه است ؟         ص5

8 – چرا تدّبر و تفکر در قرآن پایانی ندارد وبه آخر نمی رسد ؟        ص 7 و 8

9 – تفکر در قرآن کریم از مراحل .......... و ............ شروع می شود و به مراحل ........... و ............... می رسد .   ص 6

10 – مراحل ساده تدّبردر قرآن و مراحل تخصصی آن چه تفاوتهای دارد؟توضحیح دهید.     ص 6 و 7

11 – مرحله تخصصی تدبر و تفکر در قرآن کریم چه نامیده می شود ؟       ص6 

الف ) قرائت                ب ) تفسیر                  ج ) ترجمه                        د ) تجوید

12-  مرحلهٴساده ی تدّبر و تفکر در قرآن را با ذکر مثال توضیح دهید .       ص 7

13 – چگونه می توان پیام های بیشتر با سطوح ولایه های عمیق تری از قرآن به دست آورد ؟       ص7

14 – ابزار تدّبر در قرآن کریم چیست ؟ و روشهای آن کدام است ؟ توضیح دهید.         ص7

15– نتیجه ی بهره مندی از قوه ی عقل و خردورزی چیست ؟        ص7

الف ) فکر                      ب ) دانایی                       ج ) علم                     د ) قدرت

16 – روشهای تدّبر در قرآن کریم چه کمک هایی به ما می کنند؟    ص8

17 – هدف از نزول قرآن چیست ؟    ص8

18 – با داشتن چه ویژگی هایی می توان از هدایت قرآن کریم بهره مند شد ؟    ص8

19 - با توجه به آیه " قد جاءکُم مِنَ الله نورٌ و کتابٌ مُبینٌ یَهدی بِهِ اللهُ مَن اتّبَعَ رضوانَهُ و سُبُلَ السّلام "

چه کسانی می توانند از هدایت قران بهره مند شوند ؟  نتیجه بهره مند ی از این هدایت چیست ؟     ص8

20 – با توجه به آیهٴ " وَهُدًی وَ رَ حمَهً وَبُشری لِلمُسلمین " چه کسانی از هدایت قرآن بهره مند می شوند ؟    ص8

21 – با توجه به آیه "کتابٌ انزلناهُ اِلیکَ مبارکٌ لِیَدّبروا ءایاتِه ی و لیتذَکّر اُلُوا الا لبابِ " چه کسانی از هدایت قرآن

بهره مند می شوند ؟    ص8

22 – آیه "وَاوحِیَ اِلیَّ هذَا القرآنُ لِاُ تِدرَکُم بِه ی و من بَلَغَ " 19 سوره انعام چه پیامی دارد ؟    ص9

23– با توجه به آیه19 سوره انعام محدوده تاریخی و جغرافیایی هدایت قرآن کریم چقدر است؟      ص 9

24 – ثمرات و نتایج هدایت قرآن کریم را بیان کنید .         ص 8

25 – اولین و برترین معلم و راهنمای ما بای تفکر در قرآن کریم .............. است             ص9

26 – اولین معلم قرآن کریم کیست ؟         ص9

الف ) خدا         ب ) حضرت محمد (ص)       ج ) حضرت علی (ع)      د ) حضرت امام خمینی (ره)

27- آیات قرآن بر قلب مبارک ، پیامبرنازل شده و خدای متعال ............ و ............. آن را به ایشان آموخته است .     ص9

28 – حضرت محمد که اولین و برترین معلم قرآن است در این زمینه چه چیزهایی به ما  آموخته است. ؟          ص9

29 – رعایت ادب در پیشگاه قرآن نشانه ی چیست ؟              ص10

30 – واجب است هنگام گذاردن دست روی آیات قرآن وضو داشته باشیم .     ص10          ص□     غ □  

31 – آداب قرائت و تدّبر در قرآن کریم را بیان کنید            ص10

نمونه سوالات درس دوم

1 – چرا چیزهایی مانند ماه ، ستاره و خورشید لایق پرستش نیستند ؟                   ص19

2 – حضرت ابراهیم کدام جهت را برای زندگی خود برگزید ؟                   ص19

3 – چراحضرت ابراهیم این جهت ( حق گرایی و یکتاپرستی ) را انتخاب کرد؟ چه دلیلی بر درستی کار خود آورد ؟ص19

4 – سرپرست حضرت ابراهیم ............. بود .     ص20

الف ) تارُخ               ب )ابوطالب                    ج ) آزر                    د ) اسماعیل    

5 – چرا ابراهیم از سرپرست خود "آ زر" جدا شد ؟                   ص20

6 – حضرت ابراهیم با اندیشه و تفکر و با استعانت از هدایت الهی بهترین انتخاب را کرد        ص□     غ □          ص 20                                                                                           

٭ استدلال حضرت ابراهیم در پرستش خدا چه بود ؟               ص19

7 – انسان ها چه زمانی احساس خرسندی و نشاط می کنند ؟            ص20

8 – چهار مورد از کمالات و خوبی های انسان را نام ببرید .          ص20

9 –میل و گرایش کمال طلبی را توضیح دهید .                   ص20

10 – منظور از بی نهایت طلبی در انسان چیست ؟ شرح دهید .          ص21

11 – استعداد ها و کمالات انسان چه تفاوتی با استعدادهای حیوانات و گیاهان دارد ؟         ص21

12  - انسان دارای روحیه ای .........................است .       ص21

13 – جمله حضرت ابراهیم که فرمود "إنّی لا اُحبُ الآفلین " بیانگر کدام میل و گرایش انسان است ؟            ص21

14 – قرآن کریم سرشار از استدلال های محکم و استوار است که با روشی کاملاً ........... و در عین حال ............... بیان

 شده اند . ص22           

    الف ) مستند – ساده       ب )پیچیده –  مستند       ج) منطق –  ساده           د ) ساده – منطق

15 – مقصود از واژه حنیف چیست ؟   

    الف )کمال طلب    ب ) مجاهد درراه خدا      ج) حق گرا         د ) بت پرست

نمونه سوالات درس سوم        دین و زندگی اول دبیرستان

 1- انسان به دنبال هدف هایی است که پایان یابد و تمام شود   ص□                 غ □        ص24

2 –  مهم ترین انتخاب هرانسانی ، انتخاب ................... است . ص24

3 –  انتخاب هدف زندگی چه تاثیری در زندگی انسان دارد ؟                ص24

4 – استعدادهای گیاهان به طور ......... واستعدادهای حیوانات به نحو...........شکوفا می شوند.    ص27

5 – قدرت تفکر و قدرت انتخاب ، هرکدام چه تاثیری در کمال انسان دارند ؟            ص27

6 – نقش قدرت تفکر و قدرت انتخاب در رسیدن به سعادت چیست ؟                    ص27

7 –تفاوت انسان با حیوانات وگیاهان ازلحاظ رسیدن به کمالات وشکوفائی استعدادهاچیست؟ ص 27

8 –پیام های آیه "مَن کانَ یُریُد العاجلَهَ عَجّلنا که و فیها ما نشاءُ یِمَن نُریدُ ثُمّ جَعَلنا که وَ جهنم ......." را  بیان  کنید .    ص25

 9 – منشأ تفاوت در هدف ها و دل بستگی ها چیست ؟      ص28

الف ) مییزان علم ها             ب ) تفاوت بینش ها           ج ) میزان ایمان افراد           د ) تفاوت دین ها

10 – تفاوت در هدف ها و دلبستگی ها را با ذکر مثال توضیح دهید .        ص28

11 –خدای رحیم و مهربان در .............. ما را هدایت کرده و معیار انتخاب هدف های اصلی از غیر آن را مشخص فرموده و آثار و نتایج آن ها را نیز یادآور شده است .        ص29

12 – هدف های پایان ناپذیر در .............. به دست می آیند .               ص30

الف )نوجوانی                   ب ) دنیا               ج ) تقرب به خدا                 د ) برزخ

13 –هدف های پایان ناپذیر همان هدف های دنیوی هستند .   ص30                ص□     غ □  

14 – در انتخاب اهداف اصلی و فرعی به چه نکاتی باید توجه کنیم ؟           ص31

15 - هدف های دنیوی و اخروی را مقایسه کنید .         ص30

16 – ویژگی های هدفهای اخروی و اصلی را بنویسید.      ص30

17 – تنوع و گستردگی استعدادهای ما مفید است یا مضر؟ چرا؟        ص33

18 – چگونه می توان هدف زندگی را امور اخروی قرار  داد ولی در دنیا زندگی کرد و برای پشرفت زندگی مادی و رسیدن به رفاه و آسایش کوشش نمود ؟               ص33

19 – چرا انسان مسئول سرنوشت خویش است ؟                         ص33

20 – انسان سعادتمند کیست ؟                 ص33

21 – اگر ............. مختلف باشند هدفها و دلبستگی ها نیز مختلف می شوند .

الف ) دین ها                    ب ) پیامبرها                   ج) علم ها                      د ) بینش ها

نمونه سوال های درس چهارم           دین و زندگی اول دبیرستان

1- مقصود از عبارت قرآنی " لهُ الاَ سماءُ الحُسنی "  کدام است ؟            ص35

 الف ) خداوند همهٴ صفات مخلوقات خود را داراست .

ب ) همه صفات خالق و مخلوق ، یکی است .

ج ) همهٴ نامها و صفات نیکو از آن خداست .

د ) خدواند را آن چنان که هست نمی توان شناخت

2 – با توجه ب دو ویژگی" متنوع بودن استعداد های انسان " و "بی نهایت طلبی  انسان" چه نوع هدفی را باید انتخاب کند ؟      ص 37 و ص36

3 – آنچه موجب پربارتر شدن نهال وجود انسان می شود ................. است .          ص37

الف ) یاد خدا           ب ) اراده ی قوی      ج ) زحمت و پشتکار       د ) هدف برتر و جامع تر داشتن

4 – هدف اصلی ما باید چه هدفی باشد ؟ توضیح دهید .                   ص36  و ص37

5 – چرا خداوند صاحب همه ی صفات نیکواست ؟                   ص 37

6 – چرا خدواند مبدأ و سرچشمه ی همه خوبی هاست ؟            ص37

7 – بدترین نوع دوری کدام است ؟       ص38

الف ) دوری از دوستان         ب ) دوری از خدا             ج ) دوری از وطن                       د ) دوری از خدا

8 –نزدیکی و تقرب به خداوند چه نوع نزدیکی است ؟    ص38

 9 – انسان ها چگونه می توانند تجلّی بخش صفات و زیبای خدا شده و به او تقرب یابند ؟   ص 38

10 – انسان چه موقع به آرامش می رسد ؟        ص39

11 – اگر روح انسان بی نهایت طلب است و خوبی ها را به صورت بی پایان می خواهد شایسته است که ............... مقصد نهایی او باشد .               ص 39

12– حضرت ابراهیم با بیان اینکه"من آنچه را که افول می کنددوست ندارم"به مردم چه آموخت؟ص39

13 – قرب و رضای الهی برترین هدف زندگی است         ص40               ص□     غ □  

14 – از ارتباط میان آیات 8 سوره طه و 72 سوره توبه چه پیامی به دست می آید؟     ص40

15 – بزرگی انسانها و عظمت زندگی آنها به چه چیزی بستگی دارد ؟ چرا؟   ص 42

16 – اگر هدفها و دلبستگی هایم را درست انتخاب کنم و هر یک را ........ قرار دهم درخت وجودی من ........      ص42

17 –برترین محبوب .............. است . زیرا ...............       ص42

18 – چگونه می توان دریافت که خوبی ها و زیبای های بهشت درجات دارد ؟       ص37

نمونه سوالات درس پنجم                                       دین و زندگی

1 – چگونه می توانیم عشق و محبت خود ر ا به خدا افزایش دهیم ؟    ص44

2– عبارت " لَیسَ کمثلهِ شیءٌ"به کدام ویژگی خداوند اشاره دارد؟این ویژگی ازاو چه است؟  ص45

الف ) بی نیاز – ثبوتی           ب ) بی نیاز – سلبی          ج ) بی شبیه و یکتا – سلبی            د ) بی شبیه و یکتا – ثبوتی

3 – حدیث " ما عَرفناکَ حَقَّ معرفتکَ " چه پیامی می دارد ؟            ص 48

4 – چرا خداوند را آنگونه که شایسته ی اوست نمی توان شناخت ؟             ص51

5 – از چه راههایی می توان نسبت به خدا معرفت یافت و صفات او را شناخت؟      ص51

6 – آیا خداوند مانند مخلوقات است ؟ توضیح دهید .                  ص52

7 – معنی صفات زیر را بیان کنید                   ص52

قادر :............... رحیم : .................. مدبّر : ................. حکیم : ...................

نمونه سوالات درس ششم                                        دین وزندگی اول

1- از چه راههایی می توان به صفات خداوند پی برد ؟                     ص56

2 – وقتی نظم و غایتمندی را در مخلوقات می بینیم .............. را در می یابیم .                ص 56

الف ) کریم بودن خداوند                                       ب ) علیم بودن خداوند

ج ) حکیم بودن خداوند                                        د ) رازق بودن خداوند

3 – مقدر از صفات ثبوتی خدا و متکّبر از صفات سلبی خداست           ص□      غ □

4 – چرا خداوند همه ی صفات نیکو را دارد ؟                      ص59

5 – چرا خداوند صفاتی را که نشان نقص و کاستی باشند ندارد ؟         ص59

6 – آیا می توان هر صفتی را که در مخلوقات هست به خدا نسبت داد ؟ توضیح دهید.       ص59

7 – صفات سلبی را با ذکر مثال توضیح دهید .         ص60

8 –صفات ثبوتی را با ذکر مثال توضیح دهید .         ص60

 9 – صفات را در رابطه به خداوند به چند دسته تقسیم می کنند ؟ توضیح دهید؟         ص60

10 – حمد به معنای ........... و تسبیح به معنای ........... و ............... است   

11 – منظور از حمد و ستایش چیست ؟توضیح دهید .       ص61

12 – در حمد و ستایش همواره صفات .......... و در تسبیح صفات ............ را بیان می کنیم . ص 61

13 –خدا را چگونه باید بخوانیم ؟            ص61

14 – معیار و ملاک توصیف خداوند به برخی از صفات چیست ؟       ص63

15 – چرا نمی توانیم برخی از صفات را به خداوندنسبت دهیم ؟            ص63  

  16 – چه تفاوتی میان صفات خدا و صفات انسانها وجود دارد ؟         ص63

17 –دو جمله در حمد خداوند و دو جمله در تسبیح خداوند بنویسید .       ص63 

18 – آیه " وَجعلوا لِلّهِ شُِرکاءَ الجن و خَلَقَهُم و خَرَقوا لَه و بَنینَ و بناتٍ بغیر علَمٍ سُبحانَه و تَعالی عَمّا یَصفون "       ص58

19 –آیه " هُوَ اللهُ الخالقُ البارئُی الُمصَوّرُ لهُ الاَ سماءُ الحُسنی " به کدام نوع از صفات خدا اشاره دارد ؟

آن صفات را نام ببرید .         ص57

نمونه سوالات درس هفتم                  دین و زندگی اول دبیرستان

1-قرآن کریم برای حرکت به سوی هدف علاوه بر شناخت چه چیزی رالازم دانسته است؟      ص65

الف )قدرت          ب ) علم                          ج ) ایمان             د ) استعداد

2 –  میان ایمان و عمل صالح رابطه است .......... ثمره و نتیجه ی ........... است .         ص 68 

3 – ایمان معیار ارزشمندی عمل صالح است زیرا .................     ص68

4 – ایمان یک امر ............. است و جایگاه آن .................... است .                ص68

الف ) غریزی – مغز                                            ب ) غریزی – قلب

ج ) درونی – مغز                                              د ) درونی – قلب

5 – شناخت چه زمانی منجر به عمل می شود ؟          ص68

6 – از دیدگاه امام علی (ع) رابطه ایمان و عمل چگونه است ؟               ص68

7–جایگاه علم و شناخت ........... است.اما قرآن کریم جایگاه ایمان را.......... معرفی می کند.    ص69

8 –قلب چگونه کانون وجود آدمی می شود ؟         ص69

 9 – نقش عقل در شناخت و عمل انسان چیست ؟                     ص69

10 – ایمان چیست و جایگاه آن کجاست ؟                   ص  69                                               

11 – رابطه میان شناخت و عمل صالح کدام است ؟            ص69

  الف) هدف                      ب )استعداد                         ج ) تفکر                 د ) ایمان

12 – عمل صالح زمانی ارزشمند است که بر اساس .............. باشد .       ص69

13 –عمل صالح ثمره و نتیجه ی شناخت است .          ص□      غ □       ص68 و 69       

14 – قلب در چه صورتی آماده پذیرش حقیقت می شود ؟         ص70

15 – زیبایی های قلب را نام ببرید .                   ص70

16 – زشتی های قلب را نام ببرید .                  ص70

17 –رابطه ی شناخت ، ایمان و عمل صالح چگونه است ؟       ص71

18 – پیام آیهٴ"مَن عَمِل صالِحاً مِن ذکرٍ اَو اُ نثی و هُوَ مؤمِن ......... (نحل 97 ) چیست ؟      ص71

19 –چگونه ایمان بین شناخت و عمل پیوند ایجاد می کند ؟              ص72

20 – قلب ما چه نقشی در ترک کارهای زیان بار دارد ؟    ص72

21 – از دیدگاه شهید مطهری علم و ایمان چه تفاوتهایی با هم دارند ؟        ص72

نمونه سوالات درس هشتم

1- چرا کودکان و نوجوانان و جوانان به آسمانها و ملکوت نزدیکترند ؟ ص78

2 – از دیدگاه امام خمینی چرا باید جهاداکبر و خودسازی را از نوجوانی شروع کرد ؟        ص78

3 – راههای رسیدن به ایمان و تقویت آن را نام برده و هریک را توضیح دهید .        ص79 و 80

4 – دانستن راههای ایمان چه تاثیری در ما خواهند داشت ؟     ص79

5 – آیه " اِنَّ فی خَلقِ السماوات والأرض وَختلافِ الّیلِ و النّهارِ لَاُولیِ الألبابِ "  بر کدام راه تقویت ایمان اشاره دارد؟        ص79

6–آیهٴ" وَ سبّحوهُ بُکرهً وَ اصیلاً "به کدام یک ازراههای تقویت ایمان اشاره دارد؟توضیح دهید.  ص79

7– آیهٴ "ا اَیًّها الّذینَ ءامنوا اذکُروا نعمه اللهِ علیکم " به کدام یک از راههای تقویت ایمان مربوط است ؟ توضیح دهید .              ص80

8 –یکی از حکمت های نمازهای پنج گانه چیست ؟                    ص80

 9 – انجام نیکی ها و دوری از گناهان چگونه موجب تقویت ایمان می شود ؟              ص80

10 – براساس آیه 2 سوره انفال مومنان حقیقی چه کسانی هستند ؟            ص76

11 – ویژگی های مومنان را بیان کنید .           ص82

12 – چرا حرکت به سوی خدا و کسب سعادت الهی در جوانی و نوجوانی آسان تر از بزرگ سالی است ؟     ص86

بسمه تعالی

پاسخ پیام آیات و اندیشه و تحقیق اول دبیرستان

پاسخ پیام آیات 1          ص 6

جواب : آیه 29 سوره ص با کلمات  " لِیدّبَّروا  ءآیاتهِ ... و لیتذکر اُولوا الألباب "

و آیه 44 سوره نحل با عبارت " لَعلَّهم یتفکرون" از ما می خواهد که در قرآن تفکر و تدبر کنیم و به حقایق آن توجه نماییم .

پاسخ پیام آیات 2           ص7

جواب : مثلاً عبارت های "یتفکرون " ، " لَیدَّبروا " ، اُولوا الألباب "رساننده ی ما به عقل هستند

پیام آیات 3            ص8

جواب سوال 2 ← انسانی می تواند از این پیام و هدایت قرآن بهره ببرد که در مرتبه ی اول اهل حقیقت باشد .

یعنی انسانی حقیقت طلب باشد .

اگر کسی فطرتش خاموش نشده باشد و انصاف داشته باشد ، قرآن او را هدایت می کند و به ایمان الهی می رساند . این همان تقوای اولیّه است .

پس از رسیدن به ایمان ، درهای جدیدی برای هدایت الهی به روی انسان باز می شود . به همین جهت مسلمان و مومن بودن ، ویژگی دیگری است که بهره مندی از هدایت قرآن را بیشتر می کند .

به دنبال رضای الهی بودن نیز از ویژگی های بهره مندی از هدایت الهی است . در آیهٴ29 سوره ص اشاره شده که مقدّم و برتر از همه ی این ویژگی ها داشتن خرد و تعقل است .

پاسخ پیام آیات 3           ص8

جواب سوال 3 ← ثمرات و نتایج هدایت قرآن کریم چیست ؟

جواب ← دست یابی به راه سلامت و رستگاری – قرار گرفتن در رحمت الهی – دریافت بشارت الهی – رسیدن به تزکیه و پاکی – آموختن کتاب و حکمت – یادگرفتن تعالیمی که انسان ها به تنهایی قادر به درک آن نیستند – یادآوری اموری که انسانها می دانند اما از آن غفلت کرده اند .

جواب سوال 4   ص9

پاسخ : هدایت قرآن برای همه ی انسانها در همهٴ مکانها و همهٴ زمانهاست .

← ضمیر "کُم = شما " در عبارت "جاءکُم " در آیهٴ 15 سورهٴ مائده نشان می دهد که هر کس که این پیام را بشنود در هر زمان و مکانی باشد ، مخاطب قرآن است .

← همچنین کلمهٴ "ناس " در آیهٴ138 سوره آل عمران و آیهٴ44 سوره نحل اشاره به همهٴ مردم دارد  ← عبارت "وَمَن بلغ " در آیهٴ19 سوره انعام نیز نشان می دهد که این کتاب الهی هدایتگر هرکسی است که این پیام به او برسد و اخصاص به زمان و مکان اصی ندارد.

پاسخ پیام آیات              ص9

جواب :          آیهٴ 151 سوره بقره پیامبر (ص) را به عنوان معلم قرآن معرفی می کند .

پاسخ سوال بیشتر بدانیم      ص13

جواب : چون خواندنی که در آن تفکر و تدبر باشد همراه عبرت آموزی خواهد بود و اگر تفکر و تدبر در خواندن قرآن نباشد از قرآن پند گرفته نمی شود و به نافرمانی از خدا منجر می شود .

اگر خواندن قرآن همراه با تفکر و تدبر نباشد قوانین دین خدا ناشناخته می ماند .

درس دوم

اصطلاحات علمی :

* میل کمال طلبی :هر مخلوقی که خداوند می آفریند برای او مقصد و کمالی خاص تعیین کرده است

این هدف و مقصد به صورت یک استعداد در ساختمان خلقت آن موجود قرار دارد و فعالیت های آن موجود در جهت رسیدن به آن هدف می باشد .

* میل بی نهایت طلبی : حالتی است که در همه انسانها ، مانع ایستایی و توقف می شود .

 یعنی هرکسی در خود احساس می کند که نسبت به هر خوبی و کمالی به مقدار محدود آن قانع نیست و تا بی نهایت آن را می طلبد .

پاسخ پیام آیات         ص19

جواب 1 ← زیرا این امور فانی و نابود شدنی هستند و انسانی که فطرتاً دنبال جاودانگی و پابندگی است نمی تواند به این امور فانی دل ببندد .

جواب 2 ← حضرت ابراهیم خداوند را که خالق جهان است به عنوان محبوب و خدای یگانه انتخاب کرد و او را پرستش کرد .

جواب 3 ← حضرت ابراهیم به این دلیل ماه و خورشید و ستاره را نپرستید که آنها فانی و نابود شدنی هستند پس چون خداوند افول نمی کند و جاودانه است و نیز چون خداوند خالق جهان است لایق پرستش است .

درس سوم :

 اصطلاحات علمی درس :

* غریزه : گرایش هایی است که خداوند در حیوانات قرار داده است و انسان هم از آن جهت که دارای بُعد حیوانی است این غرایز را دارد . مانند غریزه  جنسی ، میل به تغذیه و .....

پاسخ پیام آیات 1               ص28

جواب ← آیات     202 سورهٴ بقره ،      3 سوره انسان        38 سورهٴمدثر

پیام آیات :

1 – 202 سوره بقره ← هرکس در زندگی خویش به میزانی که تلاش کند به نتیجهٴ مثبت می رسد و اگر راه نادرست را انتخاب کند نتایج بدی خواهد داشت و مسئول هر کاری و هر نتیجه خود انسان است

2 – آیه 3 سوره انسان ← خداوند قدرت تشخیص و انتخاب راه درست و اشتباه را به انسان داده است و او خود باید راه را انتخاب کند .

3 – آیهٴ38 سوره مدثر ← هرکس مسئول و پاسخ گویی اعمال و کارهای خویش است . و کسی مسئول کارهای دیگران نیست.

پاسخ پیام آیات 2          ص30

1 - پیام اول مربوط به آیهٴ18 سورهٴاسراء است .

زیرا در این آیه از تعبیر "عاجله " استفاده شده که به معنای "پایان پذیر " می باشد .

 2 - پایان دوم مربوط به آیه 18 سوئره اسرا< می باشد .

خداوند می فرماید که هرکس این هدف های پایان پذیر را به عنوان هدف اصلی برگزیند به آن مقداری که ما بخواهیم و اراده کنیم او را به آن هدف می رسانیم .

3 – پیام سوم با آیهٴ 18 سوره اسراء آیهٴ200 سوره بقره مرتبط است .

کسی که فقط هدف های دنیوی را برمی گزیند و هیچ توجهی به کمالات اخروی ندارد چنین کسی در آخرت بهره ای نخواهد داشت و در آتش سقوط خواهد کرد .

4 – پیام چهارم با آیهٴ 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 سوره قصص ارتباط دارد .

در آیهٴ 19 سوره اسراء تعبیر "ومَن أرادَ الآخره " آمده که در مقابل عبارت " وَمَن ارادَ العاجله : است .

عاجله پایان پذیر است اما آخرت پایان ناپذیر است

آیه 60 سوره قصص نیز نشان می دهد که آنچه نزد خداست بهتر و باقی است و متاع دنیا پایان پذیر و تمام شدنی است .

5 – پیام پنجم با آیهٴ 19 سوره اسراء ارتباط دارد .

هدف اصلی برگزیندو"برای رسیدن به آنها تلاش کند در حالی که ایمان دارد"به هدف خود خواهد رسید .

6 – پیام ششم با آیه 60 سوره قصص ازتباط دارد .

آنچه نزد خداست باقی است و هرکس به خدا تقرب جوید و به او نزدیک شود به خوبی ها و کمالات پایان ناپذیر دست یافته است .  

7 – پیام هفتم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 قصص بدست می آید .

عبارت "وَمَن أرادَالآخره "در مقابل "مَن کانَ یُریُد العاجله "است و چون "عاجله" پایان پذیر است  آخرت پایان ناپذیر است .

عبارت "وُما عند الله خیر وابقی " در مقابل " فَمتَاع الحیاه الدنیا " است . معلوم می شود که آنچه نزد خداست همان خوبی ها و هدف های اخروی هستند و پایان ناپذیراند .

8 – پیام هشتم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 قصص بدست می آید .

9 – پیام نهم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و 201 و 202 سوره بقره به دست می آید .

بر اساس این آیات اگر کسی فقط دنیا را برگزید در آخرت بهره ای نمی برد ولی اگر کسی آخرت را برگزید می تواند به نعمت های دنیایی هم برسد .

پاسخ اندیشه و تحقیق        ص33                          

جواب 1  -    الف ) همهٴ موجودات برای رهایی از نقص ، به سوی کمال و خوبی ها در حرکتند .

ب ) رسیدن به کمال عبارتست از شکوفائی استعداد ها 

ج ) انسان موجودی کمال طلب و بی نهایت طلب است

د) بی نهایت و کمال انسان کسی و هدفی نیست جز خدا

ه ) انسان با قدرت تفکر و انتخاب خوبی ها و راه رسیدن به سعادت را می شناسد و می پیماید .

و ) قرآن کریم معیار تشخیص هدف های اصلی از فرعی را تعیین کرده است

ز ) بینش های انسان در انتخاب هدف های او نقش اصلی را دارد.

2 -  تنوع و گستردگی استعدادهای انسان مفید است . چون تنوع و گستردگی هدف های انسان نشانهٴ کامل تر بودن انسان نسبت به مخلوقات دیگر است . این نشان می دهد که اگر انسان روش درستی در زندگی انتخاب کند می تواند به همه کمالات خود برسد .

3 – انسان می تواند در این دنیا زندگی کند و تلاش و کوشش نماید ولی چون کمال مطلق انسان رسیدن به خداست پس انسان باید در تمام کارها و اعمالش در این دنیا هدف اخروی داشته باشد و در راه رسیدن به آسایش و یشرفت کوشش نماید .

4 – چون خداوند قدرت تفکر و قدرت انتخاب را به انسان داده است تا بوسیله آنها خوبی ها را برگزیند و راه رسیدن به سعادت را بپیماید . خداوند راه رسیدن ه خوشبختی را به انسان نشان داده تا خود ، آن را بشناسد و با اراده ی خود آن را برگزیند . انتخاب ما سرنوشت ما را می سازد پس چون فعالیت های انسان بر اساس عقل و انتخاب است ، انسان مسئول سر نوشت خویش است .

درس چهارم :

تقرب به خدا ← کسب کمالات و زیبایی های معنوی و تجلّی اسماء و صفات الهی در وجود انسان

پاسخ پیام آیات               ص37

1 – آیه 8 سوره طه . زیرا در این آیه می خوانیم "لَهُ الأسماءُ الحُسنی "

همهٴ نام های زیبا و نیکو از آن خداست . هر اسم نشانه یک صفت  خوب و زیباست . پس خداوند همهٴ صفات خوب و زیبا را دارد .

2 – آیه 96 سوره نحل . زیرا در این آیه می خوانیم :

"وَما عند الله باق " یعنی آنچه پایان ناپذیر و جاودان و باقی است در نزد خداوند است .

3 – آیه 8 سوره طه و آیه 79 سوره انعام

زیرا در آیه 8 سوره طه آمده است که همهٴ صفات نیکو و زیبا از آن خداست ودر آیه 79 سوره انعام  می توان دریافت که خداوند خالق همهٴ چیزها در آسمانها و زمین است .

پس خداوند سرچشمهٴ همهٴ زیبایی ها و خوبی ها در جهان است .

4 – آیه 72 سوره توبه . زیرا در آیه 72 سوره توبه برای اهل بهشت درجات قائل شده است و فرموده که برتر از نعمت هایی مانند باغ ها و میوه های بهشتی ، رضایت الهی است و این رضایت الهی پیروزی عظیم است .

5 – با استفاده از آیات 72 سوره توبه و 96 سوره نحل و 8 سوره طه می توان دریافت که برترین هدف نزدیکی و تقرب به خداست .

از آیهٴ 8 سوره طه در می یابیم که همهٴ زیبایی ها و خوبی ها نزد خداست و از آیهٴ 96 سوره نحل به دست می آوریم که جاودانگی و پایداری نزد خداست و هرکس به خدا تقرب جوید به آن زیبایی های پایان ناپذیر و پایدار می رسد و در آیه 72 سوره توبه فرموده است که رضایت الهی بالاترین و برترین پیروزی است .

پس هر چه انسان به خدا نزدیک تر شود و رضایت او را بیش تر به دست آورد به زیبایی ها و کمالات بیشتری می رسد .

تقرب به خدا : بالا رفتن در مسیر کمال و بهره مند ی از زیبایی ها و کمالات .

هر قدر به کمالات و خوبی های وجودی ما افزوده شود به خداوند نزدیک تز می شویم

تقرب به خدا یعنی بهره مندی بیش تر از سرچشمهٴ زیبایی ها و خوبی و کامل تر شدن

پاسخ به اندیشه و تحقیق             ص 42

1 – هدف ها از نظر اهمیت با یکدیگر تفاوت دارند

- انسانها به میزان برتری در کسب کمالات و اهداف با یکدیگر تفاوت دارند

- قرآن کریم برترین هدف زندگی را تقرب به خدا معرفی کرده است

- تقرب به خدا برتر از همهؤ زیبایی ها و کمالات است

2 – بزرگی انسانها به بزرگی هدف آنها و تلاشی که برای آن هدف می کنند بستگی دارد .

زیرا زندگی انسان را ، هدف او تعیین می کند .

کسی که خواسته های کوچک در زندگی دارد و برای آن خواسته کوچک تلاش می کند به همان اندازه رشد می کند و به کمال می رسداما کسی که خواسته های بزرگ دارد و برای آنها تلاش می کند  به همان میزان به کمال می رسد .

3 – الف ) اگر هدف ها و دل بستگی هایم را درست انتخاب کنم و هر یک را " در جایی مناسب " قرار دهم درخت وجود من " هماهنگ تر ، متناسب تر و کامل تر رشد خواهد کرد "

ب ) برترین محبوب " خداست " زیرا " او جامع و دارندهٴ همهٴ خوبی ها و برترین و زیباترین موجود است "

 درس پنجم

پاسخ سوال یک صفحه 51

مقدمه : خداوند موجود ی نامحدود است . موجود محدود نمی تواند موجود نا محدود را به طور کامل بشناسد

نتیجه : پس موجود محدود (انسان ) نمی تواند خداوند رابه طور کامل بشناسد . (آیه 180 سوره صافات بیان کنندهٴ این حقیقت است )

مقدمه : انسانها مخلوق خداوند هستند . مخلوق نمی تواند بر خالق خود احاطه داشته باشد .

نتیجه : پس انسان نمی تواند بر خداوند احاطه داشته باشد .

پاسخ سوال 2      ص51

مقدمه : موجودات این جهان مخلوق خداوند هستند هر مخلوق به اندازه وجود خود نشان دهنده اوصاف خالق خود است

نتیجه : پس موجودات این جهان به اندازه خود نشان دهنده اوصاف خداوند هستند .

آیات 27 سوره روم  - 20 و 21 سوره ذاریات  - 33  تا 39 سوره یس راهنمای ما در این پاسخ است

پاسخ سوال 3      ص 52

مقدمه : این جهان مخلوق خداوند است . مخلوق نمی تواند در مرتبه خالق قرار گیرد مانند خالق شود.

نتیجه : پس مخلوقات این جهان نمی توانند در مرتبهٴ خالق قرار گیرند و مانند خداوند شوند .

مقدمه : این جهان محدود ولی خداوند نا محدود است ویژگی موجود محدود مانند ویژگی های موجود نا محدود نیست .

نتیجه : پس ویژگی های مخلوقات این جهان مانند اوصاف خداوند نیست .

آیات 11 سوره شوری  و 27 سوره روم راهنمای ما در این پاسخ است .

درس ششم :

پاسخ پیام آیات       ص59

2 – برخی از این صفات زیبا عبارتند از : عالم – رحمن – رحیم – اِله – مَلِک – قدّوس – سلام – مومن – مهیمن – عزیز – جبار – متکبّر – خالق – باری ء- مصور– حکیم

4 – برخی از این صفات عبارتند از : شریک داشتن – دختر و پسر داشتن – فقر – نیاز - ………

پاسخ نمونه هایی از تدبّر ….   ص63

1 – استخراج پیام : با تفکر در آیه ی 24 سوره حشر دانستیم که خداوند همهٴ صفات زیبا و نیکو را دارد .

با تفکر در آیهٴ23 سوره حشر و آیهٴ100 سوره انعام دانستیم که خداوند هیچ یک از صفات نقص را ندارد .

2 – یافتن مصداق …… : با مطالعهٴ آیات 23 سوره حشر و 100 سوره انعام دانستیم که صفاتی مانند سلام ، مومن و عزیز مصداق صفات زیبا هستند و صفاتی مانند شریک داشتن و فرزند داشتن از نمونه های صفات نقص هستند .

پاسخ اندیشه و تحقیق     ص63

1 – صفتی را می توان به خدا نسبت داد که جنبهٴ کمالی داشته باشند  پس معیار توصسف خداوند به برخی صفات این است که آن صفات جنبهٴ کمال و زیبایی داشته باشد یعنی از صفات ثبوتی و کمالی باشند .

2 – زیرا بعضی از صفات از نقص و کاستی حکایت می کنند در حالی که خداوند نقص و کاستی ندارد .

3 – اولاً انسانها دارای همهٴ صفات کمالی نیستند .

ثانیاً انسانها صفات نقص و عیب هم دارند ولی خداوند صفات عیب و نقص را ندارد .

ثالثاً انسان هر صفت کمالی را که داراست ، به شکل محدود و ناقص دارد اما خداوند صفات کمالی را به صورت کامل و نامحدود دارد .

درس هفتم

پاسخ پیام آیات     ص68

1 – میان ایمان و عمل صالح رابطه است . "عمل صالح " ثمره و نتیجه " ایمان " است .

این پیام از آیات 97 سوره نحل و 9 سوره اسزاء به دست آمد

2 – ایمان معیار ارزشمندی عمل صالح است . زیرا قرآن کریم در آیهٴ 97 سوره نحل می فرماید که در صورتی عمل صالح به حیات طیبه می انجامد و پاداش اخروی در بردارد که از ایمان سرچشمه بگیرد .

3 – ممکن است که به زبان بگوید ایمان دارم . اما واقعاً بی ایمان باشد . زیرا ایمان یک امر " درونی " است و جایگاه آن " قلب " است .

پاسخ اندیشه و تحقیق    ص72

جواب 1 : شناختی که از یک کار خوب یا یک هدف بزرگ یا راه رستگاری به دست می آوریم ، وقتی منجر به عمل خواهد شد که آن شناخت به مرحلهٴ ایمان برسد . علم و شناخت مانند چراغی است که راه را نشان می دهد. اما داشتن این چراغ به تنهایی انگیزه ی لازم برای رفتن به آن راه را در انسان ایجاد نمی کند و ایمان برانگیزاننده و محرک انسان به سمت عمل است .     صفحه 68 کتاب درسی .

جواب 2 ← در قلب انسان حالت تنفّر و انزجار پیدا می شود و هر چه این حالت شدید تر باشد ، دوری از عمل هم بیشتر است . البته آن حالت تنفر با نوعی علاقه و محبت به خود همراه است . چون آدمی به خود علاقه و محبت دارد از چیزی و عملی که برایش ضرر داشته باشد متنفر است .

جواب قسمت ب

علم	ایمان
1 توانستن 2 روشنایی و توانایی بخشیدن 3 ابزار ساختن 4 سرعت بخشیدن 5 ساختن طبیعت 6 زیبایی عقل 7 سازگارکردن جهان با انسان	خوب خواستن عشق و امید وگرمی بخشیدن مقصد دادن جهت دادن ساختن انسان زیبایی روح سازگارکردن انسان با خودش

درس هشتم

پاسخ پیام آیات 1     ص 79

جواب : آیه 190 سوره آل عمران بیان می کند که : خلقت آسمانها و زمین و آمد و شد شب و روز نشانهٴ حکمت خداست . کسانی که اهل تقعل و خردورزی باشند این نشانه را در می یابند .

پاسخ پیام آیات 2     ص 79

جواب : آیات 41 و 42 احزاب ، آیه 2 انفال و آیه 28 رعد مربوط به ذکر و یاد خداست . این آیات پیام های زیر را در بردارند :        - مومن می کوشد که همواره و بیش از هر چیزی به یاد خدا باشد

              - مومن کسی است که وقتی یاد خدا می شود قلبش به لرزه می افتد

              - مومن کسی است که با یاد خدا قلبش آرام می گیرد

پاسخ پیام آیات 3    ص80

جواب : آیه 9 سوره احزاب به این راه هدایت می کند در این آیه از مومنین می خواهدکه همواره نعمت های خداوند را به یاد آورند .

پاسخ پیام آیات 4    ص81

جواب : آیات 1 تا 4 سوره مومنون از مومنانی یاد می کند که اهل نمارند و در نماز خود خشوع دارند از کارهای بیهوده دوری می کنند و زکات می پردازند

آیه 15 سوره حجرات از مومنانی یاد می کند که اهل شک  و دودلی نیستند با مال و جان در راه خدا جهاد می کنند و انسانهایی صادق و راست کردارند.

← آیه 2 سوره عنکبوت به ما یادآوری می کند که کار ، با گفتن ایمان تمام نمی شود . انسان باید در حوداث و بلا یا امتحان پس دهد  وبا عمل به دستورات الهی ایمان خود را حفظ نماید .

پاسخ پیام آیات 5     ص82

- مومنان رستگارند ، در نماز خود ، خاشع هستند و از کارهای لغو و بیهوده دوری می کنند وزکات می پردازند← آیات 1 تا 4 سوره مومنون

- مومنان همواره به یاد خدا هستند ← آیات 41 و 42 سوره احزاب

- مومنان درباره خدا و پیامبر ش شک  نمی کنند ، با مال و جان خود در راه خدا جهاد می کنند و در کارهای خود صادق و راست کردارند ← آیه 15 سوره حجرات

- مومنان با یاد خدا دلهایشان به لرزه در می آید و وقتی آیات خدا را می شنوند ایمانشان بیشتر می شود و برخدا توکل می کنند ← آیه 2 سوره انفال

- مومنان با یاد خدا دلهایشان به آرامش می رسد ← آیه 28 سوره رعد

پاسخ اندیشه و تحقیق    ص86

جواب 1 چون در دوران جوانی و نوجوانی قلب و روح شخص از آلودگی و گناه نسبتاًپاک است و در این دوره نوجوان و جوان در تصمیم گیری شجاعت دارند و نیز از لحاظ جسمانی و روانی توانایی ها در این دوران بیشتر است و گرفتاری های زندگی نیز کم تر است .

جواب 5 ← جواب این سوال همان عوامل شکل گیری ایمان است که در صفحه 79 و 80 می باشد .