استفتاعات از مراجع راجع به عزای امام حسن (ع)

استفتاعات از مراجع راجع به عزای امام حسن (ع)

در این قسمت برای شما کاربران گرامی فتاوای مراجع تقلید را راجع عزای امام حسین(ع) آماده کرده ایم

دفتر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی

سؤال ـ دلیل سینه زدن براى معصومین(علیهم السلام) چه مى باشد؟  جواب ـ سینه زنى یکى از مظاهر مهم عزادارى و ابراز تنفر از ظلم ستمگران است و نه تنها اشتباه نیست بلکه در تداوم هدف آن بزرگواران نقش مهمى دارد.

سؤال ـ آیا سینه و زنجیر زدن در عزادارى که منجر به کبود و حتى جارى شدن خون مى شود جایز است؟  جواب ـ جایز بلکه راجح است مشروط بر آنکه موجب ضرر مهم و اضرار بر نفس نباشد.

سؤال ـ برهنه شدن مردان در حال سینه زدن و زنجیر زدن در منظر زنان چگونه است؟  جواب ـ بر زنان لازم است از نظر خوددارى کنند. البته بر مردانى که مى دانند زنان به بدن آنها نگاه مى کنند جایز نیست لخت شوند.

سؤال ـ آیا سینه زدن و زنجیر زدن ریایى جایز است؟  جواب ـ ان شاءالله از ریا خوددارى کنند.

سؤال ـ در عزادارى ها مشاهده مى شود عده اى به صورت نیمه عریان در مقابل افراد نامحرم اقدام به خودزنى هاى افراطى مى کنند،آیا این عمل جایز است؟  جواب ـ سنت سینه زنى که طبق متعارف و به طور معمول انجام مى گرفته شایسته هیچ گونه مخالفت با آن نیست. ولى در مورد مذکور بر زنان لازم است از نظر کردن خوددارى کنند.

سؤال ـ هروله (بالا و پایین پریدن) در مجالس عزادارى اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام چه حکمى دارد؟  جواب ـ هروله در اسلام فقط در قسمتى از سعى بین صفا و مروه براى مردان و هنگام گذر از وادى محسّر بعد از وقوف در مشعر الحرام به عنوان یک عمل مستحب وارد شده است و در غیر این دو مورد به عنوان یک عمل مستحب مشروع نیست.

سؤال ـ آیا تعزیه و شبیه خوانى در مراسم عزادارى جایز است؟  جواب ـ اگر مشتمل بر حرام نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانعى ندارد. ولى بهتر است به جاى آن مجلس روضه خوانى برپا کنند بلکه عزادارى براى معصومین(علیهم السلام) بویژه سیدالشهداء(علیه السلام) و اصحاب آن بزرگوار از افضل قربات است.

سؤال ـ آیا تشبّه به اهل بیت(علیهم السلام) در نمایش و تعزیه و غیر آن جایز است؟  جواب ـ در صورتى که عرفاً هتک و اهانت به آن بزرگواران محسوب نشود نباشد مانعى ندارد.

سؤال ـ آیا پوشیدن لباس سیاه در عزاى امام حسین و سایر معصومین(علیهم السلام)رجحان شرعى دارد؟  جواب ـ چون از مصادیق تعظیم شعائر است واجد رجحان شرعى مى باشد و عملاً بزرگانى چون مرحوم آیت الله العظمى آقاى بروجردى(قدس سره) در روز عاشورا از قباى سیاه استفاده مى کردند.

سؤال ـ آیا قمه زنى جایز است؟ چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد وظیفه چیست؟  جواب ـ با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده و ایران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام مطرح است لازم است در رابطه با مسائل سوگوارى و عزادارى سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقه مندى شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پیداست در این شرایط قمه زدن چنین نقشى ندارد و دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) از آن سوء استفاده مى نمایند و آن را علیه مذهب به کار مى برند. لذا مناسب است شیعیان علاقه مند به مکتب امام حسین(علیه السلام) از آن خوددارى نمایند و چنانچه در این مورد نذرى وجود باشته باشد نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست.

سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر  جواب : قمه زدن پنهانی اشکال ندارد  لکن در ملآ عام در شرایط فعلی بهتر است از آن اجتناب شود  زیرا رسانه های استکباری مترصد  فرصت اند تا علیه تشیع تبلیغات سوء کنند و چهره شیعه را در دنیا مشوّه جلوه دهند

سؤال ـ حکم عَلَم هایى که در مراسم عزادارى معصومین(علیهم السلام)از آنها استفاده مى شود و بعضى داراى نقش و نگارهایى نیز هستند چیست؟  جواب ـ استفاده از آنها در عزادارى جایز است.

سؤال ـ استفاده از ابزار موسیقى به شیوه رقابت که در برخى هیأت هاى عزادارى مرسوم شده حکمش چیست؟  جواب ـ حکم استفاده از آلات موسیقى در سؤال قبل بیان شد و رقابت حکم آن را عوض نمى کند. بلى اگر رقابت باعث ریا و عدم قصد قربت شود یا موجب اذیت دیگران شود، جایز نیست.

سؤال ـ در سوگوارى معصومین(علیهم السلام) نماز اول وقت مقدم است یا عزادارى؟  جواب ـ بهتر آن است که نماز را مقدم بدارند همانگونه که امام حسین(علیه السلام) در ظهر روز عاشورا نماز ظهر اقامه کردند.

سؤال ـ طولانى شدن مجالس اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) تا نیمه هاى شب و تأخیر آن حتى در بعضى از موارد تا بعد از نیمه شب اگر موجب خواب ماندن افراد بویژه جوانان و قضا شدن نماز صبح آنها شود، چه حکمى دارد؟  جواب ـ در فرض مزبور، مجالس را تا آن هنگام از شب به تأخیر نیندازند. بلکه باید به نحوى برنامه ریزى شود که فریضه نماز صبح در اثر اشتغال به امور مستحب ترک نشود. زیرا این گونه مجالس باید زمینه ساز عمل به واجبات و ترک محرمات باشد

سؤال ـ آیا دعوت از مرثیه سرایانى که در لابلاى اشعار خود بعضى از مطالب بى مدرک یا ضعیف السند را طرح مى کنند یا با غنا مى خوانند صحیح است؟  جواب ـ غنا حرام است هر چند همراه خواندن قرآن یا عزادارى ائمه اطهار(علیهم السلام)باشد و دعوت از افرادى که غنا مى خوانند و شرکت در مجالس آنها حرام است و لازم است از مرثیه سرایانى استفاده شود که مطالب صحیح و واقعى را بیان مى نمایند

سؤال ـ در مجالس زنانه زنان مداحى و سخنرانى مى کنند و صداى آنها مستقیماً یا با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى رسد، آیا این عمل جایز است؟  جواب ـ شنیدن صداى ایشان اگر در معرض ریبه و التذاذ نباشد حرام نیست اما با توجه به اینکه خداوند متعال مى فرماید:«فاسئَلوهُنَّ مِنْ وَراءِ حجاب» خوب است که مجالس زنانه بویژه مجالس مذهبى طورى باشد که کاملاً مراعات عفت بشود.

سؤال ـ در مورد تعزیه و روضه هایى که در رابطه با ازدواج حضرت قاسم(علیه السلام) در کربلا خوانده مى شود، چه مى فرمایید؟  جواب ـ آنچه در مورد عروسى حضرت قاسم مطرح شده یا مى شود صحیح نیست. و اثرى از این قضیه در کتب معتبره وجود ندارد. مضافاً بر اینکه حضرت قاسم به سنّ ازدواج نرسیده بود. بلى، در کتاب «منتخب» مرحوم طریحى چیزهایى که مناسب ازدواج آن حضرت است نقل شده، ولى ظاهراً این مطالب نادرست را بعد از آن مرحوم، افراد مغرض یا نادان به آن کتاب اضافه کرده اند. و مرحوم طریحى برتر از آن است که این مطالب را که مناسبتى با واقعه عاشورا ندارد، در کتاب خود بنویسد. در عین حال آنچه در کتاب طریحى آمده به این نحو که بعضى در مراسم تعزیه دارى و بصورت خرافى پیاده مى کنند، نمى باشد.

سؤال ـ کف زدن در جشن هاى مذهبى چه حکمى دارد؟  جواب ـ هر چند کف زدن به خودى خود اشکالى ندارد، ولى بر مؤمنین لازم است در مساجد و حسینیه ها و اماکن مقدسه آن را ترک کنند و نیز در مجالس معصومین(علیهم السلام) اگر عرفاً هتک حرمت آن بزرگواران محسوب شود لازم است از آن اجتناب شود و بر مؤمنین است که به جاى آن از اشعار همیشگى مسلمانان که صلوات است استفاده کنند.

سؤال ـ نظر شریف خود را در نحوه برگزارى مراسم مربوط به معصومین(علیهم السلام) و مجالس مذهبى مرقوم فرمایید؟  جواب ـ بطور کلى در مراسم مربوط به معصومین(علیهم السلام) و مجالس مذهبى امور ذیل باید مراعات شود: ۱ ـ از هر نوع عملى که عرفاً هتک حرمت شمرده مى شود مثل کف زدن و سوت زدن و بکار بردن الفاظ و عبارات رکیک و امثال آن باید اجتناب شود. ۲ ـ از هر نوع عملى که جنبه توجیه پذیرى ندارد و مورد سوء استفاده مغرضان و موجب وهن مذهب مى شود باید اجتناب شود. ۳ ـ از بکار بردن عبارات و جملاتى که بوى شرک و کفر مى دهد باید اجتناب شود. ۴ ـ از هر نوع کارى که موجب ضرر شدید به بدن یا ناقص شدن آن مى شود باید اجتناب شود. ۵ ـ این گونه مراسم باید بدور از ریا و خودنمایى و هر گونه اغراض دنیوى بطور سنتى و معمول انجام شود تا ان شاءالله مقبول درگاه الهى قرار گیرد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی بهجت

سوال : با سلام خدمت شما و با تشکر از زحمات شما من یک سوال شرعی از آیت الله العظمی بهجت  : آیا قمه زنی که در ماه محرم است جایز است یا نه؟  جواب : قمه زنی اگر موجب ضرر نشود جایز است

آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی

سوال : در اسلامى که تراشیدن صورت با تیغ را جایز نمیداند قمه زنى براى امام حسین چه حکمى دارد.  جواب : قمه زنی در حد نفسه مانعی ندارد ولکن سزاوار است برای مؤمنین که در مقام حزن و اندوه بر سیدالشهداء (ع) مظهر مناسبتری را اختیار کند و آن مظهر مختلف به اختلاف کشورها و شهرها، والله العالم.

سوال : سؤال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر  جواب : قمه زنی در حد نفسه مانعی ندارد ولکن سزاوار است برای مؤمنین که در مقام حزن و اندوه بر سیدالشهداء (ع) مظهر مناسبتری را اختیار کند و آن مظهر مختلف به اختلاف کشورها و شهرها، والله العالم..

آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی

سؤال: آیا جایز است داستان عقد و ازدواج حضرت قاسم بن حسن در واقعه کربلا را نقل کنیم و آیا این جریان صحت دارد؟  جواب: بسمه تعالی؛ بسیار بعید است و بنده سند معتبری برای آن ندیدم

سؤال: استعمال طبل و شیپور مخصوصا در عزاداری سیدالشهداء (ع) چه صورت دارد؟  جواب: بسمه تعالی ؛ طبل ساده که از آلات لهو نباشد ؛ مانعی ندارد

سؤال: روز عاشورا برای اظهار همدردی با معصومین (ع) صورت خیمه گاه درست کردن و آتش زدن جایز است و اسراف محسوب نمی شود؟  جواب: بسمه تعالی ؛ نه تنها اسراف نیست ؛ بلکه عملی مستحسن است . البته رعایت شود تا موجب اهانت به خاندان رسالت نباشد

سؤال: آیا حدیثی که دلالت بر جواز استفاده از طبل و سنج و شیپور در عزای حضرت سیدالشهداء (ع) دارید؟ راهنمایی بفرمایید؟  جواب: بسمه تعالی ؛ روایات زیادی درباره عزاداری آن حضرت وارد شده است و از این امور نهی نشده است و مقتضای اطلاق روایات , جواز آنها است

سؤال: درهیئت های حسینی (ع) در اثر شور عزاداری گاهی به سرو صورت خود می زنند و بدن را مجروح می کنند آیا این مورد اشکالی دارد یا نه ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ بی اشکال است

سؤال: در دستجات عزاداری حسینی (ع) که به خیابان و بازار می ورند و باعث بسته شدن راه عبور می شوند آیا سد معبر حساب می شود ؟ البته کسانیکه از آن مسیر عبور می کنند اکثرا برای تماشای عزاداری می آیند .  جواب: بسمه تعالی ؛ اینگونه سدّ معبر جایز و بی اشکال است .

سؤال: مرثیه خواندن خانم ها با بلندگو و سینه زنی در مجلس زنانه چه صورت دارد ؟ پختن جو پوست کنده به صورت سوپ اشکال دارد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ مرثیه خوانی از عبادات بسیار با اهمیت است و باید حتی المقدور از امور غیر شرعیه دور باشد البته, خواندن خانم ها بدون شنیدن اجانب هیچ اشکالی ندارد .سینه زدن خانمها نیز در مجلس خانم ها هیچ اشکالی ندارد , پختن جو نیز اشکال ندارد .

سؤال: ذاکران و مداحان که بعضی روضه ها را با آهنگ های موسیقی یا قریب به آن می خوانند , وجه شرعی آن چیست  جواب: بسمه تعالی ؛ موسیقی مطلقا حرام است ولو در روضه خوانی باشد

سؤال: مزد گرفتن بابت مداحی اهلبیت و سخنرانی چه حکمی دارد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ جایز است

سؤال: بعضی از مداحان اهل بیت از عبارت های ( من مستم , از همه خوشگلتری ) استفاده می کنند آیا این الفاظ اهانت به ساحت مقدس ائمه حساب می شود ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ مداحی شغل بسیار شریفی است و اجر جزیل درد و حیف است که این عمل با اهانت به مقام اهل بیت (ع) مبدل به خلاف شرع شود

سؤال: در عزاداری امام حسین (ع) به صورت لطلمه زدن و خود را مجروح کردن وقمه زدن , احیانا هلاک می شوند و استفاده از طبل چه صورت دارد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ تمام آنچه ذکر کرده اید جایز و مستحسن است ؛ مگر کاری که موجب هلاکت شود

سؤال: آیا جایز است پارچه و دستمالهایی را که ایام محرم بر سر علم می بندند بفروش برسانند و در عزاداری و تعمیر حسینیه و یا مسجد مصرف نمایند؟  جواب: بسمه تعالی ؛ چنانچه وقف آن کار به خصوص نشده باشد ؛ اشکالی ندارد

سؤال: در ایام سوگواری ابا عبد الله الحسین (ع) نماز مقدم است یا عزاداری ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ نماز مقدم است

سؤال: اگر قمه زدن باعث وهن مذهب شبعه شود آیا در این صورت قمه زدن جایز است؟  جواب: بسمه تعالی ؛ اصلا موجب وهن نمی شود ؛ بلکه عکس آن مشهود است

سؤال: دلیل سینه زدن برای ائمه علیهم السلام چه می باشد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ تعظیم شعائر مذهبی

سؤال: آیا سینه و زنجیر زدن در عزاداری که منجر به کبودی و حتی جاری شدن خون می شود جایز است ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ بلی جایز است

سؤال: آیا سینه زدن و زنجیر زدن ریایی جایز است ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ همانند نماز ریایی است

سؤال: در عزاداری حضرت سید الشهداء هرگونه عزاداری از قبیل زدن قمه و طبل و سنج چه حکمی دارد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ جایز است

سؤال: آیا بهتر است به جای شبیه خوانی , روضه خوانی بر پا کنند؛ روضه خوانی مگر همان تعزیه و شبیه خوانی روی منبر نمی باشد ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ تمامش خوب است

سؤال: آیا تعزیه و شبیه خوانی در مراسم عزاداری جایز است ؟  جواب: بسمه تعالی ؛ بلی جایز است

دفتر آیت الله العظمی صانعی

سوال : گفتن بعضى از کلمات توسط مداحان مانند (من سگ حسینم, من دیوانه حسینم و……) از لحاظ شرعى اشکال دارد؟  جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهین به مقام والاى ائمّه (علیهم السلام) مى باشد, باید پرهیز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شیوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود.

سوال : هروله کردن (بالا و پایین پریدن و ذکر معصومین را گفتن) در مراسم عزادارى از لحاظ شرعى اشکال دارد یا خیر؟  جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهین به مقام والاى ائمّه (علیهم السلام) مى باشد, باید پرهیز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شیوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود

سوال : آیا قرار دادن صداى بلندگو در حالت تکرار به طورى که نام مقدس اباعبدالله الحسین به صورت تلفظ سریع و نا صحیح, استماع شود جایز است؟  جواب : راجع به عزادارى سیدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت نزد شیعه در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امت (سلام الله علیه) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نباید راه هاى جدیدى که منشأ حرف و حدیث است انتخاب نمود.

سوال : عمل عزادارنى که خود را در مقابل مزار مقدس ائمه به خاک مى اندازند و سینه و صورت خود را به خاک مى مالند و خراشیده مى کنند و خون جارى مى شود و با همان حال به داخل حرم وارد مى شوند چه صورت دارد؟  جواب : راجع به عزادارى سیدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت نزد شیعه در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امت (سلام الله علیه) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نباید راه هاى جدیدى که منشأ حرف و حدیث است انتخاب نمود.

سوال : آیا استفاده از سنج و دهل و شیپور در مراسم عزادارى ائمه اطهار جایز است؟   جواب : نباید از چنین سنت هایى جلوگیرى نمود و نمى توان گفت این گونه اعمال که در عزادارى ها به عنوان وسیله بکاء و شور دادن به عزادارى ها استفاده مى شود حرام است.

سوال : آیا زنجیر زدن به پشت، سیلى زدن به صورت و یا سینه زدن که منجر به زخم شدن و خراشیدن و ….. مى شود و براى عزادارى امام حسین (ع) است جایز است؟  جواب : جایز مى باشد و مشمول اطلاقات و عمومات ابکاء و بکاء و تعظیم شعائر مى باشد و آن چه در عزادارى و غیر آن حرام است جنایت بر بدن است نه امثال امور که ضرردار بودنش معلوم نیست بلکه نزد اهلش ضرر محسوب نشده چه رسد به جنایت بر نفس, به علاوه که ظاهراً حب و علاقه و عشق به اباعبدالله الحسین (ع) اختیار از دست افراد عزادار گرفته و مأجور مى باشند

سوال : نظر حضرت عالى پیرامون تعزیه (شبیه خوانی) چیست ؟  جواب : راجع به عزادارى سید الشهداء حضرت ابا عبدالله (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امّت «قدس سره» عزادارى سنتى مانعى ندارد .

اسوال : گر قمه زنى و زنجیر زنى اشکال ندارد ولى والدین شخص در مورد قمه زنى نارضایتى کنند آیا عدم رضایت آن ها باعث اشکال داشتن چنین عزادارى مى شود؟ آیا این حکم موقعى که انسان، متأهل و جدا از پدر و مادر زندگى مى کند هم صدق مى کند؟  جواب : اطاعت از پدر و مادر، یک امر اخلاقى است و آن چه که موجب اذیت و آزار آن ها است باید ترک شود, بناء علیه، عدم رضایت آن ها نسبت به عزادارى حضرت اباعبدالله الحسین (ع) نمى تواند سبب حرمت آن گردد, آرى اگر عدم رضایت آن ها به خاطر احتمال خطر و ضرر است اطاعتشان واجب و ترکش حرام است

سوال : سینه زدن با تیغ و یا زنجیر زدن با زنجیرى که داراى تیغ است و منجر به زخمى شدن بدن و جارى شدن خون مى شود، اگر چه خطر جانى هم نداشته باشد، چه حکمى دارد؟  جواب : برپایى مجالس و اقامه عزادارى خامس آل عبا(علیهم السلام) از قبیل روضه خوانى و وعظ و سینه زنى و عزادارى سنّتى از افضل اعمال است و موجب اجر و مزد اخروى فراوان است، لیکن باید توجه داشت که دشمن، همه اعمال ما را مستقیماً با مقارن قرار دادن با اعمال دیگران، مورد حمله قرار مى دهد و غرضش حمله به مذهب یا اسلام است و با عقبگرد ما از مواضع عملـى اسلامى، ما را رها نکرده، بلکه حمله را زیادتر و زیادتر نموده تا آنکه ما را از همه اعمال و فرایض و شعایر و تبلیغاتمان باز دارد. به حول و قوّه الهى و بـا بیدارى امثال شما مسلمانـان و بهانـه به دسـت دشمن نـدادن و حفـظ عزّت و عظمت اسلامى هر روز بر شکست آنان اضافه خواهد شد و تبلیغات آنها به جایى نخواهد رسید، که: «الاسلام یعلو و لایعلى علیه شیء».

سوال : آیا قمه زدن جایزاست یا خیر؟  جواب : به نظر اینجانب جایز است و مشمول اطلاقات و عمومات ابکاء و بکاء و تعظیم شعائر مى باشد البته بشرط آنکه موجب اذیّت شدن و جنایت به بدن نباشد که معمولاً در قمه زنى چنین نبوده است.

دفتر آیت الله العظمی سید صادق شیرازی –بالا

سؤال ۱: در یکى از حسینیه ‏ها مسابقه داستانى برگزار شد تحت این عنوان که (اگر ما فرض کنیم: امام حسین علیه السلام با یزید بیعت مى کرد بنظر شما این بیعت چه عواقب وخیمى براى مسلمانان در پى داشت؟ و چه اثرى بر زندگى امروز ما مى گذاشت؟) آیا طرح اینچنین فرضیاتى جائز است و تعدّى به عصمت امام نیست؟  جواب: اگر باعث هتک حرمت براى امام حسین (علیه السلام) نشود اشکالى ندارد.

سؤال ۲: در شبیه خوانى هر ساله واقعه کربلا را به صحنه نمایش مىکشیم و آنرا بر روى شخصیتهاى اساسى در کربلا متمرکز مىکنیم که از جمله این شخصیتها حضرت امام حسین (علیه السلام) و حضرت عباس و اهل بیت (علیهم السلام) هستند، گاهى ممکن است بازیگر سبزه یا قدکوتاه باشد و با خصوصیات شخصیت اصلى تفاوت داشته باشد آیا این کار جائز است؟  جواب: از بهترین راههاى نزدیک شدن به خدا، استفاده از تمام وسائل مشروع براى نشر آثار اهل بیت (علیهم السلام) مخصوصاً امام حسین (علیه السلام) مىباشد اما در این کار باید نهایت دقت و احتیاط بعمل آید که نمایش کامل و از همه لحاظ بدون اشکال باشد بطورى که مستلزم اهانت و هتک حرمت براى اهل بیت (علیهم السلام) نشود.

سؤال ۳: بعضى افراد در مجالسشان سخنانى را مطرح مىکنند که مضمونش این است که چرا به جاى قمه زنى در روز عاشوراء خون خود را به نیازمندان هدیه ندهیم چرا که هدیه دادن خون مىتواند بهتر و امروزى تر از قمه زنى باشد، قمه زنى به محیط زیست ضرر رسانده و نیز باعث مىشود تا بقیه مذاهب اسلامى ما را بدعت گذار و عقب مانده معرفى کنند، رأى شما درباره این موضوع چیست؟  جواب: هدیه دادن خون چیز خوبى است ولى با برگزارى شعائر حسینى منافاتى ندارد، به اضافه اینکه خارج کردن خون از سر داراى فوائد بهداشتى بسیارى است و از سنت پیامبر گرامى مى باشد و پیامبر این کار را مغیثه و منقذه مىنامیدند و شیعه و سنى بر این مطلب توافق دارند و بخارى و تعداد دیگرى از راویان، آنرا روایت کرده‏اند و از امام صادق (علیه السلام) آمده است: (خون گرفتن از سر شفا از دیوانه‏گى و جذام و پیسى و ضعیفى چشم و دندان درد است) و نیز ضررى براى محیط زیست ندارد. پس بجاست که مؤمنین هدیه دادن خون را در روز دیگرى مثل سوم شعبان که روز میلاد امام حسین (علیه السلام) مىباشد بجا آورند.

سؤال ۴: آیا در عزاى امام حسین قمه زنى واجب است؟  جواب: نظر مشهور استحباب آن است.

سؤال ۵: اگر چیزى مثل قمه زنى منجر به زشت شدن وجهه مذهب حق شود و در نتیجه آن، بعض از شعائر بزرگ مثل عزاى حسینى در قلوب مردم ضعیف شود حکمش چیست؟  جواب: قمه زنى بنابر مشهور مستحب است و با دلیل قطعى ثابت نشده که قمه زنى باعث زشت شدن وجهه تشیع است، بلکه برخى از شخصیات معتقدند که قمه زنى از مهمترین وسائل تبلیغ و ترویج براى مذهب است. به اضافه اینکه دلائلى از این قبیل، براى کنار گذاشتن احکام شرعىِ ثابت شده کافى نیست. و الا مى بایست از خیلى احکام الهى در جهاد و حج و نماز و روزه دست کشید. خداوند مىفرماید: (یا حسرة على العباد ما یأتیهم من رسول إلاّ کانوا به یستهزؤون) آیا مسخره کردن پیامبران براى عقب نشینى آنها از دعوت بسوى حق کافى است؟

سؤال ۶: ضررى که در نتیجه قمه زدن بوجود مى آید اگر ضرر قابل توجهى بود مانند شدت خونریزى آیا این ضرر مباح محسوب مى شود یا مستحب و یا هیچ کدام؟  جواب: ضرر تا وقتى که منجر نشده است به: (۱ ـ قتل نفس ۲ ـ قطع عضوى از اعضاء بدن ۳ ـ از دست دادن نیروئى مثل از دست دادن نیروى بینائى و مانند آن) جائز است و اگر نزد شارع محبوبیت پیدا کرد مستحب خواهد بود، و قمه زدن به نیت همدردى با سید الشهداء (علیه السلام) و اظهار محبت نسبت به امام و دفاع از حق و تربیت نفس براى ایثار و شکیبائى و تقویت روح ایمانى، از جمله مستحبات مؤکد است همانطور که علماى قدیم و حال فتوى داده‏اند و در زندگى معصومین موارد زیادى ذکر شده است که دلالت مىکند تحمل ضررها در راه خدا و مشقت نفس بخاطر تقوى از کارهاى مستحب مىباشد، و از جمله آن آنچه که در مورد حضرت زهراء روایت شده است که ایشان براى عبادت آنقدر بر روى پاهایشان ایستادند تا پاهاى آن حضرت ورم کرد. و اینکه امام حسن و امام حسین با پاى پیاده به حج مىرفتند در حالیکه شترهایشان مقابل آنها حرکت مىکردند.

سؤال ۷: اگر کسى که به ضروریات دین مثل نماز و روزه ملتزم نیست و از دروغ و تهمت اجتناب نمىکند در عزاى امام حسین (علیه السلام) مثل (قمه زنى) شرکت کرد تکلیف چیست؟  جواب: امر به معروف با حصول شرائط مقرر در شرع واجب است و با فرض صحت آنچه که ذکر کردید شایسته است براى ملتزم شدن او به تمام احکام شرعى او را نصیحت و امر به معروف کرد. چرا که اگر افرادى بعض از احکام را اجرا نمودند و بقیه را ترک کردند نباید از آنها بخواهیم که آن قدر احکامى را که انجام مىدهند ترک کنند بلکه بر عکس باید آنها را تشویق نمائیم تا واجباتى را که ترک کرده‏اند انجام دهند.

سؤال ۸: اگر عدم صحت ازدواج حضرت قاسم فرزند امام حسن (علیه السلام) ثابت شد آیا گفتن این جریان بر روى منبر دروغ و افترا بر معصوم (علیه السلام) محسوب نمىشود؟  جواب: عدم صحت این جریان بطور حتم و یقین ثابت نشده، حتى بعید نیست که صحت هم داشته باشد زیرا در برخى از کتب مانند کتاب (المنتخب طریحى) ذکر شده و ظاهراً نقل این جریان اشکالى نداشته باشد.

سؤال ۹: آیا کارکردن در روز عاشورا جائز است؟  جواب: مکروه است و بخاطر مصائب وارده بر امام حسین (علیه السلام) در آن برکتى نیست.

سؤال ۱۰: رأى شما درباره سینه زنى چیست؟ و آیا در زمان ائمه (علیهم السلام) بوده است؟  جواب: سینه زنى براى مصائب ائمه جائز بلکه مستحب است. و آنرا فاطمیات در محضر امام زین العابدین (علیه السلام) بپاداشتند.

سؤال ۱۱: کسى که به عزادارى و خدمت در حسینه‏ها مشغول باشد و قمه زدن را ترک کند آیا گناهکار است و استحقاق تحقیر شدن و اهانت شدن را دارد؟  جواب: قمه زدن کار مستحبى است و انسان مىتواند عمل مستحب را ترک کند. و جائز نیست که مؤمن را اهانت کرد و همینطور بر کسى که قمه نمىزند جائز نیست دیگران را مسخره یا اهانت کند یا آنها را متهم کند.

سؤال ۱۲: شخصى مىگوید اشکهایم براى تعبیر از ناراحتىام بر آنچه که به امام حسین و اهل بیت و اصحابش در روز عاشورا گذشته است کفایت نمىکند، آیا جائز است براى همدردى با اهل بیت (ع) قمه بزنم و بدنم را زخمى کنم؟  جواب: شعائر حسینى از کارهاى پسندیده‏ایست که قمه زنى یکى از آنهاست. و آن تا هنگامى که منجر به قتل نفس یا قطع عضو یا از دست دادن نیروئى مثل نیروى بینائى و مانند آن نشود مستحب است.

سؤال ۱۳: نظر شما در مورد زدن شمشیر به سر بدون ضرر و با ضرر در روز عاشورا چیست؟  جواب: مشهور بین فقهاء اینست تا وقتى که در آن ضرر زیادى نباشد مستحب است.

سؤال ۱۴: اگر شعائر دینى و خصوصاً شعائر حسینى توسط عده ‏اى به مسخره گرفته شد و بر پا کنندگان این شعائر مورد تمسخر قرارگرفتند آیا باید آنها را ترک کرد؟  جواب: خیر، زیرا در قرآن کریم آمده است: (یا حسرة على العباد ما یأتیهم من رسول إلا کانوا به یستهزؤن): واى بر حال این بندگان که هیچ رسولى براى هدایت آنها نمى آید جز آنکه او را به تمسخر گرفتند. پس لازم است که جاهل را ارشاد و غافل را آگاه نمود.

سؤال ۱۵: امروزه برخى از مسلمانانى که در کشورهاى بیگانه زندگى مىکنند در فرهنگ آنها ذوب شده و دچار نوعى کم بود شخصیت شده‏اند، آیا ساختن مؤسسات فرهنگى براى نشر شعائر دینى و شعائر حسینى مانند مساجد و حسینیه‏ها در این کشورها بهتر است یا در کشورهاى اسلامى؟  جواب: در همه کشورها چه اسلامى و چه غیر اسلامى و طبق امکانات باید به این عمل مبادرت نمود.

سؤال ۱۶: کوتاهى در حضور مجالس حسینى و شرکت در تعظیم شعائر اگر منجر به ضعف اسلام در فرد و خانواده و سائر مسلمین شود آیا از گناهان به حساب مىآید؟  جواب: بله

سؤال ۱۷: آیا زنده‏ نگه داشتن عاشوراء واجب است؟  جواب: بله و از مهمترین شعائر دینى است.

سؤال ۱۸: مى گویند که ما امت گریه هستیم. اما امتى سیاسى در گریه، امتى که با اشکهایش سیلى براه مىاندازد که این سیل تمام موانع ایستاده بر راه اسلام را نابود مىکند، نظر شما در این مورد چیست؟  جواب: گریه سلاحى قوى براى تعبیر از مظلومیت است. و آن حالت خیلى از انبیاء و اولیاء بوده است و هیچ شکى نیست که افراد زیادى توسط شعائر حسینى با اسلام آشنا شده و به این دین مشرّف شده‏ اند.

دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی –بالا

سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر  جواب : در عزاداری سیدالشهداء(ع) که از افضل قربات محسوب می شود باید از انجام اعمالی که موجب وهن مذهب و یا آسیب به بدن می شود اجتناب کرد.

سوال : لخت شدن در مجالس سینه زنی اشکالی دارد؟  جواب : در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد .

سوال : بردن الفاظی چون « ما همه سگ حسینیم » در مجالس عزاداری امام حسین (ع) اشکالی دارد؟  جواب : عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی است ولی باید از سخنان و اشعاری که متناسب با عزاداران اهل البیت نیست جداً خودداری شود زیرا حضرت سیدالشهدا از این گونه امور بیزار است.

سوال : در پایان بعضی ها بعد از مجالس تولد ائمه اطهار(ع) ، به سینه زنی برای امام حسین (ع) می پردازند . نظر شما در این باره چیست و آیا این کار درستی هست ؟  جواب : خوب است در مجالس عزا به عزاداری و در مجالس تولد آن بزرگواران به جشن و شادی پرداخته شود.

دفتر استفتائات مقام رهبری

سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر  جواب : بسمه تعالی  – جایز نیست مطلقا – موفق وموید باشید

سؤال: آیا استفاده از زنجیرهایى که داراى تیغ هستند و در برخى کشورها متداول است، در عزادارى جایز مى‏باشد؟  جواب) اگر استفاده از زنجیرهاى مزبور موجب وهن مذهب در برابر مردم شود و یا باعث ضرر بدنى قابل توجهى گردد، جایز نیست.

سؤال: مراسم شبیه خوانى که در حال حاضر در خیلى جاها مرسوم است. چه حکمى‏ دارد؟  جواب) تعزیه و شبیه خوانى اگر مشتمل بر دروغ و باطل نباشد، مفسده‏اى هم نداشته باشد و موجب وهن مذهب هم نشود، اشکالى ندارد، لکن بهتر است بجاى آن مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصائب حسینى و مرثیه خوانى برپا شود.

سؤال: قمه زنى در روز عاشورا چه حکمى‏ دارد؟  جواب) قمه زنى علاوه براینکه عرفاً از مظاهر حزن و اندوه شمرده نمى‏شود و در زمان ائمه (علیهم السلام) و پس از آن نیز سابقه ندارد و تأییدى از ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز در مورد آن – نه به شکل عام و نه به شکل خاص – نشده است، در حال حاضر وهن مذهب شمرده مى‏شود و جایز نیست.

سؤال: آیا هروله کردن در موقع سینه زنى (بالا و پایین پریدن) صحیح است؟  جواب) اگر موجب وهن مذهب یا مؤمنین یا مراسم عزادارى معصومین «علیهم السلام» باشد، جایز نیست و در هر حال بهتر است مؤمنین مراعات شؤون عزادارى معصومین «علیهم السلام» بویژه سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین «علیه السلام» را بنمایند.

سؤال: استفاده از آلات موسیقى (مانند ارگ) و یا استفاده از طبل و سنج در مراسم عزادارى ائمه معصومین «علیهم السلام» چه حکمى‏ دارد؟  جواب) استفاده از آلات موسیقى، مناسب با عزادارى سالار شهیدان علیه السلام نیست و شایسته است مراسم عزادارى به همان صورت متعارفى که از قدیم متداول بوده برگزار شود. البته استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف اشکال ندارد.

سؤال: آیا پوشیدن لباس سیاه در عزاى امامان معصوم «علیهم السلام» مکروه است؟  جواب) کراهت آن ثابت نیست، بلکه اگر براى تعظیم شعائر باشد داراى اجر و ثواب نیز خواهد بود.

دفتر آیت الله العظمی سیستانی –بالا

سؤال :پهن کردن سفره هفت سین در ایام ماه محرم چه حکمى دارد؟  جواب :کارهائى که نوعا بى مبالاتى به مصائب اهل بیت(ع) شمرده شود باید ترک شود.

سؤال : نظر شریف را درخصوص دست زدن در مراسم مذهبى که به مناسبت تولد اهلبیت (ع) برگزار مى گردد اعلام فرمائید.  جواب : کف زدن مانعى ندارد ولى مناسب است که در مجالس ائمه (ع) به جاى صلوات و ذکر قرار نگیرد.

سؤال :سینه زنى با زنجیر که در هند و پاکستان معمول است از نظر شرعى چه حکم دارد؟  جواب :بهتر است به نحو معمول و متعارف عزادارى کنند.

سؤال :در بعضى از مجالس عزادارى امام حسین (ع) بعضى از افراد پیراهن هاى خود را درمىآورند آیا اشکال دارد و به طورى که افراد نزدیک آنها از بوى عرق در اذیت هستند آیا این پیراهن درآوردن اشکال ندارد؟ جواب :مانعى ندارد.

سؤال : نظر آقا در مورد فعل سینه زدن و عریان شدن چیست ?  جواب :مانعى ندارد.

سؤال : مىخواستم بدانم که اگر انسانى فقط در مراسم عزادارى و یا بوسیله نوارهاى عزادارى گریه اش بگیرد بگیرد اینکه در خلوت و تنهایى خودش نمىتواند گریه کند نشانه کم بودن درجه اخلاص وى است؟ لطفاً توضیح بفرمایید. جواب : خیر چه بسا انسان در جمع و از مستقیم شنیدن واقعه بهتر آن را ترسیم مىکند و این موجب تأثر بیشتر مىگردد.

سؤال :آیا زنجیر زنى و سینه زنى و شبیه ذوالجناح و علم و آلات لهو استعمال کردن که توأم با غناست و مؤمنین را به گریه وا مى دارند حکمش چیست ؟  جواب :خواندن اشعار و مراثى اگر بنحو غنا باشد بنابر احتیاط جائز نیست .

سؤال :استفاده از طبل و سنج در دسته جات سینه زنى سید الشهداء (ع) آیا جائز است ؟  جواب :مانعى ندارد .

سؤال :آیا جائز است در مراسم عزادارى امام حسین (ع) به بدن جراحت وارد کرد؟ جواب :مانعى ندارد.

سؤال :آیا سینه زن در مراسم عزادارى ائمه اطهار علیهم السلام در شرع مقدس توصیه شده است؟ و آنرا به عنوان یک امر مستحبى میشناسد؟ جواب :سینه زدن از مصادیق جزع است که بر ائمه علیهم السلام، مستحب است.

سؤال :امروزه مشاهده مى شود که در مجالس سینه زنى بعضى از مردم لباسهاى خویش را بیرون آورده و به صورت لخت سینه مى زنند. آیا چنین عملى منافى شان ائمه علیهم السلام نمیباشد؟ و آیا اصلا چنین عملى جایز است؟  جواب :اشکال ندارد.

سؤال :حکم سینه زدن در مصیبت افراد غیر معصومین چگونه است؟  جواب :مى توانند در مصیبت دیگران براى عزاداران سید الشهداء علیه السلام سینه زنى کنند.

سؤال :لخت شدن در مراسم سینه زنی چه حکمی دارد؟ جواب :اشکال ندارد.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی–بالا

سؤال ـ نظر مبارک راجع به طبل و سنج جهت هماهنگ نمودن سینه و زنجیر زدن در عزادارى ماه محرم چیست؟  جواب ـ مراسم عزادارى حضرت سید الشهداء علیه السلام که به صورت مجالس روضه و سخنرانى و حرکت هیئتهاى عزا برگزار مى شود از شعائر بزرگ مذهب و موجب احیاء آثار اهل بیت علیهم السلام و از علائم شعور دینى و تبلور احساسات مذهبى است باید مظاهر آن مظاهر ایمانى بوده و هر چه از آلایش استعمال این وسائل و آلات منزه تر باشد و ساده و بى پیرایه تر برگزار شود شکوه معنوى آن برتر و جلوه هاى آموزنده آن بیشتر مى شود این پیرایه ها و آلایش ها خصوصاً استفاده از آلات لهو که شرعاً ممنوع است از حال عزا و سوگوارى و توجه به مفاهیم بلند و آموزنده این مراسم مانع مى شود امید است در برگزارى این شعائر همگان موفق و مشمول عنایات خاصه حضرت بقیة اللّه ارواح العالمین له الفدا باشند.

سؤال ـ نظر به اینکه روش جمعى از محبین و شیفته گان عزادارى حضرت ابا عبدالله الحسین۷ عزادارى بنحو سنتى اعم از سینه زدن و زنجیر زدن بوده و مى باشد اخیراً بعضى در زدن زنجیر شبهه کرده اند نظر حضرتعالى در این باره چیست؟  جواب ـ ان للحسین ۷ حرارة مکنونة فی قلوب المؤمنین لا تبرد أبداً سینه زنى و زنجیر زنى در عزاى سید مظلومان حضرت أبى عبدالله الحسین سید الشهداء ۷ از شعائر مذهبى است و موجب احیاء حقّ و زنده نگهداشتن مراسم عاشورا یعنى بهترین و والاترین جلوه جهاد فى سبیل الله و فداکارى و جانبازى بندگان صالح خدا مخصوصاً حضرت امام حسین و اهل بیت بزرگوارش : و قیام آنان در برابر باطل بگونه اى که ابعاد آن قیام الهى فوق حدّ تصور است مى باشد چنانچه عزادارى بصورت نوحه خوانى و گریه کردن و گریاندن بسیار مطلوب و مرغوب و موجب اجر و مورد تأکید ائمه اهل بیت : است.

سؤال ـ اگر فردى طورى سینه یا زنجیر بزند که بدنش کبود یا قرمز بشود آیا باید کفاره بدهد؟  جواب ـ اگر ضرر معتد به براى بدن نداشته باشد در عزاى حضرت سید الشهداء۷ مانعى ندارد

سؤال ـ به مناسبت ایام محرم و صفر و ایام وفات و شهادت ائمه اطهار علیهم السلام مراسم تعزیه برگزار مى شود و این مراسم به نحوى است که بعضى افراد نقش امام معصوم یا نقش شخصیتهایى برجسته مثل حضرت عباس علیه السلام را اجرا مى کنند و در بعض تعزیه ها کسانى که این نقشها را به عهده مى گیرند داراى اخلاق و سابقه درخشانى نیستند فقط به جهت اینکه خوب برنامه اجرا مى کنند آن نقش را بعهده مى گیرند، نظر مبارک را نسبت به اصل موضوع و اینکه نقش امام معصوم را به نمایش مى گذارند بیان نمائید؟  جواب ـ بطور کلى تعزیه خوانى چنانچه مشتمل بر محرمات نباشد اشکال ندارد. و درخشان بودن سابقه تعزیه خوان شرط نیست ولى اگر سوء سابقه خصوص سوء حال فعلى عرفاً توهین باشد نباید آن اشخاص مجرى باشند و اصولاً مناسب این است که عزادارى حضرات ائمه طاهرین علیهم السلام به صورت مجلس روضه خوانى برگزار شود تا سخنرانان عالم و وعاظ و روضه خوانهاى متعهد ضمن ذکر مصائب آن بزرگواران با ذکر فضائل و مناقب و تاریخ زندگى ایشان و بیان احادیث و احکام و تبلیغ معارف اسلام و دفع بدع و شبهات، مردم را آگاه و به مکتب اهل بیت علیهم السلام هدایت و ارشاد نمایند.

سؤال ـ آیا دست زدن در مجالس مولودى ائمه اطهار(ع) جایز است و همچنین اگر در هنگام دست زدن، بدن و شانه ها باریتم شعر تکان بخورد، چه حکمى دارد؟  جواب ـ لهو است و اشکال دارد و مخصوصاً اشکالش در صورت دوّم بیشتر است و مشابه مجالس رقص و سماع بعض فرق باطله است و علاوه با احترام و قداست این مجالس عزیز مناسب نیست و معلوم نیست این چه گرایشى است که بعضى به امور لهویه و ملاهى پیدا کرده اند و چه شیطانى پشت ترویج این حرکات است.

سؤال ـ چند صباحى است که در ایام موالید ائمه اطهار علیهم السلام مجالس با شکوه و با عظمتى جهت سرور و شادباش مى گیرند، امّا در مجالس زنانه، خانم جلسه زنان حاضر در جلسه مکلف مى کند که برخیزند و برقصند تا این که حاجت خویش را بگیرند زیرا استدلالشان این است که خود ائمه به ما گفته اند در شادى ما شاد و در غم ما غمناک باشید.  جواب ـ رقص زن فقط براى شوهر به تنهائى جایز است و در سایر موارد حرام مى باشد، و خوشنودى ائمه اطهار سلام اللّه علیهم اجمعین با عمل حرام انجام نمى گیرد و آنچه فرموده اند یفرحون لفرحنا مقصود این نیست که مجلس معصیت گرفته شود و اعمال خلاف شرع در آن صورت بگیرد کما آن که سیره افراد لاابالى و غیر متشرع در مجالس چنین است خداوند متعال گویندگان و شنوندگان را به آنچه وظیفه شرعى آنهاست هدایت فرماید تا با برداشت غلط از آیات و روایات موجبات اضلال مردم را فراهم ننمایند.

سؤال ـ شرکت در مراسمى که بعنوان جشن ولادت ائمه معصومین: جهت شادى به کف زدن و دست زنى نسبتاً شدید مشغول میشوند چه حکمى دارد؟  جواب ـ اگر کف زدن با نحوه خاصى که تناسب با مجالس لهو دارد انجام شود جایز نیست و شرکت در آن مجلس هم جایز نیست بنحو کلى در اینگونه مراسم مناسب است به ذکر مدایح ائمه : بپردازید که هم موجب سرور است و هم ثواب و نیز یادآورى فضائل آن بزرگواران که موجب تشدید محبّت و ولایت و بالنتیجه تکمیل معرفت خواهد شد و دست زدن بر خلاف شأن اینگونه مجالس است علاوه براینکه ممکن است تدریجاً امور دیگرى هم که قطعاً جایز نیست در این مجالس وارد شود.

سؤال ـ در مراسم تولد یا رحلت ائمه اطهار آیا زدن نى اشکال دارد یا نه؟  جواب ـ در موارد مذکوره و غیر آن مطلقاً حرام است.

سؤال ـ در ایام محرم و صفر که شخصى لباس مشکى پوشیده آیا اگر با همین لباس نماز بخواند و چون به منظور امام حسین(ع) پوشیده است باز هم براى نماز کراهت دارد؟  جواب ـ چون بعنوان اظهار حزن پوشیده و از اینجهت داراى رجحان است ممکن است در مورد سؤال کراهت آن مرتفع شود.

سؤال ـ برخى از ذاکرین در مدائح اهلبیت: تعبیراتى را بکار مى برند که بنظر مى رسد با شأن اهلبیت: منافات دارد، آیا بکار بردن اینگونه الفاظ چه صورت دارد؟  جواب ـ باید از بهترین مدایح که مشتمل بر مضامین صحیح و اقتباس از آیات و احادیث و نکات شعرى ادیبانه و دور از غلو است، استفاده شود.

سؤال ـ نظر شرع را در مورد نقالى بیان فرمائید.  جواب ـ نقّالى اگر نقل صحیح تاریخ زندگى و اخلاق و سیره انبیاء عظام و ائمه طاهرین علیهم السلام باشد اشکالى ندارد بلکه مفید و مستحب است ولى اگر از روى شمایل و نقش باشد همان ذهنیت هاى غیر واقعى را در اذهان ترسیم مى نماید و در بعضى موارد خلاف ادب و احترام مى شود. والله العالم

آیت الله العظمی سید محمد حسینی شاهرودی–بالا

سؤال : نظر حضرتعالى نسبت به مراسم عاشورا وزنجیر زدن وسینه زدن وحرکت مشعل ها چیست ، واگر انجام این کارها براى انسان ضرر جانى وبدنى داشت چگونه است ؟  جواب : زنجیر زدن وسینه زدن وحرکت مشعل جایز است تاجائى که تلف نفس یاضرر مهم بدنى یاوقوع در حرام نباشد ، وانجام مراسم عاشورا مستحب است چون تعظیم شعائر دینى است

سؤال : آیا تعزیه وشبیه خوانى اشکال دارد ؟  جواب: تعزیه وشبیه خانى چنانچه خالى از محرمات باشد اشکال ندارد

آیت الله العظمی نوری همدانی

سؤال- آیا گوش دادن صداهائى که همراه موسیقى‏اند و در مدح اهلبیت هم هستند جایز است؟  جواب: در صورتى که بحدّ غنا برسد اشکال دارد.

سؤال- بعضى از شعراء و مداحان در شعرهایشان جملاتى مانند قسم خوردم که تا ابد حیدر پرستم و یا زهرا پرستم بکار مى‏برند آیا بکار بردن چنین جملاتى جایز است یا خیر؟ و اگر جایز است توضیحش چیست؟  جواب: در صورتى که مورد سوء استفاده مخالفان قرار گیرد از بکاربردن چنین کلماتى اجتناب شود.

سؤال – آمدن زنان با وضع نامناسب در دنبال هیئتهاى عزادارى که موجب بروز گناهان و آلودگیهائى مى‏شود چه صورت دارد و براى عزدارى بانوان چه روشى را توصیه مى‏فرمائید؟  جواب: در صورتى که همراه با حرامى نباشد جایز است. بانوان محترمه باید سعى کنند ضمن شرکت در عزاداریها حجاب و عفاف خود را کاملاً رعایت نمایند.

سؤال- فلسفه سینه زنى چیست؟ کسى که لباسش را در مى‏آورد البته به طورى که نامحرم نبیند و سینه بزند تا اینکه از سینه‏اش خون بیاید حکمش چیست؟  جواب: سینه زنى یک نوع عزادارى و اظهار ارادت نسبت به خاندان عصمت و طهارت است که از طریق سینه زنى و روضه خوانى و… خاطره فداکارى و جانبازى امام حسین‏علیه‏السلام و سایر ائمه معصومین‏علیهم‏السلام براى همیشه در خاطره‏ها زنده مى‏ماند. و سینه زدن بطور متعارف عملى ارزشمند و پسندیده است.

سؤال – دلیل سینه زدن براى ائمه ‏علیهم‏  لسلام چه مى‏باشد؟  جواب: سینه زدن براى ائمه‏علیهم‏السلام بعنوان تعظیم شعائر دینى و زنده نگاهداشتن خاطره و مظلومیت آنان در طول تاریخ مورد توجّه متشرعه بوده و سبب تقویت و احیاء حق و نشر معارف اهلبیت‏علیهم‏السلام است.

سؤال – الف: برهنه شدن مردان در حال سینه زدن و زنجیر زدن در منظر زنان چگونه مى‏باشد؟  ب: آیا تعزیه و شبیه خوانى در مراسم عزادارى جایز مى‏باشد؟ ه’: آیا تعزیه خوانى که مشتمل بر تشبّه مرد به زن و کوچک نمودن حضرت زینب (س) و معرفى حضرت سجاد علیه‏السلام به یک فرد بیمار و پاشیدن نقل و نبات و زدن ساز و امثال آنها جایز مى‏باشد؟ و شرکت در آن چه حکمى دارد؟ ج: آیا تشبّه به اهل بیت علیه‏السلام در نمایش و تعزیه و غیره جایز مى‏باشد؟ د: آیا پوشیدن لباس زنان توسط مردان در شبیه خوانى و استفاده از دهل و شیپور جایز مى‏باشد؟ جواب: در تعزیه خوانى در صورتیکه مطالب را صحیح بخوانند و از غنا اجتناب شود و مرد لباس زن نپوشد و از اجتماع مرد و زن مفاسدى بوجود نیاید اشکالى ندارد و نواختن طبل و سنج نیز بطور متعارف مانعى ندارد و تشبّه به اهلبیت‏علیهم‏السلام اشکال دارد و همچنین اگر عملى موجب کوچک شمردن اهلبیت‏علیهم‏السلام باشد اشکال دارد.

سؤال – آیا قمه زدن جایز است چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد وظیفه چیست؟  جواب: اشکال دارد

سؤال – حکم علمهائى که در مراسم عزادارى امام حسین علیه‏السلام از آنها استفاده مى‏شود و بعضى داراى نقش و نگارهائى هستند چیست؟  جواب: طبق متعارف اشکال ندارد.

سؤال – در ایام عزادارى امام حسین علیه‏السلام نماز اول وقت مقدم است یا عزادارى؟  جواب: همانطور که امام حسین علیه‏السلام و اصحاب و یارانش در وقت نماز، نماز را بر همه چیز مقدّم داشتند – نماز اوّل وقت را مقدم دارند بهتر است.

سؤال – آیا برپا کردن مراسم عزادارى یا جشن ائمه علیهم‏السلام و یا میهمانى، بدون اذن شوهر جایز مى‏باشد؟  جواب: در صورتیکه از اموال شوهر باشد جائز نیست

سؤال – لطمه زدنى که در مجالس سینه زنى و زنجیر زنى انسان بخود وارد مى‏کند در مصیبت سید الشهداء علیه‏السلام چه حکمى دارد؟  جواب: عزادارى براى امام حسین علیه‏السلام طبق سنّت متعارف و معمول بین شیعیان اشکال ندارد.

سؤال – پوشیدن لباس سیاه بعنوان عزادارى براى معصومین و ائمه هدى‏علیهم‏السلام خصوصاً حضرت سید الشهدا علیه‏السلام چه حکمى دارد؟ خصوصاً اگر کسى بخواهد در طول سال به این عنوان و یا دو ماه محرم و صفر را لباس سیاه بپوشد.  جواب: مانعى ندارد بلکه بعنوان اعلان حزن و اندوه در مصیبت امام حسین علیه‏السلام و سایر ائمه معصومین‏علیهم‏السلام رجحان هم دارد

سؤال- آیا نذر در این موارد (پوشیدن لباس سیاه براى عزادارى…) منعقد مى‏شود یا خیر؟  جواب: در مواردى که رجحان داشته باشد نذر منعقد مى‏شود.

سؤال – نظر مبارک در مورد اشکال و یا عدم اشکال شرعى استفاده از وسائلى مانند طبل و دهل و چنگ و علامتهایى که مزّین به انواع زینتها مى‏شود و در پیشاپیش دسته‏هاى عزادارى حرکت مى‏دهند چیست؟  جواب: استفاده از ابزار فوق در عزادارى در حدّى که معمول است اشکال ندارد.

سؤال- نى زدن همراه با نوحه در مساجد که موجب حزن و نوعاً با گریه و زارى مستضعفین همراه است و موجب هتک حرمت مسجد نیز نمى‏گردد چه حکمى دارد؟  جواب: به احتیاط واجب نوحه خوانى در مساجد، همراه نى زدن نباشد منبع:www.abalfazl.jeeran.com