دین و زندگی تایباد

اللهم صل علی محمدوآل محمد

دین و زندگی تایباد

اللهم صل علی محمدوآل محمد

تقویت حافظه و تکنیکهای آن

تقویت حافظه و تکنیکهای آن

انسان به عنوان یکی از موجودات عالم ، امتیازات زیادی نسبت به سایر موجودات دارد. یکی از این امتیازات قدرت یادگیری ، تفکر و حفظ اطلاعات است .آیا تکنیکهای برای افزایش قدرت یادگیری وجود دارد؟ بله ، تکنیکهای تقویت حافظه . مقاله موجود در این زمینه بسیار مفید است .

  انسان به عنوان یکی از موجودات عالم ، امتیازات زیادی نسبت به سایر موجودات دارد. یکی از این امتیازات قدرت یادگیری ، تفکر و حفظ اطلاعات است . قدرت یادگیری و حفظ اطلاعات باعث تفاوت میان انسان و حیوان شده و نیز برتری انسان را نسبت به سایر موجودات به اثبات رسانده است.
بنابراین درگیری فکری با استعداد سوال بر انگیز حافظه و یادگیری در حافظه محدود به زمان حاضر که مادر آن زندگی می کنیم نیست بلکه بسیاری از تمدنها در گذشته منشاء و کارکرد حافظه را مدنظر داشته اند .
بیش از ۲۵۰۰ سال پیش ، یونانیان ، هنری را در باره حافظه اختراع کردند که عموما" تحت عنوان تدابیر((یادیار)) نامیده می شود . و به معنی نقش بستن اثرات مکانها و تصاویر بر روی حافظه است .
اولین سیستم تقویت حافظه به وسیله شاعر یونانی به نام سیمونیدز ((Simonides ))در قرن پنجم و ششم قبل از میلاد پدید آمده است .
شرح واقعه چنین است که سیمونیدز ، تالار ضیافتی را که در آن شعر طویلی را ایراد کرده بود برای چند لحظه ترک کرد . در همین حین ، سقف تالار فرو می ریزد و در نتیجه تخریب تالار و مرگ میهمانان ، هویت آنان غیر قابل شناسایی می شود . اما پس از بازسازی تالار ، سیمونیدز توانست جایگاه دقیق هر یک از حاضرین را بیش از قرائت شعر بیاد آورد و تمامی آنها را شناسایی کند بدین ترتیب بود که نخستین تئوری تداعی در بخاطر سپاری و اساس تمامی سیستمهای منمو تکنیک (تدابیر یادیار )پدید آمد .
افلاطون می گوید : روح دارای بستری است از موم قالب سازی شده که منحنی ، غلظت و خلوص آن در افراد مختلف متفاوت است و همین موم نقش احساسات و اندیشه ها را می پذیرد. این نقش حک شده که از حیث برجستگی مانند نقوش یک مهر به نظر می رسد ، همانند نشانه ای از اشیاء است که امکان بخاطر آوردن آنها را فراهم می سازد . اگر نشانه ای ناپدید و فراموش می شود ، به این خاطر است که به طور کامل بر روی این موم حک نشده است .
ارسطو معتقد بود:حافظه مجموعه ای از تصاویر ذهنی است که تنهااز راه تاثیرات حسی به دست می آید . وی تنها کسی بود که قوانین منموتکنیک را به صورت تداعی پایه ریزی کرد. سنت توماس اکیناس ، سه قانون اولیه تداعی ارسطو را احیاءکرد.
۱-قانون تشابه : خاطره مشابه با تاثیر معینی به یاد می ماند .
۲-قانون عکس یا متضاد : اگر دو یا چند تاثیر ، آنتی تز یکدیگر باشند داشتن یکی سبب یاد آوری دیگری می شود.
۳-قانون همزمانی یا همراهی : اگر دو یا چند تاثیر همزمان اتفاق بیافتند ، بروز یکی سبب یاد آوری دیگری می شود .
بنابراین براساس نظریات داده شده می توان گفت حافظه عبارت است از کنشی که احیای تجارب گذشته را در بر می گیرد . یا یک استعداد همگانی در بخاطر سپاری رویدادها و اطلاعات و همچنین یاد آوری آنهاست پس حافظه قابلیت رشد ، تقویت و پرورش را داشته و بیش از همه به بکارگیری و تمرین نیاز دارد .حافظه شبیه عضله می باشد که با تمرین کردن پرورش یافته و تقویت می گردد و در صورت عدم بکارگیری سست و تنبل می شود .
در این مقاله قواعدی را بیان می کنیم که شما را در داشتن یک حافظه خوب یاری می کنند . همچنین تکنیکهای ساده و در عین حال کاملا" موثر و کاربردی را ارائه می دهیم که پس از مطالعه و یادگیری و در صورت بکارگیری آنها شاهد تحول بسیار چشمگیری در روند بخاطر سپاری مطالب خواهید بود .
تقویت و بهبود حافظه همان یادگیری بهتر است . تقویت حافظه یعنی رعایت اصول و قوانین حاکم بر یادگیری ، اگر قوانین حاکم بر یادگیری را خوب رعایت کنیم بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجه احساس می شود که کارائی حافظه بالا رفته است پس حافظه ما تقویت شده است تقویت حافظه یا پرورش حافظه همان عوامل موثر بر یاد آوری است که روان شناسان به عنوان روشهای پرورش حافظه پیشنهاد کرده اند . قبل از بیان روشهای موثر در بخاطر سپاری ،اصول حاکم بر یادگیری را ذکر می کنیم که عبارتنداز :
۱- مرحله اول – توجه : اولین گام در جریان هریادگیری توجه است .
۲- مرحله دوم – زبان گردانی : گام دوم در یادگیری ((زبان گردانی )) مطالب مهم است . زبان گردانی عبارت است از تبدیل مطالب شنیده یا خوانده شده به زبان مشخص و معنی دار . این کار را می توان از طریق برگرداندن مطالب به زبان خودمان یا ایجاد تصویری در ذهن از مطالب مزبور انجام داد .
۳- مرحله سوم – پیوند مطالب جدید با دانسته های قبلی : مرحله سوم در یادگیری کلامی بسیار مهم است . اگر به مطلبی توجه کرده و آنرا به زبان خود برگردانده باشید . بازهم بیش از چند لحظه در خاطرتان باقی نخواهند ماند. برای فراموش نکردن و بخاطر سپردن چنین مطالبی در حافظه بلند مدت ، باید از مکانیسم پیوند استفاده کرد. منظور از پیوند ایجاد ارتباط بین مطالب جدید و دانسته های قبلی است .

 ویژگیهای راههای بهبود حافظه
الف : اصول استفاده از حافظه
ب : بهداشت حافظه
ج : اصول اولیه مطالعه
د : درک و یادگیری و یاد سپاری

 
الف -اصول استفاده از حافظه :




 

۲-تاثیر دخانیات و مواد مخدر: استفاده از سیگار و دخانیات نه تنها موجب خستگی زودرس جسم و روان می شود بلکه عمل طبیعی سیستم عصب و حافظه را مختل کرده و اثرات دائمی دارد و با عدم استفاده از آنها می توانیم کارایی حافظه را بالا ببریم .
۳-تاثیر استرس بر حافظه :استرس یکی از عواملی است که موجب رکود ذهن در مرحله فکر کردن می شود . استرس در دو مرحله مهم باعث اخلال در عمل حافظه می شود : یکی در مرحله ثبت اطلاعات و دیگری در مرحله یاد آوری اطلاعات . مسائلی چون مرگ یا حادثه ناگوار برای یکی از اعضای خانواده ، ترس ، خوشحالی بیش از حد و ازدواج می تواند بر کارایی حافظه تاثیر گذارد .
توجه : اکثر دانش آموزان موقع امتحان بیشتر به طرف پایین خیره می شود که این عمل کارایی حافظه را در یاد آوری مطالب پایین می آورد پس بهتر است که با چشمانی باز به گوشه بالا و چپ یا بالا و راست بنگرید . این عمل فیزیکی به نیمکره های مغز کمک می کند تا همکاری بهتری داشته باشند و امکان دستیابی شما به اطلاعات را فراهم آورند .
۴-تاثیر استراحت در حافظه : هنگام مطالعه نباید خسته باشید ، اگر احساس خستگی می کنید کمی باید استراحت کنید و بعد مطالعه را شروع کنید . پس از یادگیری نیز حتما" استراحت کنید تا آموخته های شما مجال استحکام و پایداری در حافظه را پیدا کنند و از به وجود آمدن عامل تداخل جلوگیری شود.
۵-تاثیر آرامش در حافظه : تا حدممکن در هنگام مطالعه آرامش بیشتری داشته باشیدچون در وضعیت آرامش ، امواج آلفا که بین ۱۳-۸ هرتزاست در مغز منتشر می شود . در این حالت انسان می تواند از حداکثر نیروهای مغز خویش بهره جوید و یادگیری و بخاطر سپاری را تسهیل بخشد . در ضمن حفظ آرامش و حالت طبیعی ارگانیسم کارکرد طبیعی مغز و اعصاب را نیز تسهیل می کند.





-




 

نتیجه
به خاطر سپردن ، مهارت و هنری است همانند حرف زدن ، خواندن و فکر کردن هر کسی می تواند با تلاش و آموزش اصولی بهبود حافظه که ذکر کردیم هر یک از این مهارتها یا همه آنها را در خود تقویت کرده و بهتر انجام دهد. زمانی بود که اگر به صفحه ای از یک کتاب نگاه می کردید محال بود حتی مفهوم یک کلمه را درک کنید ولی پس از گذشت سالهای دبستان توانستید هزاران کلمه خوانده و میلیونها جمله بسازید بنابراین استعداد و ظرفیت داشته اید که توانائی نوشتن و خواندن در شما شکوفا گردد اما برای اینکه کارایی حافظه شما بهبود یابد باید توجه کنید که همانگونه که اعضا جسمی بدن انسان اگر حتی جنب وجوش طبیعی و معمولی خود را از دست بدهند و یا این جنب وجوش متوقف گردد موجب بی حالی و سستی می شود تا آنجا که گمان می رود او مریض است و نیاز به درمان دارد ، حافظه را هم اگر مدتی رها کرده و او را برای یاد سپاری های مختلف بکار نبرید ، کم کم حالت پویائی خود را از دست داده و انسان احساس می کند که حافظه او کارایی لازم را ندارد .پس می توانید با رعایت اصول بهبود حافظه، میزان کارایی حافظه خود را بالا ببرید .
اصول بهبود حافظه عبارتنداز :
۱- اصل استفاده از حافظه
۲- اصل بهداشت حافظه
۳- اصل اولیه مطالعه
۴- اصل درک و یادگیری و یاد سپاری
۲- تداعی : برای بازسازی و یادآوری موضوعات جدید باید تداعی مناسب بین آنها بر قرار کنید، چون حافظه به صورت زنجیره ای عمل می کند پس باید هر یک از موضوعات را یکی از حلقه های زنجیر در نظر گرفت . آن وقت این حلقه ها را با کمک سیستم های تداعی بهم پیوند داد. اما از آنجا که هر چقدر این تداعی غیر منطقی تر باشد بهتر در حافظه باقی می ماند، بنابراین باید سیستم های تداعی را به صورت مضحک مبالغه آیز رنگهای غیر واقعی در آورد تا موضوعی بهتر در حافظه باقی بماند . بنابراین تداعی بین اطلاعات کمک بزرگی در بخاطر سپاری آنها می کند.
۳-تجسم : تداعی بین اطلاعات به تنهایی کافی نیست ، بلکه باید علاوه بر تداعی ، آنها را به وضوح و آشکارا در ذهن خود مجسم کنید . تجسم از اعمال نیمکره راست مغز است . بنابراین اگر در هنگام بخاطر سپاری از نیمکره راست مغز خود را نیز بهره بگیرید یعنی همزمان از دو نیمکره مغز خود استفاده کنید تداعی یادگیری و بخاطر سپاری اطلاعات چندین برابر می شود.
بنابراین به طور کلی داشتن هدف ، اعتماد داشتن ، علاقه ، سلامتی ، اکسیژن کافی ،دقت ، تمرکز ، استراحت ، خواب کافی ، آرامش ، مدت یادگیری برنامه ریزی ، یادگیری با فاصله – تصمیم به خاطر سپردن ، خوب درک کردن و… از عوامل موثر در بهبود به خاطر سپاری و بازیابی حافظه است .
اصول دیگر بازسازی و یادآوری :
چرا برای به خاطر سپردن مطالب یک کتاب ، چند بار آن را می خوانیم و پس از مدتی مطالب را فراموش می کنیم ؟
-
آیا فهمیدن دلیل بریاد داشتن برای همیشه است و خلاصه نویسی به چه صورت باید انجام بگیرد؟
-
رعایت کدام اصل بخاطر سپردن مطلب یک کتاب را برای همیشه امکان پذیر می سازد.؟
برای اینکه مطالب خوانده شده را در حافظه بلند مدت خود ضبط کرده و برای مدتهای طولانی – بدون مراجعه به اصل کتاب کل مطلب را به یاد داشته باشید و در مواقع لزوم با صرف وقت کمتر به یاد بیاورید می توان از روش خلاصه کردن و الگوهای یادآوری استفاده کرد.
۱-اصل الگوهای یادآوری : عبارت از درک مطلب و متن خوانده شده ونوشتن آنها به صورت کلمات کلیدی. این کار که همان خلاصه نویسی می باشد در هنگام مطالعه سبب افزایش تمرکز حواس و مانع از خواب آلودگی می شود و قدرت به یادسپاری مطلب را بالا می برد. بنابراین خلاصه نویسی و الگوهای یاد آوری که از اصول درک و یادگیری و یاد سپاری است دارای مراحل ذیل می باشد .
الف: یادداشت برداری : در یادداشت برداری نکات بصورت اصلی و فرعی نوشته می شوند بدین صورت که موضوع اصلی و مورد بحث را نوشته و هر مطلب راجع به آن را به طور منظم بر روی شاخه های اصلی و فرعی می نویسید در اینجا از جمله نویسی پرهیز می کنید و از کلمات کلیدی استفاده می کنید . با توجه به اینکه یاداشت برداری و خواندن دو عمل مجزا می باشد و هر یک کار فیزیکی متفاوتی دارد لذا از خواندن توام با نوشتن پرهیز کنید زیرا در کار مغز اختلال ایجاد می کند .
ب – مرحله بازنگری و تکمیل : پس از پایان مبحث خوانده شده و خلاصه نویسی الگوهای یاد آوری را بررسی، و آن را تکمیل و مرتب کرده ودر مرتب کردن سعی کنید کلمات کلیدی باهم ارتباط بیشتر داشته باشد.
ج – مرحله تعریف : بعد از آن دو مرحله متن اصلی را کنار گذاشته با نگاه کردن به الگوهای یاد آوری و کمک گرفتن از اطلاعات موجود در مغز آنچه را یاد گرفته اید با صدای بلند توضیح دهید. این مرحله مغز شما را پویا و فعال خواهد کرد .
دمرحله تکرار و مرور : مرور و یاد آوری از فراموشی مطالب جلوگیری می کنند و حفظ و یاد آوری مطالب به همین عنوان است . اگر مطالب مرور وتکرار شود از فراموشی آن مطالب جلوگیری می شود .
بیش از ۹۰% از مطالب خوانده شده بعداز ۲۴ ساعت فراموش می شوند در حالیکه مرحله مرور مانع از فراموشی مطالب می شود . پس باید بعد از خلاصه نویسی الگوهای یاد آوری را تکرار و مرور کنید.
د - درک ، یادگیری و یادسپاری :
اولین اصل قبل ازشروع مطالعه چیست ؟ چگونه می توان بازده مطالعه را افزایش داد ؟ نحوه تفکرات واراده چه نقشی در مطالعه و کارهای روزمره دارد؟ و بهترین زمان و مکان مناسب برای مطالعه چیست ؟ یکی از ضروری ترین و کاملترین ابزار پیشرفت انسان مطالعه است برای اینکه بتوانید مطالعه بهتری داشته باشید تا بازیابی و بخاطر سپاری آن آسان باشد اصول زیر را باید رعایت نمائید :
۱-هدف : تیری که بدون هدف رها شود بی نتیجه خواهد بود. قبل از شروع مطالعه باید حتما" هدف خود را مشخص کنید . زیرا وقتی که هدف خود را مشخص کردید آمادگی بیشتری برای خواندن و یادگیری خواهید داشت و داشتن هدف به شما کمک می کند تا در حین مطالعه دقت بیشتری داشته باشید و تمرکز حواس نیز بهبود می یابد ، بنابراین قبل از مطالعه هر کتابی ، هدف خود را به طور دقیق و واضح بیان کنید .
۲-برنامه ریزی : برنامه ریزی درسی ، این امکان را می دهد که بهتر ودر زمان مخصوص به خودش آن درس را بخوانید با طرح برنامه ، نظم خاصی به روند یادگیری خود می دهید . که این نظم خاص بمکانیسم حافظه در بخاطر سپاری مطلب کمک می کند.
۳- مکان و زمان مطالعه : مکان مطالعه باید آرام بوده ،از نور کافی برخوردار باشد و زمان مطالعه بهتر است موقع صبح باشد، حافظه وقع صبح فعال تر می باشد.
بنابراین قبل از شروع مطالعه باید هدف مشخص شود و به صورت معقول برنامه ریزی کنید و با علاقه وبدون هر نگرانی در اجرای برنامه نهایت سعی تان را بکار ببرید ورزش را به زندگی خود وارد کنید.
ج- اصول اولیه مطالعه :
چگونه می توان یک حافظه بهتر داشت ؟یادگیری و حفظ مطالب به چند صورت امکان پذیر است ؟
چگونه می توان حافظه را به فعالیت وا داشت ؟
ذهن آدمی همچون دیگر اعضاء بدن احتیاج به مواد غذائی و مراقبت دارد . همانطور که به وضع پوشش خود دقیق هستیم باید به بهداشت و سلامت روانی حافظه و مغز دقت کنیم . هنگام کار و فعالیتهای ذهنی ،برای سلامتی و جلوگیری از فرسودگی زودرس حافظه باید موارد بهداشتی زیر را رعایت کرد :
۱-تاثیر تغذیه مناسب بر حافظه ( اعم از اکسیژن و غذا ) : تغذیه مناسب یکی از مهمترین عوامل در افزایش کارایی حافظه است . کلسیم و منیزیم و فسفر سه عنصر اساسی و ضروری برای حافظه به شمار می آید و باید با تغذیه مناسب مانند : جوانه گندم ، لبنیات ،جگر ، بادام ، گردو ، فندق ، سبزیجات و تخم مرغ می توان مواد مورد نیاز مغز را تامین کرد . و در فعالیتهای شدید ذهنی باید از مصرف زیاد چربی ، نان ، وقند بپرهیزید و تا حد امکان از غذاهای دارای پروتئین مانند تخم مرغ ، گوشت – جگر سیاه و ماهی استفاده کنید . به طور کلی در نظر داشته باشید که پرخوری و معده سنگین فعالیت ذهنی را سست و محدود می کند .
ب - اصول بهداشت حافظه :
۱-آموزش : به وسیله آموزش می توان عمل فراگیری یا بهره گیری از حافظه را که یک فعالیت مستقیم و قابل کنترل است افزایش داد.
۲-علاقه:اگربه موضوعی علاقمند باشید بهتر آن را یاد می گیرید.موضوع مورد مطالعه و همچنین میزان علاقه ای که خواننده نسبت به مطلب دارد ، در بخاطر سپاری آن مطلب در حافظه تاثیر زیادی دارد بخاطر سپردن موضوعات مورد علاقه در حافظه به سهولت انجام می گیرد . و همچنین به آسانی می توان آنها را بیاد آورد بنابراین علاقه در یادگیری نقش دارد . هر چه قدر حافظه قوی داشته باشیدبه خاطر سپردن مطالبی که به آنها علاقه ای ندارید امکان پذیر نخواهد بود . فقط از راه ایجاد علاقه در خود می توانید از عهده این کار بر آیید.
۳-تمرکز حواس : داشتن تمرکز حواس هنگام یادگیری موجب می شود که مطالب آموخته شده بهتر در حافظه باقی بماند . اصولا" بدون داشتن تمرکز نمی توان مطلبی را به خوبی فهمید . باید هنگام مطالعه تمامی حواس خود را بر روی مطالب متمرکز کنید تا بتوانید آنها را به حافظه خود بسپارید . برای ایجاد تمرکز باید شرایط مطالعه را نیز رعایت کنید . در واقع با رعایت شرایط مطالعه موقعیت مناسبی را برای تمرکز و یادگیری بهتر مطالب ایجاد می کنید.
۴-طبقه بندی مطالب مورد مطالعه : (ارتباط ) :یکی از اصول حاکم بر حافظه اصل ارتباط و بهم پیوستگی است یعنی ، حافظه مطالب مرتبط و به هم پیوسته را بهتر در خود جای می دهد و هر چقدر آموخته های شما بیشتر با همدیگر ارتباط داشته باشند به همان نسبت به خاطر سپاری و بیاد آوری آنها آسانتر خواهد بود. حافظه به شکل زنجیره ای عمل می کند . بنابراین مطالب باید به صورت زنجیره ای ، پیوسته و در ارتباط باهم در آیند تا کار بخاطر سپاری و از آن مهمتر، عمل بیاد آوری راحت باشد.
۵-خوب درک کردن ( درک مفاهیم ):پرفسور ((ربروت توکه )) می گوید : ((درسی که کاملا" فهمیده شود از قبل یاد گرفته شده است .)) پس اگر مطلبی را بجای حفظ کردن بفهمید ،بهتر در حافظه ضبط و بایگانی می گردد.واصولا" اگرمتنی به خوبی درک شود ، کمتر فراموش می شود . قبل از آنکه بخواهید مطلبی را حفظ کنید ، ابتدا باید آن مطلب را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهید . و هنگامی که آنرا به خوبی درک کردید بخاطر بسپارید .
۶-اعتماد به نفس : اعتماد به حافظه نخستین گام تقویت حافظه است ، باید به قوی بودن حافظه خود اعتماد داشته باشید . باید از کاربرد کلمات و جملاتی که موجب تضعیف حافظه می شوند جدا" خودداری کنید . حتما" از گفتن جملاتی نظیر حافظه ام یاری نمی کند ، حافظه ام ضعیف شده است …. خودداری کنید. چرا که با گفتن این جملات ، به خودتان تلقین می کنید که واقعا" حافظه تان ضعیف شده است ، در آن صورت حافظه نیز به یاری شما نمی شتابد .
نتیجه : آنچه که در ذهن شماست نتیجه یادگیری و بخاطر سپاری صحیح است . بخاطر سپاری مهارتی قابل کسب است حافظه را می توان طوری تربیب کرد که موثرتر انجام وظیفه کند .کسانی که به روشهای یادگیری خود توجه بیشتر دارند و هنگام به خاطر سپردن مطلبی تمرکز حواس داشته باشند و مطالب را با نظم وترتیب در حافظه ضبط کنند آن موقع به خاطر آوری مطلب در آنها آسانتر خواهد بود


توصیه ها و راهکارهای عملی تقویت حافظه 


در این مقاله مطالب بسیار جالبی درباره حافظه و تقویت آن بیان شده

آیا اخیرا فراموش می کنید دسته کلید خود را کجا گذاشته اید ؟ داخل اتاق می شوید بدون اینکه بدانید برای چه کاری به آن سمت میروید؟
آیا بعد از ریختن چای در استکان قوری را در یخچال می گذارید ؟ شماره تلفن منزل خود را فراموش می کنید؟

 

آیا اخیرا فراموش می کنید دسته کلید خود را کجا گذاشته اید ؟ داخل اتاق می شوید بدون اینکه بدانید برای چه کاری به آن سمت میروید؟
آیا بعد از ریختن چای در استکان قوری را در یخچال می گذارید ؟ شماره تلفن منزل خود را فراموش می کنید؟
نگران نباشید! متخصصان معتقدند که استرس های روزمره تا حدی مغز انسان را تحت تاثیر قرار می دهند که کم حافظگی را به وجود می آورد.
روانشناسان در این زمینه تو صیه می کنند که :
١. موز بهترین دوست حافظه : ویتامین B بهترین تغذیه حافظه است و موز دارای این منبع غنی میباشد.
٢. مهربانی با خویشتن : انجام کارهای مورد علاقه مانند خریدن یک شاخه گل , کتاب رمان, ملاقات دوستان قدیمی و ........ باعث افزایش ترشح
هورمون " دوپامین " می شود که احساس خوبی را در فرد به وجود می آورد و این افزایش تاثیر مثبتی بر سلسله اعصاب و آن بخش از مغز که مسوول حافظه است میگذارد.
٣. قدم بزیند : زنان یا مردانی که به طور مرتب قدم می زنند بسیار کمتر دچار فراموشی میشوند . چرا؟ تحقیقات نشان داده است که فعالیت ,ارتباط مغزی را در بخشی که ذهن مسوول حافظه است گسترش می دهد.
٤. غذای سس دار نخورید : بر اساس تحقیقات انجام شده برروی عادت غذایی بیش از ٨ هزار نفر , استفاده از این نوع سس ها و غذاهای سویا دارباعث کاهش قدرت حافظه می شود. علت آن است که یک ماده شیمیایی موجود در این نوع سس ها و سویا که گفته می شود ضد سرطان و بیماری قلبی است دقیقا عکس این خواص را با خود دارد. با این حال یک بار خوردن آن در هفته چندان مشکلی ندارد!
٥. خواب به موقع : یک استراحت خوب مغز می تواند اطلاعات بشتر و بهتری را به حافظه شما باز گرداند تا مغزی که تمام روز را بدون استراحت گذرانده باشد .
٦. بیشتر به خودتان برسید : تحقیقات نشان می دهد افرادی که رژیم های غذایی بسیار کم کالری در برنامه روزانه خود دارند نه تنها پروسه اطلاع رسانی را بسیار کند انجام می دهد بلکه از دیگر افراد هم سن و سال خود که این رژیم را ندارند نیز کمتر قادر به استفاده از حافظه خود می باشند.
لذا به فکر خود باشید و رژیم های غیر موجه را فراموش کنید.
٧. چای گیاهی بنوشید : آهن برای عملکرد صحیح حافظه ضروری است و نوشیدنی های کافئین دار به علت دارا بودن موادی به نام " تانن " (اسید تانیک) که ٧٥ درصد آهن موجود در بدن را از بین می برند.
٨. خوردن قند و شکر مصنوعی را کاهش دهید : این امر ممکن است در کاهش وزن به شما کمک کند اما نوشیدن بیش از یک یا دو نوشیدنی رژیمی در طول روز حافظه دراز مدت شما را تخریب می کند . خوشبختانه تاثیرات منفی این مسئله دائمی نیست و شما به راحتی می توانید با قطع مصرف شیرینی های مصنوعی مجددا حافظه خود را اصلاح کنید


ده روش برای تقویت حافظه و به خاطر سپردن مطالب
یک تحقیق میدانی نشان داده که ۳۹ درصد آمریکایی‌ها طی یک هفته‌ای که پشت سر گذاشته‌اند حداقل یک وسیله را اشتباه برداشته‌اند یا در جای عوضی قرار داده‌اند؛ به عبارتی، حواس‌پرتی داشته‌اند.
 
 
درست نیست اگر این را فقط تقصیر کهولت سن بگذاریم چون خیلی از افرادی که دچار حواس‌پرتی می‌شوند، سنی ندارند، جوان هستند و فقط به خاطر عدم تمرکز، مشغله‌های زیاد و غیره هست که خطاهایی مثل این را مرتکب می‌شوند. تحقیقات مشخص کرده که در مقایسه‌ی افرادی که بین ۱۸ تا ۳۴ ساله هستند با افراد ۵۵ ساله، آن‌ها بیش‌تر فراموش می‌کنند که امروز چه روز و تاریخی هست (۱۵ درصد در مقابل ۷ درصد)، بیش‌تر کلیدها را جا می‌گذارند (۱۴ درصد در مقابل ۸ درصد)، ناهارشان را جا می‌گذارند (۹ درصد در مقابل ۳ درصد) و حتی یادشان می‌‌رود که دوش بگیرند (۶ درصد در مقابل ۲ درصد). عجیب هم نیست، چون ما تا حد زیادی وابسته به موبایل و لپ‌تاپ و انواع اپلیکیشن‌های یادآوری هستیم.
اما این مساله جای نگرانی ندارد. یادآوری و فراموش نکردن یک مهارت است که با تمرین‌های خاصی تقویت می‌شود.
در ادامه ۱۰ راهکار برای تقویت حافظه و به خاطر سپردن کارها را به شما توضیح می‌دهیم:

به موضوع‌ها توجه کنید

بهترین راه، ساده‌ترین است: فقط به موضوع‌ها توجه کنید. وقتی ذهن شما به هزار موضوع می‌پرد، کارایی‌اش را از دست می‌دهد و ضعیف عمل می‌کند. به این ترتیب سخت‌تر چیزها را به یاد می‌آورد. هرچه بیش‌تر توجه کنید، راحت‌تر به یاد می‌آورید.

تصویرسازی کنید

از چیزی که قرار است به خاطر بسپارید، یک تصویر در ذهن‌تان بسازید. بخش گسترده‌ای از مغز، در قالب بصری کار می‌کند پس ثبت اطلاعات تصویری خیلی موثر است.

موضوع را تکرار و تکرار کنید

چیزی که می‌خواهید فراموش‌تان نشود را چندین و چند بار پیش خودتان تکرار کنید. این راهکار در به خاطر سپردان مکان، افراد و اشیا تاثیر فوق‌العاده‌ای دارد.

بپرسید که چرا باید این موضوع را به خاطر بسپارید

داشتن یک دلیل و توجیه باعث می‌شود که موضوع بیش‌تر در ذهن جا بگیرد و زودتر به یاد آورده شود.

یک فهرست تهیه کنید

چیزهایی که می‌خواهید یادتان بماند را بنویسید. دسته‌بندی آن‌ها باعث می‌شود که راحت‌تر برای‌تان یادآوری شوند.

تداعی کنید

ایجاد مصداق‌ها و ساختن تداعی‌ها ذهن شما را تقویت می‌کند. ارتباطی بین موضوع‌ها پیدا کنید و این را به یک بازی تبدیل کنید. مثلا به جای «مهمان امشب از موسیقی کلاسیک خوش‌اش نمی‌آید» پیش خودتان بگویید «طرف اگر بتهوون و موتسارت را ببیند، با کلاشینکف تکه تکه‌شان می‌کند.»

موضوع را کوتاه کنید

ظرفیت حافظه‌ی کوتاه‌مدت، محدود است. اطلاعات پیچیده را به صورت عبارت‌های کوتاه و کوچک دربیاورید؛ مخصوصا عددها هر قدر کوتاه‌تر باشند، بهتر در ذهن می‌نشینند. تا حالا شده یک شماره تلفن را این‌طور بخوانید: شصت و پنج میلیون و دویست و سی و نه هزار و چهارصد و هفت؟

از لغات کلیدی استفاده کنید

این شیوه به خصوص در مورد متن‌های نسبتا طولانی یا لیست‌ها کاربرد دارد. این کار مثا برچسب زدن (Tag) است.

موضوع را برای کسی تعریف کنید یا به کسی آموزش بدهید

موضوع را برای کسی تعریف کنید یا شروع کنید به آموزش آن. می‌بینید که خیلی خوب در ذهن می‌نشیند و دیرتر فراموش‌تان می‌شود.

شیوه‌ی قیاس منطقی را به کار ببرید

موضوع را در کنار حروف، الگوها، ایده‌ها یا تداعی‌ها قرار بدهید که رابطه‌ی منطقی با هم داشته باشند. می‌توانید با حروف، یک متن قافیه‌دارد یا کلمه‌ای بسازید که دیرتر فراموش‌تان می‌شود.


دوازده روش ساده اما معجزه آسا برای تقویت مغز


هرچند مغز ما قویترین رایانه در سیاره زمین محسوب می شود اما این رایانه قدرتمند نیز گاهی به خطا می رود. ما انسانها بیشتر وقت خود را صرف انباشتن چیزهای مختلف و بی فایده به داخل مغزمان می کنیم
هرچند مغز ما قویترین رایانه در سیاره زمین محسوب می شود اما این رایانه قدرتمند نیز گاهی به خطا می رود. ما انسانها بیشتر وقت خود را صرف انباشتن چیزهای مختلف و بی فایده به داخل مغزمان می کنیم.
 
مهم نیست مغز ما چقدر قدرتمند است، آنچه اهمیت دارد این است که بدانیم این عضو نیاز به جبران و احیای خود دارد تا بتواند قالب و توانایی خود را حفظ کند.
 
پژوهشگران روش های مختلفی را برای سوپرشارژ کردن و افزایش کارآیی مغز ارائه کرده اند که در این مقاله ساده ترین آنها ارائه شده تا هر فردی بتواند به محض احساس نیاز، به آنها دسترسی داشته باشد و آنها را بکار بسته و از مزایای آن بهره مند شود:

بادام بخورید

بادام حافظه را تقویت می کند و اگر در ترکیب با شیر قبل از رفتن به رختخواب و یا پس از برخاستن از خواب به هنگام صبح مصرف شود تاثیر بهتری دارد.

آب سیب بنوشید

پژوهشگران دانشگاه ماساچوست لوول نشان داده اند؛ آب سیب تولید نوعی انتقال دهنده عصبی حیاتی موسوم به استیل کولین را در مغز افزایش داده و از این طریق قدرت حافظه را نیز تشدید می کند.

خوب بخوابید

تحقیقات نشان می دهد که حافظه بلند مدت در طول خواب با پخش مجدد تصاویر تجربه شده در روز تقویت می شود.

 از تفریحات ساده لذت ببرید

استرس قدرت مغزی ما را تحلیل می برد. ذهنی که در استرس گرفتار شده بیشتر منابع حافظه ما را مصرف می کند و به این ترتیب ذهنی ضعیف و کودن برای ما باقی می گذارد. سعی کنید برای خود عادتهای ساده تفریحی در طول روز تعیین کنید تا بتوانید به کمک آنها استرس را از ذهن خود پاک نمایید. برخی از این تفریحات ساده و مفید برای ذهن و بدن و روان عبارتند از: گوش دادن به موسیقی مورد علاقه، بازی با کودکان، قدردانی از دیگران، پیاده روی، دوچرخه سواری و یا شنا به طور روزانه، کار کردن با یک وبلاگ و بالاخره شرکت در کلاس های یوگا و سلامت به طور روزانه.

ذهن خود را ورزش دهید

همانطور که ورزش جسمی برای بهره مندی از یک بدن قوی و سالم ضروری است ورزش ذهنی نیز به همین اندازه حائز اهمیت است تا بتوانید ذهنی تیز و فعال داشته باشد. آیا تا به حال توجه کرده اید که چرا کودکان قدرت مغزی قوی تری نسبت به افراد بالغ دارند؟ چون کودکان ذهنی بازیگوش دارند و یک چنین ذهنی توان حافظه را بالا می برد. برای رسیدن به چنین توانایی می توانید پازل یا جدول حل کنید، در کارهای گروهی داوطلب شوید، با دیگران تعامل کنید، به یک سرگرمی مانند مطالعه، نقاشی یا حتی تماشای پرندگان مشغول شوید، یک مهارت جدید یا یک زبان جدید بیاموزید.

یوگا یا مدیتیشن انجام دهید

یوگا و مدیتیشن استرس را تخلیه می کند. استرس قاتل حافظه است اما یوگا و مدیتیشن با کاهش استرس، پایین آوردن فشار خون، کاهش سرعت تنفس، کاهش سرعت متابولیسم و آزاد کردن تنش از ماهیچه ها، ذهن را تقویت می کنند.

مصرف مواد قندی را کاهش دهید

قند غذا نیست بلکه شکلی از کربوهیدرات است که یک انرژی واهی تولید می کند. مصرف زیاد مواد قندی باعث بروز علائم عصبی و رنج آور، ضعف حافظه و سایر اختلالات عصبی می شود. غذاها را بدون افزودن شکر مصرف کنید و از مصرف نوشیدنی های شیرین یا مقدار زیادی شکر یا قند با کافئین پرهیز کنید.

از گندم سبوس دار استفاده کنید

گندم سبوس دار حاوی لسیتین است. این ماده مشکل سخت شدن سرخرگ ها را آسان می کند و از این طریق موجب بهبود عملکرد مغز می شود.

شب ها غذای سبک بخورید

خوردن غذای زیاد و سنگین در شب باعث بروز استرس طولانی مدت و احساسی به هنگام خواب می شود. توصیه می شود غذای سنگین را در روز مصرف کنید که بدن تحرک بیشتری دارد. شبها با خوردن غذای سبک و میوه یا سبزی می توانید خواب بهتری داشته باشید. خواب خوب شب به معنی تقویت قوای مغز است.

قدرت تخیل خود را تقویت کنید

یونانی ها اصل خیال پردازی را برای به خاطر سپردن همه چیز یاد می گیرند. این تکنیک احتیاج دارد که فرد یک تخیل واقعی و رنگی را ایجاد کند که بتوان آن را به یک موضوع یا شی خاص ارتباط داد. اگر شما تمام حواس خود شامل لامسه، بویایی، چشایی، شنوایی و بینایی را درگیر خیال پردازی کنید می توانید جزئیات بیشتری از یک موضوع را به خاطر بیاورید. این کار به تقویت حافظه شما کمک می کند.
 
▪ خشم خود را کنترل کنید
 
غذاهای تهیه شده از آرد سفید، مصرف زیاد نشاسته یا نان سفید می تواند منجر به بروز حساسیت های عصبی شود. در نتیجه مصرف این قبیل مواد غذایی پرخاشگری و برخی از رفتارهای افسردگی را موجب می شود. در عوض سبزی تازه بخورید. آب زیاد بنوشید و یوگا یا مدیتیشن انجام دهید تا احساسات سمی مانند خشم و استرس از شما دور شود.

ویتامین ب کمپلکس مصرف کنید

این ویتامین حافظه را تقویت می کند. از غذا و سبزیجات غنی از این ویتامین مصرف کنید. لازم به ذکر است که مواد غذایی نشاسته ای و نان سفید تاثیر مطلوب این ویتامین برای حفظ سلامت حافظه را خنثی می کند. 

راههای افزایش هوش



اگر می خواهید به هوش خود بیافزایید و آن را در سنین بالا نیز حفظ کنید. ۵ روش این مقاله را انجام دهید
اگر می خواهید به هوش خود بیافزایید و آن را در سنین بالا نیز حفظ کنید. ۵ روش زیررا دنبال کنید تا سلولهای مغزی خود را بسازید.عقیده دانشمندان در مورد سلولهای مغزبه این صورت است که در زمان تولد تعداد مشخصی از سلول های مغزی را داریم و به مروربا پیر شدن هر چه بیشتر کم کم تعداد بسیار زیادی از آنها را از دست می دهیم. تحقیقات گسترده در این باره نشان داده اند که سلولهای مغزی جدید در طول زندگی نیزبر خلاف آنچه در گذشته تصور می شد،تولید می شوند و نیز اینکه مغز در صورت استفادههر چه بیشتر از آن قابلیت رشد و حجیم تر شدن را دارد.
تحقیقات و مطالعات حاکیاز آن است که به عنوان مثال درشکه رانان در قسمتی از مغز خود که مربوط به کنترلنقشه یابی تصویری است، رشد بیشتری داشته و نیز پیانیست ها و نوازندگان متبحر نیز دربخشی از مغز که کنترل و اداره موزیک را در اختیار دارد،حجم بیشتری را دارا هستند. از طرف دیگر،تحقیقاتی که اخیراً در این مورد انجام شده است،حاکی از آن است کهافرادی با مشغلهای مهارتی بالا مانند :مهندسین، معلمان و بسیاری دیگر از شغل هایمشابه، دارای سیناپس های بیشتری هستند. سیناپس ها همان رابطین بین سلولهای مغزیهستند که به ذخیره سازی اطلاعات کمک می کنند
.
یک روز شایددرآینده ای نزدیکپزشکان قادر باشند سلولهای جنین را که می توانند به هر نوع سلولهای مورد نیاز تبدیلشوند، به مغزبشر تزریق کنند. به این طریق می توان بیماری های نظیر آلزایمر وپارکینسون رادرمان نمود و نیز برای سایر افراد سالم نیز راهی باز کرد تا بتوانند بافکر سالمشان ارتباط برقرار کنند. تا آن زمان برسد، ممکن است فرصت فعلی از دست برود. پس می توانیم با استفاده از چند راه ساده توانای سلول های مغزی را در حد ماکزیمم آنحفظ کنیم
.
۱سلولهای مغزی خود را به کار اندازید
:
تحقیقات انجام شده نشانمی دهند افرادی که تمرینات فیزیکی انجام می دهند، سلولهای مغزی بهتری را پرورش میدهند. دانشمندان در مطالعات موسسه تحقیقات بیولوژیکی دریافتند که موش های بالغی کهتحت ورزش کردن قرار گرفته اند، سلولهای جدید بسیاری را در قسمت هیپوکامپوس مغز خود،بخشی که مربوط به یادگیری و حافظه است، به نسبت آن دسته که تنها گوشه ای نشسته اندو وقت خود را صرف صحبت و به اصطلاح chat کردن در Chat rom های اینترنتی می کنند کسبکرده اند
.
از طرف دیگر ثابت شد که انجام حرکات ورزشی دلخواه و مورد علاقهتاثیرات چند برابر به نسبت انجام صرف یک سری حرکات ورزش مشخص خواهد گذاشت. بنابراین، این مورد به دست آمد . می تواند به این معنی باشد که سعی کنید راهیبیابید تا با ورزش کردن خود لذت ببرید از اینکه تنها خود را مجبور به انجام آنهابکنید تا به این طریق هم با هوش تر شوید و هم شادتر زندگی کنید
.
چه باید کرد؟

یک ورزش را به طور مستمر انجام دهید. مانند: ماراتون، دودین تفریحی و غیره یااینکه یک یاردر تمرین کردن برای خود در نظر بگیرید تا انجام حرکات را جالب تر وادامه کار را سهل تر کند. هیچکس نمی تواند دقیق و به درستی مشخص کند که چه مقدارورزش برای سلول های مغز کافی و مناسب است،اما در مورد موش ها حدود ۴ تا ۶ مایل درروز موثر بوده است.
۲ذهن خود را ورزش دهید
:
تنها تمرینات فیزیکی نیست کهبه رشد سلولهای مغزی کمک می کند. شما نیز مانند همان درشکه رانان یا پیانیست ها میتوانید با استفاده از سلولهای مغز و وادار کردن آنها به کار در زمینه های مختلف، ازمغز نمود بخش های گسترده و متفاوتی بسازید. یافتن راههای ساده در استفاده ازتوانایی مغزی می تواند به رشد و ترمیم سلولهای عصبی و دندریتها، شعباتی از سلول هاکه اطلاعات رادریافت کرد. به جریان انداخته و در جهت درست مصرف می کنند، به میزانزیادی کمک کند. درست مانند یک ورزش مخصوص weighr lifting (افزایش حجم ووزن) دربدنسازان که کمک به رشد و کار افتادن ماهیچه ها و عضلات تحتانی بلا استفاده میکند،راههای مشخص و درست فکر کردن و دور کردن کلمات قبلاً یاد گرفته شده می تواندعمل پخش های غیر فعال مغز را بهبود بخشد و آنها را به کار اندازد
.
چه بایدکرد؟

مزه ها و بوهای جدید را تجربه کنید. کارهای جدید انجام بدهید. مثلاً ازراههای جدیدی برای رفتن به سرکار استفاده کنید. به جاهای جدید سفر کنید . هنرهایشخصی و جدید خلق کنید رمان های داستایووسسکی را مطالعه کنید. یک کمدی جدید در موردتد کندی و راش لیمباوف“ Rush Limbanugh بنویسید. به خصوص،سعی کنید تمام کارهایی راتجربه کنید که به هر طریق شما را وادار می کنند از تمام روش های فیزیکی و روحیدیرینه و یکسان قبلی خود فاصله بگیرید و چیزهایی جدید و ناشناخته را تجربه کنید.
۳غذاهایی مانند ماهی مصرف کنید
:
روغن های امگا – ۳ که در گردو، دانهکتان و به خصوص ماهی کشف شده است ، به عنوان انواع سالم و بدون ضرر برای قلب بهشمار می روند. به علاوه، تحقیقات اخیر نشان داده اند که این دسته از روغن ها بهعنوان تقویت کننده های مغزی نیز شناخته شده هستند و این به دلیل کمک آنها به سیستمانتقال خون که اکسیژن را به مغز انسان پمپ می کند، می باشد. همچنین این مواد عملکلیه اجزاء سلولهای اطراف مغز را که آن رادر برگرفته اند. را نیز بهبود می بخشند. این نشان می دهد دلیل اینکه چرا افرادی که به مقدار زیاد ماهی مصرف می کنند، کمتردر معرض ابتلا به فشارهای عصبی، ازدست دادن تمرکزو کم حافظه شدن قراردارند. دانشمندان ثابت کرده اند که اسیدهای چرب اصلی برای رشد مناسب مغز در کودکان بسیارضرورت دارند و بنابراین امروزه آن ها را به فرمول های مواد غذایی مورد استفادهکودکان می افزایند. امکان این امر وجود دارد که شما نیز با مصرف مناسب این روغن ها،هوش ، استعداد و موقعیت ذهنی خود را به میزان در خور توجهی افزایش دهید
.
چهباید کرد؟

استفاده حداقل ۳ وعده غذای ماهی مانندسالمون ، ساردین ها، ماکرل و تنها شروع خوبی خواهد بود. در ذهن خود بسپارید. ماهی هایی که با (محیط های ) موادشیمیایی خطرناک رشد کرده اند، می تواند بسیار خطرناک باشند و اثرات بدی در بدنتانبه جای بگذارند بنابراین از مصرف ماهی هایی مانند: ماهی اره ماهی اره ای (sword fish)، ماهی های درنده،کوسه ماهی ها (shork) و نیز هر نوع دیگری که هر طریقی درمعرض آب هایی با آلودگی بالا بودند ،حذر کنید. التبه تمام انواع ماهی ها که به طورمشخص عاری از ترکیبات شیمیایی مانند جیوه و یا هر نوع سم و مواد خطرناک دیگری میباشند نیز می توانند به جای موارد مذکور مصرف شوند. نیز می توانید آنها را با روغنهای گردو و تخم مرغ هایی که به طور ویژه تولید می شود و حجم بالایی از روغن های ۱مگا ۳ را در خود دارند و بپزید و این نیز از دانه های کتان و غلات و حبوبات درسالاد خود استفاده کنید. این نکته مهم را فراموش نکنید که با وجود اینکه دانه هایمختلف ایمن و سالم هستند ولی مصرف زیاد روغن دانه کتان (Fkaxseed) می تواند به خطرابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
۴مصرف چربی زیاد را متوقف کنید؟

آیا چربی ها قادرند شما را کند ذهن کنند؟ در تحقیقات انجام شده دردانشگاهتورونتو، موش هایی که در معرض یک رژیم غذایی با ۴۰% چربی قرار گرفتند، مهارت هایذهنی خود را در زمینه های مختلف از دست دادند. مانند حافظه ، هوشیاری و تشخیص فاصلهو نیز یادگیری قوانین. مشکلات زمانی که در رژیم غذایی چربی های اشباع به کار گرفتهشدند،بیشتر و بدتر شده چربی های اشباع در گوشت و محصولات لبنی بسیار فراوانند. اینتحقیقات دو دلیل عمده را خاطر نشان می کنند:
۱اینکه چربی می تواند میزاناکسیژن رسانی خون را کاهش داده و کلاً جریان خون غنی از اکیسژن را کند کند تا بهمغز به میزان کافی اکسیژن نرسد و

۲می تواند موجب کند شدن متابولیسم گلوکزشود که نوعی قند مورد نیاز برای تغذیه و کارایی سلولهای مغزی می باشد.
چهباید کرد؟

گوشت بی چربی مصرف کنید، مواد لبنی کم چربی به کار ببرید. ماهی ولوبیا و کلاً بنشن زیاد مصرف کنید. شما می توانید بدون نگرانی تا ۳۰% از کالریروزانه خود را به شکل چربی دریافت کنید. ولی توجه داشته باشید بیشتر مقدار آنبایستی از ماهی های مذکور، روغن های طبیعی مثل روغن زیتون،دانه های گیاهی و روغنطبیعی مانند گردو و فندوق، کسب شود. هر کاری می خواهید بکنید ولی تا حدامکان ازمصرف روغن های متداول و مورد مصرف در پخت غذاهای حاضری پرهیز کنید. (دنبال روغنهایی با برچسب هیدورژنه شده دربازار بگردید).
۵یک متفکر واقع بین باشید، نهیک مصرف کننده نوشیندی های الکلی
:
این تفکر که الکل سلول های مغز را می کشد یکعقیده کهنه شده قدیمی است، و واقعیت اندکی پییچیده تر است. در حقیقت ، مطالعه روی۳۵۰۰مرد ژاپنی،نشان داده است که کسانی که مصرف نوشیندنی های الکلی را به طور متوسطو میانه انجام می دهند، (در این مورد، حدود ۱ بار درروز) قدرت عملکرد ادراک عملیبیشتر و بهتری در زمان پیر شدن به نسبت کسانی که اصلاً الکل نمی نوشند،دارند. متاسفانه به مجرد اینکه مصرف شما از حد میانه تجاوز کند، حافظه، زمان عکس العمل بدنو توانایی های دستی وذهنی مثلاً ضربه زدن و نشانه گیری هدف در انواع و اقسام بازیهای پلی استیشن، کم کم رو به انحطاط و از دست رفتن می روند. تحقیقات روی موش هانشان داده اند کسانی که مقادیر بالایی الکل مصرف می کنند، دارای سلول های مغزی جدیدکمتری در مقایسه با سایر افراد در هیپوکامپونس خود هستند. این نشان دهنده این مطلباست که الکل و نوشیندنی های الکل دار نه تنها موجب تخریب سلولهای مغز می شوند، بلکهاز ترمیم و رشد مجدد آنها نیز جلوگیری می کنند
.
چه باید کرد؟

یک یا ۲لیون نوشیدنی مخصوص بالغین در هنگام شام به هیچ وجه مشکل برای شما ایجاد نخواهد کردو به علاوه شراب قرمز غنی از مواد آنتی اکسیدان و آبجوی تیره (مثل ماء الشعیر) موثرترین نوع به شمار می روند. مقادیر بیشتر از آن، می تواند نیروی تفکر شما را بهمرور زمان مختل کند. به علاوه باید بدانید که نوشیدن هرگونه مواد الکلی حداقل براییک مدت کوتاه می تواند توانایی عملی شما را مختل کند و بنابراین چنانچه مثلاًامروزقصد دارید رهبری یک جلسه را به عهده بگیرید یا رابطه ای خاص را اداره کنید،مثل یک پر خورد جدید یا آغاز یک دوستی جدید در حین یک جلسه آشنایی، هرگز الکلننوشید. چنانچه به تمام موارد مذکورعمل کنید، انتظار نداشته باشید یک شبه تبدیل بهیک دانشمند شوید. ولی می توانید انتظار داشته باشید که هوشتان کمی بیشتر شود،خلاقتر شوید و نیز هر روز از انرژی بدنی بالاتری بهره مند شوید. نیز می توانید سایربقیه دوران عمر زندگی خود را بدون از دست دادن توانایی همیشگی تان با آرامش سپریکنید

پنج توصیه غذایی برای افزایش هوش


آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده که احساس کنید مغزتان کار نمی کند؛ یعنی مثل گذشته، سرعت انتقال مطالب را ندارید یا اینکه لغات معمولی از ذهنتان فرار می کنند. بعضی مواد غذایی به شما کمک می کنند که عملکرد مغزتان را افزایش دهید. اگر مایل هستید، هوش خود را افزایش دهید، یک لحظه تامل کنید و مطلب زیر را بخوانید.
آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده که احساس کنید مغزتان کار نمی کند؛ یعنی مثل گذشته، سرعت انتقال مطالب را ندارید یا اینکه لغات معمولی از ذهنتان فرار می کنند. بعضی مواد غذایی به شما کمک می کنند که عملکرد مغزتان را افزایش دهید. اگر مایل هستید، هوش خود را افزایش دهید، یک لحظه تامل کنید و مطلب زیر را بخوانید. انتخاب این غذاها نه تنها شما را نزد دیگران باهوش جلوه می دهد، بلکه به شما کمک می کند که توانایی تفکر و وضوح ذهنی خود را افزایش دهید آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده که احساس کنید مغزتان کار نمی کند؛ یعنی مثل گذشته، سرعت انتقال مطالب را ندارید یا اینکه لغات معمولی از ذهنتان فرار می کنند. بعضی مواد غذایی به شما کمک می کنند که عملکرد مغزتان را افزایش دهید. اگر مایل هستید، هوش خود را افزایش دهید، یک لحظه تامل کنید و مطلب زیر را بخوانید. انتخاب این غذاها نه تنها شما را نزد دیگران باهوش جلوه می دهد، بلکه به شما کمک می کند که توانایی تفکر و وضوح ذهنی خود را افزایش دهید.
● روغن ماهی طبق یک گفته قدیمی می توان گفت : " ماهی غذای مغز است." روغن ماهی یک ماده غذایی مناسب برای مغز است، زیرا DHA ( چربی اُمگا-۳ موجود در ماهی ) التهاب مغز را کاهش می دهد و از آن محافظت می کند. مغز ما دارای ۶۰ درصد چربی است که بیشتر آن چربی DHA یا AA ( آراشیدونیک اسید ) است. AA به مقدار زیاد در لبنیات مثل کره و خامه وجود دارد، اما DHA فقط در انواع ماهی وجود دارد و در منابع گیاهی مثل دانه کتان وجود ندارد. برای تهیه روغن ماهی یا روغن کبد ماهی سعی کنید مارک های معتبر آنها را خریداری کنید. در ضمن شکل مایع این دو ماده بهتر از کپسول آنهاست. در تابستان و بهار که شدت و مدت تابش نور خورشید کافی است، بدن به مقدار لازم ویتامین D مورد نیاز خود را می سازد. همانطور که می دانید ویتامین D بر اثر تابش نور خورشید بر پوست بدن، ساخته می شود. ولی در زمستان و پاییز که مدت و شدت تابش آفتاب کمتر است، نیاز به دریافت مکمل ویتامین D داریم. روغن کبد ماهی یکی از مهم ترین و غنی ترین منابع ویتامینD است. بنابراین فرق روغن ماهی و روغن کبد ماهی در این است که روغن کبد ماهی علاوه بر اسیدهای چرب اُمگا-۳ ( DHA) ، منبع خوبی از ویتامین های A و D نیز می باشد. توصیه می کنم روغن ماهی را از ابتدای بهار تا آخر تابستان مصرف کنید و از ابتدای پاییز تا آخر زمستان روغن کبد ماهی را دریافت کنید. ولی کسانی که در مناطق آب و هوایی گرم ( آفتابی ) هستند، می توانند در تمام سال فقط روغن ماهی مصرف کنند و نیازی به مصرف روغن کبد ماهی ندارند.
● سبزیجات تازه و خام مواد غذایی کمی وجود دارد که از نظر ارزش تغذیه ای با سبزیجات برابری کنند. کاهش سطح اسید فولیک در بدن با بروز بیماری آلزایمر ( فراموشی دوران پیری ) مرتبط است. همچنین آنتی اکسیدان ها و فیتوکمیکال ( رنگدانه های گیاهی ) های موجود در سبزیجات، هوش شما را حفظ خواهند کرد. توصیه می کنم روزانه به ازای هر ۲۵ کیلوگرم از وزن بدن خود ۵/۰ کیلوگرم سبزیجات مختلف مصرف کنید. اگر نوع متابولیسم بدن خود را بدانید، می توانید مقدار دریافت سبزی را تنظیم کنید. مثلاً اگر دریافت پروتئین شما بالاست، به مصرف سبزی زیادی نیاز ندارید؛ مثلاً بجای ۵/۰ کیلو ، روزانه ۲۵۰ گرم سبزیجات به ازای هر ۲۵ کیلو از وزن بدن نیاز دارید. اگر پروتئین رژیم شما بالاست، بایستی سبزیجاتی را مصرف کنید که پتاسیم کمتری دارند مثل گل کلم، لوبیای سبز، اسفناج، مارچوبه، قارچ و کرفس ، زیرا مصرف سبزیجاتی که پتاسیم زیادی دارند مثل کاهو، کلم پیچ و سایر انواع کلم به همراه پروتئین زیاد ، باعث عدم تعادل بیوشیمیایی بدن خواهد شد. ولی افرادی که دریافت کربوهیدرات غذایی اشان نسبت به پروتئین و چربی بیشتر است، می توانند سبزیجات فراوانی مصرف کنند به خصوص انواعی را که پتاسیم بالایی دارند.
● تخم مرغ خام : تخم مرغ منبع ارزان و مفیدی از مواد مغذی با ارزش است. مصرف تخم مرغ علاوه بر حفظ سلامت بدن، برای هوش و عملکرد ذهنی مفید است . در این مورد تخم مرغ خام فواید بیشتری نسبت به تخم مرغ پخته دارد. ▪ شاید بپرسید چگونه تخم مرغ خام را مصرف کنیم ؟ برای مصرف تخم مرغ به صورت خام می توانید آن را با یک قاشق عسل، یک قاشق کنجد یا پودر گردو و یک قاشق پودر کاکائو در یک لیوان شیر ولرم یا گرم مخلوط کرده و میل کنید. در این صورت هم آن را خام مصرف کرده اید و هم معجون بسیار مفیدی برای سلامتی بدن خود و افزایش وزن ( برای افراد لاغر ) دریافت نموده اید. اگر در مورد خطر باکتری " سالمونلا " که در تخم مرغ خام وجود دارد، نگران هستید، مقاله ای را که مربوط به خواص تخم مرغ خام است، مطالعه کنید تا نگرانی شما بر طرف شود.
● از مصرف شکر خود داری کنید ،  شکر به عنوان یک غذا محسوب نمی شود، اما بیشتر اوقات جزء آن دسته از مواد غذایی است که باید از مصرف آنها پرهیز کرد. اگر می خواهید میزان هوش خود را افزایش دهید و نمی توانید کاملاً از مصرف شکر پرهیز کنید، مصرف آن را کاهش دهید. مواد غذایی خیلی شیرین، تعادل هورمون انسولین بدن شما را به هم می ریزند که باعث ایجاد بیماری و گرفتگی ذهن شما می شوند. ساده ترین روش برای کاهش مصرف شکر، پرهیز از مصرف انواع نوشابه های صنعتی، آب نبات و شیرینی جات است. همچنین در مصرف آب میوه های صنعتی میانه روی کنید.
● توت فرنگی : توت فرنگی نه تنها خوشمزه است، بلکه یکی از مهم ترین منابع آنتی اکسیدانی قوی و فیتو کمیکال هاست که سلامتی بدن را بهبود می بخشد. همچنین دارای فواید بی شماری برای مغز است. مطالعات نشان داده، مصرف این میوه فرآیند پیری را در مغز کاهش می دهد. فقط زمانی که یک مرتبه مقدار زیادی از آن را مصرف می کنید، مراقب قند موجود در آن باید باشید. سایر انواع توت نیز که رنگ تیره ای دارند، دارای چنین اثراتی هستند؛ مثل تمشک و شاه توت.

روشهای افزایش حافظه کودکان


یادداشت برداری از فعالیت های روزانه را به فرزندتان بیاموزید. به فرزندتان آموزش دهید آنچه به نظرش مهم می رسد را در دفتر یادداشت مخصوصی بنویسد . آنچه که بسیاری از ما بدان نمی اندیشیم این است که حافظه نیز مانند ماهیچه و عضلات نیازمند ورزش و تحرک است.
   
یادداشت برداری از فعالیت های روزانه را به فرزندتان بیاموزید. به فرزندتان آموزش دهید آنچه به نظرش مهم می رسد را در دفتر یادداشت مخصوصی بنویسد . آنچه که بسیاری از ما بدان نمی اندیشیم این است که حافظه نیز مانند ماهیچه و عضلات نیازمند ورزش و تحرک است. همانطور که شما برای ورزش و سلامت جسم خود به کلاس های مختلف می روید برای بهبود وضعیت حافظه نیز ملزم به انجام تمرینات خاصی هستید در غیراین صورت حافظه تان به تدریج رو به تحلیل می رود. در ذیل به برخی از راهکارهای بهبود حافظه اشاره می کنیم :
۱) یادداشت برداری از فعالیت های روزانه را به فرزندتان بیاموزید. به فرزندتان آموزش دهید آنچه به نظرش مهم می رسد را در دفتر یادداشت مخصوصی بنویسد. نوشتن، جزئیات ذهن را به سمت نکات مهم جذب و آن ها را به خاطر می سپارد . عمل نوشتن چندین برابر گوش دادن می تواند در فعال سازی ذهن نقش داشته باشد (فرزند شما می توانند آنچه که نوشته است را با صدای بلند بخواند. این روش، علاوه بر ذهن، حس شنوایی را نیز تحریک میکند.) به فرزندتان بیاموزید متن و یا نوشته هایش را آرام آرام بخواند، زیرا در این صورت ذهن فرصت جذب و دریافت اطلاعات راخواهد داشت.
۲) درخلال بهبود حافظه به وسیله خواندن متون مختلف درک مطلب نیز بالا می رود.
۳) به فرزندتان یادآوری کنید آنچه می آموزد را یادداشت و نکته برداری کند.
۴) ساعت مطالعه او را افزایش دهید؛
۵ ) برای فرزندتان چرخه یادگیری و به حافظه سپردن را توضیح دهید؛ به اوبگویید ۵ دقیقه بعد از خواندن مطلبی که باید به حافظه سپرده شود،آن را طی ۱ یا ۲ دقیقه مرور کند و یک ساعت بعد دوباره نکته های اصلی را در چند دقیقه دوره نماید.
ـ ۳ ساعت بعد مرور سوم انجام شود.
ـ ۶ ساعت بعد دوباره تکرار شود.
ـ شب هنگام قبل از رفتن به خواب نیز دوره کند.
ـ اکنون برای مطمئن شدن از به حافظه سپرده شدن،۳ روز پیوسته مطلب را در چند دقیقه تکرار نماید. با طی این مسیر مطلب مورد نظر علاوه بر حافظه کوتاه مدت، در حافظه بلند مدت نیز ثبت خواهد شد و به احتمال زیاد به فراموشی سپرده نمی شود. این روند یک روش اعجاب انگیز برای بهبود حافظه است. آنچه که باید موردتوجه قرار گیرد آن است که تأثیر روش های بهبودحافظه در افراد متفاوت است و این موضوع نباید باعث نگرانی شما شود وبه جای آن سعی کنید در پی یافتن راه های متفاوت و تأثیرگذار بهبود حافظه بر روی فرزندتان باشید.
۶) حفظ کردن شعر یا متن های ادبی کمک زیادی به بهبود حافظه می کند.
۷) خواندن کتاب های داستانی و پلیسی که ذهن را درگیر حل معما کند.
۸) اگر فرزندتان راست دست است از او بخواهید به عنوان تفریح و سرگرمی برخی کارهایش را با دست چپ انجام دهد و یا بالعکس (مثلاً با دست چپ مسواک بزند، موهایش را شانه کند و ...)
۹) یادگیری زبان یا فعالیت های هنری جدید را به او پیشنهاد دهید.
۱۰) به او بگویید لطیفه ها و یا داستان های خنده دار را به حافظه اش بسپارد(به طور طبیعی انسان ها مطالب جالب و خنده دار را بسیار راحت تر به ذهن می سپارد)
۱۱) از طریق سرنیام مطالب را به حافظه اش بسپارد.( سرنیام تکنیکی است که با گذاشتن اول اسامی در کنار هم به یک کلمه بامعنی و یا حتی بی معنی می رسیم که کار حفظ کردن را ساده می کند. مثلا برای حفظ این ۵ شهر " بابل، شیراز، تبریز، بوشهر، آمل " می توانید با کنار هم گذاشتن اول این اسامی، آنها را راحت تر به خاطر بسپارید.مانند: شبتاب.)


تکنیک‌های تقویت حافظه از زبان مرد حافظه ایران


تکنیک‌های تقویت حافظه از زبان مرد حافظه ایران

اگر حافظه‌تان ضعیف است، اگر قرار ملاقات‌هایتان را فراموش می‌کنید، اگر هر چه درس می‌خوانید در حافظه‌تان نمی‌ماند، این مطالب را بخوانید.

به گزارش فارس، دکتر «محمد سیدا» مرد حافظه ایران در مقاله ‌خود به نکاتی اشاره کرده است که می‌تواند حافظه را تقویت بخشد و ما را در انجام کارها یاری کند.

وی در مقاله خود به تکنیک‌هایی اشاره کرده است که به شما کمک می‌کند حافظه‌تان تقویت شود.

اعتماد به حافظه

یکی از موارد خیلی مهم برای تقویت حافظه، اعتماد به حافظه است. روانشناسان حافظه را به یک شبکه یا توری تشبیه کرده‌اند؛ به هر میزان نسبت به توانایی حافظه تردید کنید، سوراخ‌های این شبکه بازتر می‌شود و نمی‌توانند مطالب را خوب نگه دارند.

ولی اگر به حافظه‌تان اطمینان داشته باشید، سوراخ‌های شبکه بسته می‌شوند و مطالب را بهتر نگه می‌دارند پس به توانایی مغز و قوی بودن حافظه‌تان اطمینان کنید تا حافظه نیز به شما کمک کند؛ هیچ وقت به قدرت حافظه خود شک نکنید، اشخاصی که جملاتی از قبیل «حافظه‌ام ضعیف شده، سنم بالا رفته و دچار فراموشی شده‌ام، مطالب را خوب نمی‌توانم به خاطر بسپارم، زود فراموش می‌کنم» را مرتب تکرار می‌کنند به شدت به قدرت حافظه خود لطمه وارد می‌سازند.

چرا که با گفتن این جملات به خودشان تلقین می‌کنند که حافظه‌شان ضعیف شده است. اکنون یکی از برنامه‌های هفته آینده یا فردا را بدون یادداشت کردن به خاطر بسپارید و تنها بر اساس اعتماد به حافظه خودتان عمل کنید.

به کار انداختن حافظه

کسانی که از ذهن و حافظه خود به طور منظم و مستمر استفاده می‌کنند، کمتر از دیگران در معرض فرسایش و ضعف حافظه قرار می‌گیرند همان گونه که اگر اعضای بدن انسان، جنب و جوش و فعالیت نداشته باشند دچار سستی و تنبلی می‌شوند، حافظه هم اگر مورد استفاده قرار نگیرد ضعیف می‌شود.

استادانی که پژوهش و مطالعه را کنار نگذاشته‌اند نسبت به استادانی که دست از تحقیق برداشته‌اند از حافظه بهتری برخوردارند.

دلیل عمده این اتفاقات این است که در اشخاص مسن با وجود اینکه برخی رشته‌های عصبی به سبب افزایش سن از دست می‌روند اما بر اثر کار مداوم و مستمر و استفاده از مغز، ممکن است تا میزان 25 درصد از رشته‌های عصبی یک فرد 50 ساله بیشتر باشد.

بنابراین راکد گذاشتن و به کار نگرفتن حافظه، آن را از حالت پویایی بازداشته و حالت رکود و خمودگی ایجاد می‌شود و فرد احساس می‌کند که حافظه‌اش ضعیف شده است.

بررسی و مرور کارهای روزانه

هر شب موقع خواب، یا هر موقعی از روز که فرصتی پیدا می‌کنید کارهای روزانه را به طور منظم و تا حد ممکن به صورت جزیی به خود یادآوری کنید و یا بر روی کاغذ بنویسید؛ این تمرین مغزتان را وادار به فعالیت می‌کند و در نهایت باعث تقویت حافظه می‌شود.

علاوه بر این، یک بار هم کارهای مثبت و مؤثری که انجام داده‌اید و یا اوقاتی را که بیهوده تلف کرده‌اید، یادآوری کنید و اگر برنامه نامنظمی داشته‌اید، در روزهای آینده آن را تکرار نکنید.

در واقع مرور کارهای روزانه علاوه بر تقویت حافظه، روند پیشرفت زندگی شما را ترسیم می‌کند و نقاط ضعف و قوت شما را گوشزد می‌نماید.

تمرکز

تمرکز یعنی دقت روی یک موضوع مشخص، بی‌ آنکه افکار دیگری ذهن را به خود مشغول کند؛ تمرکز یعنی یک بعدی فکر کردن و افکار بیهوده و اضافی را کنار گذاشتن، یعنی تمام حواسمان به کاری که انجام می‌دهیم باشد. همزمان با کنترل ذهن، حافظه خود را نیز تقویت خواهید کرد.

تمرکز در هنگام یادگیری و به خاطر سپاری، مدت زمان و دفعات لازم برای تکرارِ موضوعِ موردِ یادگیری را کاهش می‌دهد.

فاصله بین یادگیری

یکی از علت‌های مهم خستگی مغز، طولانی بودن مطالعه است. بین یادگیری فاصله بیندازید. پس از یادگیری یک مطلب چند دقیقه صبر کنید تا مطلب در مغز جا بیفتد، بعد مطالعه را ادامه دهید. در کل روش «هر نیم ساعت مطالعه، پنج دقیقه استراحت» را فراموش نکنید.

فهمیدن

معده برای هضم و جذب است. یک لقمه برای معده زحمت زیادی ندارد اما اگر چند لقمه را یک دفعه با هم در دهان بگذاریم نمی‌توانیم خوب بجویم، خوب ببلعیم و خوب هضم کنیم.

کار مغز نیز شبیه کار معده است مطالب را خوب بخوانید و تجزیه و تحلیل کنید آنگاه به خاطر بسپارید؛ از حفظ کردن بدون درک معنی خودداری کنید.

سیستم لایه لایه برای یادگیری اشعار


شعرهایی را که دوست دارید بخوانید و با استفاده از سیستم لایه لایه به خاطر بسپارید. با این روش حافظه خود را تقویت کنید هر بیت را که یاد گرفتید برگردید و از اولین بیت تا جایی که یاد گرفته‌اید مجدد از حفظ بخوانید و به آن بیت بعد را اضافه کنید و همین طور وقتی بیت جدید را یاد گرفتید به بیت اول برگشته و تا آخر همین طور ادامه دهید.

تنفس عمیق

یکی از روش‌های مهم برای تقویت حافظه تنفس عمیق است؛ با کمک تنفس عمیق می‌توانید به اندازه کافی اکسیژن به سلول‌های مغز برسانید.

مناسب‌ترین شیوه برای تنفس روش 2-4-1 است. یعنی یک شماره دم، چهار شماره حبس تنفس و دو شماره بازدم، اگر تنفس عمیق در کنار طبیعت یا هوای آزاد صورت بگیرد بسیار بهتر از تنفس در هوای بسته است.

این نکته را در نظر داشته باشید که یکی از علل کم کاری و ضعف حافظه نرسیدن اکسیژن خون به مغز است بنابراین در هنگام مطالعه فضای اتاق باید اکسیژن لازم را داشته باشد.



آشنایی با تکنیک های تقویت حافظه

 
یکی از ارکان اساسی آموزش و یادگیری داشتن حافظه ای کار آمد است، همه شما دوست دارید حافظه ای قوی داشته باشید و اگر بخواهید مطمئنا می توانید حافظ خود را تقویت کنید.
در مورد تقویت حافظه به موارد زیر توجه کنید:
▪ هدف:
هدف خود را از خواندن مشخص کنید که برای چه منظور می خوانید؟ برای افزایش معلومات، برای انجام یک تحقیق و یا به صورت تدریجی برای دادن امتحان، اگر برای امتحان می خوانید امتحان تشریحی است یا تستی؟ اگر برای امتحان تستی می خوانید باید جزئی ترین مطالب را هم بخوانید واگر امتحان تشریحی است باید کلی بخوانید.
▪ اعتماد به خود:
به حافظه خود اعتماد داشته باشید تا به شما کمک کند. اعتراف به این که حافظه ام ضعیف است سرآغاز تنبل شدن حافظه است.
▪ علا قه:
موضوعات مورد علا قه راحت تر به خاطر سپرده می شود، پس سعی کنید خود را به دروس علا قه مند سازید.
▪ سلامتی:
عقل سالم در بدن سالم است، پس رژیم غذایی درستی داشته باشید تا حافظه ای قوی ونیرومند پیدا کنید، عناصری مانند کلسیم، فسفر و ویتامین های گروه B نقش مهمی در کارآیی مغز دارد، لذا مصرف شیر، پنیر، تخم مرغ، جوانه گندم، بادام، فندق، کنجد، سبزیجات و حبوباتی مثل عدس توصیه می گردد.
▪ اکسیژن کافی:
یکی از علل کم کاری حافظه نرسیدن اکسیژن به مغز است، در هنگام مطالعه پنجره اتاق را کمی باز بگذارید، تا هوای تازه جریان یابد یکی از روش های تامین اکسیژن سلولهای مغز استفاده از تنفس عمیق است.
▪ دقت:
برای داشتن حافظه خوب باید دقت بالا یی داشت.
▪ تمرکز:
سعی کنید هنگام مطالعه خسته نباشید. اگر احساس خستگی می کنید کمی استراحت کنید بعد مطالعه را شروع کنید. پس از یادگیری نیز حتما استراحت کنید تا آموخته های شما در حافظه پایدار بماند و از تداخل یادگیری بعدی جلوگیری شود. هنگام مطالعه تمامی حواس خود را بر روی مطالعه متمرکز کنید.
▪ آرامش:
اضطراب بیش از حد نه تنها موجب فراموشی می شود، بلکه آفت سلا متی است. برای جلوگیری از فراموشی و اختلا ل در کارایی حافظه، شرایط محیط یادگیری را از هیجان خالی کنید، چون در وضعیت آرامش امواج آلفا که بین ۱۳-۸ هرتز است در مغز منتشر می شود در این حالت انسان می تواند از حداکثر نیروی مغزی خود بهره جوید.
▪ خواب کافی:
بی خوابی موجب پریشانی حافظه می شود، خواب کافی باعث تقویت حافظه می گردد.
▪ برنامه ریزی:
برنامه ریزی درسی موجب می شود که هر درس را در زمان مخصوص به خود بخوانیم و این نظم به مکانیسم حافظه در به خاطر سپاری مطالب کمک می کند.
▪ مدت یادگیری:
کار بدنی را شاید بتوان درحالت خستگی انجام داد اما کارهای فکری نیاز به وضعیت جسمی و مغزی مناسب تری دارد. یکی از علت های خستگی مغزی بودن مدت مطالعه و خواندن طولا نی مدت است که افت شدیدی را در به خاطر سپاری به دنبال خواهد داشت بنابراین روش نیم ساعت مطالعه +۵ دقیقه استراحت را هرگز فراموش نکنید.
▪ یادگیری با فاصله:
بین یادگیری ها فاصله بیندازید تا از پراکندگی دقت شما جلوگیری شود وبه خاطر سپاری در حافظه بهتر صورت گیرد. مثلا اگر می خواهید ۶ ساعت فیزیک بخوانید آن را به سه قسمت دو ساعته تقسیم کنید و هر یک روز در میان ۲ ساعته مطالعه کنید.
▪ تصمیم به خاطر سپردن:
اگر تصمیم بگیرید به خاطر بسپارید و در مواقع ضروری به یادآورید این کار شدنی است اگر با خود عهد ببندید که باید مطلبی را یاد بگیرد، یقینا موقع مطالعه دقت بیشتری خواهید داشت.
▪ خوب درک کردن:
اگر مطلبی را به جای حفظ کردن بفهمید بهتر در حافظه می ماند و کمتر فراموش می شود. در واقع حفظ کردن مطالب، زنگ خطری برای فراموش کردن آنهاست. پس هرگز بدون درک صحیح مطالب سعی در حفظ کردن آنها نداشته باشید چون فقط مطالبی به حافظه بلند مدت سپرده می شوند که به درستی فهمیده شوند.
▪ تکرار:
برای این که مطلبی به مدت طولا نی در حافظه بماند باید ابتدا، آن مطلب مرور گردد و همچنین این مرور در فواصل زمانی معین انجام گیرد.
▪ استفاده از انواع حافظه:
در هنگام مطالعه از سه حافظه خود (بینایی، شنوایی و حرکتی) یک جا استفاده کنید. یعنی از نگاه کردن (بصری) تکرار عبارات با صدای بلند (شنوایی) و یادداشت برداری (حرکتی).
▪ تصویرسازی:
در هنگام خواندن مطالب سعی کنید تصویر ذهنی از آن برای خود بسازید. اگر بتوانید تصاویر مطلب خوانده شده را در ذهن ایجاد کنید، خیلی راحت تر می توانید آنها را به خاطر بسپارید (مثلا با به کار بردن کلمه اسب شکل این حیوان را در ذهن مجسم کنید).
▪ وسایل کمک آموزشی:
استفاده از فیلم، اسلا ید، چارت، شکل و امکانات آزمایشگاهی و … یادگیری را تسریع و تسهیل می کند.
▪ روش جز» و روش کلی:
در روش جز» به جز» متن را به صورت بند بند یاد بگیرید یعنی ابتدا بند اول را به خاطر بسپارید سپس بند دوم را. در روش کلی تمام متن را به طور کامل مطالعه کنید پس از آن سعی کنید متن را برای خود با دیگران تکرار کنید و دوباره متن را به طور کامل از اول تا آخر بخوانید.
▪ ارتباط دادن بین مطالب:
مطالب هر چه بیشتر به هم مرتبط باشند بهتر در حافظه ثبت می شوند. لذا در هنگام مطالعه تا حد ممکن بین مطالب خوانده شده ارتباط برقرار کنید.
▪ سازماندهی:
نظم دادن به اطلا عات به خاطر سپاری آنها را آسانتر می کند، مطالبی را که می خوانید به صورت منظم در آورده و آنها را طبقه بندی کنید. اگر بدون نظم و دسته بندی پشت سر هم بخوانید احتمال این که فراموش کنید بسیار زیاد است. مثلا مواد غذایی زیر را باید به یاد داشته باشید. (گوشت، کره، شنبلیله، خامه، تخم مرغ، ترب، شیر، تربچه، ماهی، ماست، جعفری، سرشیر) برای به خاطر سپاری آنها بهتر است آنها را دسته بندی کنید:
▪ مواد پروتئینی:
گوشت، مرغ، ماهی، میگو
▪ لبنیات: کره، خامه، شیر، ماست
▪ سبزیجات:
شنبلیله، ترب، تربچه، جعفری
برجستگی و نمایان سازی: اگر نکته ای برجسته تر از سایر نکات باشد بهتر در حافظه می ماند. یک فرد قد بلند بین دیگران نمایان تر است. از این اصل در مطاله هم می شود استفاده کرد. مثلا هنگام خواندن، زیر نکات مهم را خط بکشید تا به واسطه اصل برجستگی نکات مهم سریعتر به خاطر سپرده شوند (ابتدا باید خوب بخوانید و درک کنید سپس آنهایی را که مهم تشخیص می دهد خط بکشید تا در هنگام مرور سریعتر آن نکات به چشم آیند).
● تقدم و تاخر:
مطالبی را که در ابتدا می خوانیم بهتر در حافظه می ماند (تقدم) و همچنین مطالبی که در آخر می خوانیم راحت تر به خاطر سپرده می شوند و بیشترین فراموشی مربوط به مطالب میانی است. برای جلوگیری از فراموشی باید صفحات کمتری را مطالعه کرد. در واقع با استراحت های کوتاه مدت در حین مطالعه می توانید اصل تقدم و تاخر را رعایت کنید. اگر ۲ ساعت پشت سر هم مطالعه کنید بین مطالب اولیه و آخری فاصله زیادی می افتد و احتمال فراموشی افزایش می یابد.
▪ تقطیع:
آستانه حافظه کوتاه مدت هر شخص ۲+۷ ماده است یعنی تا ۲+۷ قطعه را می توان به خاطر سپرد مثلا ده حرف (ن ازوم آش ن اد) را می توان به یک قطعه تبدیل کرد که حفظ آن راحتتر شود (مثل دانشآموزان)
▪ تدابیر یادیار:
استفاده از ترفندهایی که به واسطه آن بتوان به موضوع اصلی پی برد، مثلا برای یادآوری تخم مرغ، کره، نان و … می توان از چراغ روشنائی سردر خانه روبه رو استفاده کرد. مثلا تصور تخم مرغ بزرگی که به تیر چراغ برق تکیه داده یا نانی که بر سر در خانه روبه رو قرار گرفته است.
▪ تداعی:
برای به خاطر سپاری بهتر باید بین مطالب ارتباط و تداعی خوبی برقرار کنید. (تجاسم مطلب) برای به خاطر سپاری بهتر می توانید مطلب مورد نظر را به صورت بزرگ و مسخره در ذهن مجسم کنید یا رنگ های مختلف به آن بدهید. مثلا مداد و ماشین (ماشینی که راننده اش مداد است) یا ماشین و گنجشک (درماشینی نشسته بودم گنجشکی که لباس افسر را پوشیده بود جلویم را گرفت) و … 
 
نویسنده : حسن حاجی زاده اناری منابع: در روزنامه موجود است. 
 
مردم سالاری


روش های کاربردی تقویت حافظه

نویسنده: حسن صمدی

در این مقاله روش‌های کاربردی جهت به خاطر سپاری مطالب ارائه شده است که با بکارگیری آنها می‌توانیم حافظه خود را تقویت کنیم. شما برای به خاطر سپاری مطالب ابتدا باید ذهنی راحت و آرام داشته باشید چرا که هنگام اضطراب و نگرانی، به خاطر سپاری و حفظ مطالب مشکل خواهد بود. بنابراین روشی را که برای احساس آرامش به شما پیشنهاد می‌کنیم امتحان کنید.
از زمان‌های دور افراد مختلف عادت داشتند، هنگامی که می‌خواستند مطلبی را فراموش نکنند، نخی به دور انگشتان گره می‌زدند، کنار روسری خود را گره می‌کردند، کنار کاغذ خود را خم می‌کردند و یا با خودکار کف دستشان علامت می‌زدند و... و کلیه مطالبی را که باید به خاطر می‌سپردند با همین علامتها، به یادداشتند. بنابراین هر کس برای خود روشی در حفظ کردن مطالب دارد که شاید بیشترین بازدهی را برای همان فرد داشته باشد.
در این مقاله روش‌های کاربردی جهت به خاطر سپاری مطالب ارائه شده است که با بکارگیری آنها می‌توانیم حافظه خود را تقویت کنیم. شما برای به خاطر سپاری مطالب ابتدا باید ذهنی راحت و آرام داشته باشید چرا که هنگام اضطراب و نگرانی، به خاطر سپاری و حفظ مطالب مشکل خواهد بود. بنابراین روشی را که برای احساس آرامش به شما پیشنهاد می‌کنیم امتحان کنید.

یک روش برای احساس آرامش ذهنی

پیش از اینکه شروع به یادآوری مطلبی بکنید روش زیر را اجرا کنید تا آرامش ذهنی برقرار شود و مطالب را بهتر دریابید.
۱) بانگرش مثبت در رابطه به این که شما می‌توانید کل مطالب را بیاد بیاورید، شروع کنید.
۲) روی یک صندلی نشسته و پشتتان را کاملاً صاف به آن تکیه بدهید.
۳) چشمانتان را ببندید و با دودستتان محکم دو طرف صندلی را بگیرید.
۴) محکم به صندلی بچسبید و آن را تا آنجا که می‌توانید، بالا بکشید.
۵) حین کشیدن صندلی به سمت بالا، پاهای‌تان را محکم به زمین فشار دهید.
۶) درهمین حالت آهسته تا ۱۰ بشمارید و احساس کنید که عضلات و بدن شما چقدر کشیده می‌شوند.
)۷ اکنون کاملاً عضلات را شل کنید و بدن را بدون حرکت و آرام روی صندلی آزاد بگذارید و احساس کنید که چقدر آرامش دارید.
۸) باچشمان بسته تصور کنید که انسان موفقی هستید و طعم موفقیت را در تصورات خود بچشید.
۹) آرام چشمان خود را باز کنید و در این وضعیت، شروع به دوره کردن مطالب خود کنید.
۱۰) اگر بازهم احساس فشار و اضطراب دارید مراحل را از ابتدا تکرار کنید.

روش کلید ماشین

برای تقویت حافظه خود می‌توانید از کلید ماشین، عینک، دفترچه، کتاب‌ها یا نامه‌ها و یا کلید وسایلی که باید به طور دائم همراه شما باشند استفاده کنید. بدین ترتیب که سعی کنید کلید ماشین خود را جائی بگذارید که در معرض دید نباشد به عبارتی آن را پنهان کنید تا هنگامی که برای رانندگی کردن نیاز به آن دارید مجبور به یادآوری مکان آن باشید.

روش یادآورها

معلمی یک صندوق سفید بزرگ را هنگامی که می‌خواست تلفن مهمی بزند یا کار مهمی انجام دهد جلوی در خروجی می‌گذاشت. بدین ترتیب هنگامی که می‌خواست از منزل خارج شده یا وارد شود با دیدن این صندوق به یاد وظیفهِ مهم خود می‌افتادو شما نیز می‌توانید با به کار بردن یادآورهای مختلف، از به تعویق انداختن وظایف مهم جلوگیری ‌کنید.

بازتاب شرطی

بنیان گذار این روش دانشمندی روسی به نام "پاولوف" بود. کاربرد این روش در قلم و حافظه بسیار وسیع است. طبق دستورات این روش باید سعی کنید مطالعات خود را هر روز دقیقاً در یک مکان و تحت شرایط ثابتی مانند خواندن در وضعیتی خاص و یا حتی خط کشیدن با رنگ و مواد خاص و... انجام دهید.
با تکرار این کار ذهن شما در وضع بسیار مساعدی برای مطالعه قرار خواهد گرفت، دقت شما افزایش پیدا کرده و انرژی کمتری صرف می‌کنید.

به یادآوری خاطرات گذشته در تقویت حافظه

کوشش کنید روی ورقه کاغذی خاطره‌های زمانی را که سن شما از ۱۰ تا ۱۵ سال بوده است، یادداشت کنید. این یادداشت را روزهای بعد با هر خاطره‌ای از خاطرات گذشته، در سال‌های مذکور که به یادتان می‌آید، تکمیل کنید.پس از یک هفته به دوره ۶ تا ۱۰ سالگی و سپس در هفته‌های بعد از دوره طفولیت تا ۶سالگی بپردازید و خاطره‌های این دوره را نیز یادداشت کنید.
برای هر خاطره سعی کنید که تصویری از گذشته در ذهن خود به وجود بیاورید.
(خاطره‌هایی که از دوره طفولیت و جوانی شما به جای مانده است موجب شگفتی شما خواهد شد.)

به خاطر سپاری نامها و چهره ‌ها

در مرحله اول نام شخص را کامل بشنوید و به ذهنتان فرصت دهید تا آن را تحلیل کند. سپس به چهره‌ شخص توجه کنید. بخصوص اگر مشخصه واضحی در ظاهر او بود نام او را به طریقی به این مشخصه یا مشخصات ربط داده و حفظ کنید.
چنانچه موفق نشدید، سعی کنید خودتان را به آن شخص علاقمند کرده و کوشش کنید اطلاعات بیشتری راجع به او کسب کنید و سپس این اطلاعات را با نام چهره او تطبیق دهید.

به خاطر سپاری زبان‌های خارجی

اگر بخواهید به یک زبان خارجی حرف بزنید و بتوانید لغات و جملات آن را به طور کامل در حافظه خود نگه دارید باید سعی کنید، به این زبان فکر کنید و حرف بزنید. به عبارتی افکار شما، بدون ترجمه زبان فارسی به آن زبان خارجی مستقیماً به کمک واژه‌های خارجی بیان شود.
این امر در آغاز به نظر بسیار دشوار می‌نماید ولی پس از تمرین، کاری بسیار آسان خواهد بود. باید واژه نامه‌ای که برای ابتدای کار کافی باشد، در اختیار داشته باشید و از طرف دیگر به طرز ترکیب جملات،آگاه شوید. برای احاطه به این امر به شما توصیه می‌شود به هر مطلب یا گفتگو به زبان خارجی، چندین بار گوش دهید. سعی کنید کل عبارت، موقعیت بکار بردن آن و... را به خاطر بسپارید و در موقعیت‌هایی مشابه از عبارات و جملات آموخته شده استفاده کنید.
هیچ گاه از ترجمه لفظ به لفظ استفاده نکنید و چنانچه قصد خواندن متن به زبان خارجی دارید ابتدا متن را خوانده و معنای جملات را حدس بزنید و سپس یکی از ترجمه‌های خوب آن متن را مطالعه کنید.

به خاطر سپاری تاریخ و جغرافیا

تاریخ درسی نیست که بتوان تمامی اطلاعات آن را در زمانی کم به خاطر سپرد بلکه باید به تدریج و با برقراری ارتباط بین تاریخ‌ها و کشف همزمانی اتفاقات با هم حتی مقایسه تواریخ آن را به خاطر سپرد.
برای مطالعه جغرافیا نیز مانند تاریخ پیش از مطالعه، شناخت کلی و صحیحی از جزئیات داشته باشید. باید بدانید که جغرافیا عبارت از، شرح و توصیف داده‌های مستقل نیست بلکه میان بسیاری ازمطالبی که باید یادبگیرید، رابطه‌ای وجود دارد.
در صورت فهم کامل این درس این امکان را پیدا می‌کنید که تقریباً بتوانید منابع کشاورزی و منابع کافی در یک ناحیه یا یک کشور را شرح دهید. سعی کنید بین اعداد، نام کشورها، محصولات، آب و هوا و... به روش‌هایی که در قسمت‌های قبل توضیح داده شده ارتباط برقرار کنید.

به خاطر سپاری ریاضیات

برای کسب موفقیت در به خاطرسپاری علوم ریاضیات، نخست باید قضایا و فرمول‌ها را به خوبی یاد بگیرید. در حل مسائل، هوش، استدلال و درک مفهوم مسئله دخالت دارند.
▪ هندسه: نخست باید درک صحیحی از آن داشته باشید. قضایای هندسه را به صورت خلاصه در دفترچه‌ای همیشه همراه خود داشته باشید و به شکل‌های مربوطه به قضایا بسیار توجه کنید. از آنچه پس از مطالعه اشکال در می‌یابید فهرستی تهیه کنید که سپس خصوصیات شکل و نتایج کلی استدلال خود را یادداشت نمائید...
▪ جبر: در این مورد نیز ابتدا باید مفهوم را کاملاً فهمیده باشید و فرمول‌ها و قضایا را به صورت خلاصه همانطور که در قسمت قبل گفته شد، همراه داشته باشید و از آنها کمک بگیرید.
به خاطر سپاری فیزیک، شیمی و علوم طبیعی‌
مطالعه این علوم شامل دو بخش است:
۱) مطالعه داده‌های عادی، واقعیت‌ها، مشاهدات و آزمایش‌ها.
۲) مطالعه طرح‌ها (کروکی‌ها)، فرمول‌ها، مسائل و...
برای مطالعه قسمت اول، ابتدا باید مطا لب را به طور مستقیم به خاطر بسپارید و روشی را که در رابطه با حفظ تاریخ و جغرافیا گفتیم در اینجا نیز بکار برید.برای مطالعه قسمت دوم نیز آنچه که در رابطه با به خاطرسپاری ریاضیات گفتیم، صادق است!
منبع:forum.p30world.ir


مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن (1)


نویسنده: اردشیر کیانی




 

شما این ضرب المثل را شنیده اید که« کار نیکو کردن از پر کردن است ». به نظر شما آیا این ضرب المثل برای مطالعه نیز جواب می دهد؟ آیا زیاد خواندن شما را به هدف مورد نظرتان که همانا فهم و یادگیری و موفقیت در امتحان است می رساند؟ به نظر من این جمله ناقص است. من دوستان زیادی را دیده ام که به من گفته اند: اقا ما شب تا صبح بیدار بودیم و داشتیم درس می خواندیم اما نتوانستیم در امتحان موفق باشیم.
به نظر می رسد اگر ما نحوه ی درست مطالعه را ندانیم بیهوده وقتمان را هدر می دهیم بدون این که نتیجه ی دلخواه مان را بگیریم. به عبارت دیگر به کارگیری مهارت های مطالعه موجب می شود که ما یک مطلب را در مدت زمان کوتاه تری یاد بگیریم در این صورت دیگر لزومی ندارد پرخوانی(1) یا دوباره خوانی کنیم.
مطالعه ی ثمربخش متأثر از دو عامل است. عامل اول علاقه نسبت به مطالب خواندنی، و عامل دوم کاربرد ماهرانه ی فنون و مهارت های مطالعه، علاقه نسبت به مطالب خواندنی سبب می شود که شخص بیشتر مطالعه کند و مطالعه ی بیشتر توأم با کاربرد فنون و مهارت ها، مطالعه را آسان تر، سریع تر و لذت بخش تر می سازد. در نتیجه علاقه ی خواننده نسبت به مطالب خواندنی افزایش می یابد، و سبب می شود تا وی به مطالعه ی بیشتر بپردازد و از خواندن مطالبی که باید بخواند دوری نکند، و در زمان کم تر مطالب بیشتری را بداند.

اصول مطالعه و فراگیری بهتر

برای بهبود و افزایش توان یادگیری می بایست اصول ذیل را با دقت اجرا کنید. زیرا تنها با رعایت این اصول است که می توانید بهتر بیاموزید و از وقت حداکثر استفاده را ببرید. ما این اصول را به سه مرحله تقسیم کرده ایم و در هر مرحله توصیه های سودمندی بیان داشته ایم. این اصول عبارتند از:
اصولی که قبل از مطالعه باید رعایت کرد.
اصولی که هنگام مطالعه باید رعایت کرد.
اصولی که باید بعد از مطالعه رعایت کرد.

1- اصول قبل از شروع مطالعه

1-1- تعیین هدف:

شما باید قبل از مطالعه برای خودتان هدفی را مشخص کنید، ‌به این معنی که این
درس را به چه منظوری می خواهید مطالعه کنید؟ آیا فقط نکته های اصلی درس را می خواهید یا قصد دارید همه ی مطالب کتاب را حفظ کنید یا بفهمید. این سؤالات در روند مطالعه ی شما از جهت کمیّت و کیفیت مؤثر خواهد بود.

2-1- تعیین مدت زمان مطالعه:

بعد از تعیین هدف باید معلوم کنید که چه مقدار زمان می خواهید صرف مطالعه کنید و این که چه حجمی از کتاب را می خواهید بخوانید. روان شناسان معتقدند که مغز انسان تمایل شدیدی به انجام هرچه سریع تر کار دارد و به همین دلیل اگر زمان و مقدار مطالعه مشخص نشود، موجب سردرگمی و کاهش دقت در هنگام مطالعه می شود. از طرفی تعیین زمان و مقدار مطالعه به خواننده آرامش می دهد و این آرامش موجب افزایش میزان یادگیری و سرعت مطالعه می شود.

3-1- انتخاب محیط مناسب: یکی از مهم ترین عوامل

یادگیری تمرکز حواس است بنابراین شما باید در محیطی مطالعه کنید که عوامل حواس پرتی و عدم تمرکز به حدّاقل برسد.

4-1- پرهیز از پرخوری قبل از مطالعه:

همان گونه که مطالعه با شکم خالی و در حال گرسنگی کم اثر و بی فایده است مطالعه پس از صرف غذای زیاد و سنگین و با شکم پر نیز غیرمفید بوده و منجر به یادگیری نمی شود. بنابراین سعی کنید با وضعیت جسمانی راحتی به مطالعه بپردازید. به قول شاعر:
« نه چندان بخور کز دهانت برآید... نه چندان که از ضعف جانت درآید »

2- اصول هنگام مطالعه

1-2- مطالعه ی فعالانه داشته باشید:

دانش آموزی که به منظور یادگیری و به صورت هدف دار مطالعه می کند برای یادگیری بهتر باید مطالعه ی فعال داشته باشد شما می توانید با خلاصه برداری، حلّ تمرین، علامت گذاری و گزینش نکته های مهم، مطالعه ی خودتان را فعال کنید. هم چنین سعی کنید با طرح سؤالاتی از قبیل این که هدف اصلی نویسنده چیست؟ این که کتاب راجع به چه موضوعی است؟ نکات اصلی و فرعی کدام است؟ آیا مطالب از نظر شما اهمیت دارد؟ و سؤالاتی از این قبیل. خلاصه این که عادت پرسیدن را در حین مطالعه در خود تقویت کنید.

2-2- جدّیت داشته باشید:

وقتی تصمیم می گیرید، فوراً شروع کنید و اجازه ندهید افکار مزاحم مانع شما شود. سعی کنید با روش های گفته شده در مهارت تمرکز حواس، تمرکز خود را افزایش داده و از دقت خود نهایت استفاده را ببرید.
شخص اگر در خواندن کمر همت ببندد و با فعالیت های ذهنی خویش به درک بیشتری نایل شود کار بزرگی انجام داده است. این نوع خواندن پویاتر و مستلزم فعالیت های مختلف بیشتری است. ( منظور مهارت های اشاره شده در این کتاب است ).

3-2- به خودتان استراحت بدهید:

برای داشتن یک مطالعه ی مفید و به منظور درک بهتر مطالب باید پس از حدود 45 دقیقه مطالعه به خود استراحت کوتاهی(10 الی 15 دقیقه) بدهید.

4-2- از روش صحیح مطالعه استفاده کنید:

برای این که مطالعه ی مؤثر داشته باشید باید با روش های استاندارد مطالعه آشنا شوید. البته روش های مطالعه ی زیادی مطرح شده است ولی از میان این روش ها روش مطالعه PQ4R یا پس ختام می تواند برای شما بسیار مؤثر باشد که در ادامه مطالب به بیان این روش پرداخته می شود.

3- اصول بعد از مطالعه

پس از این که مطالعه ی شما به پایان رسید نباید تصور کنید که کارتان تمام شده و مطالبی را که مطالعه کردید دیگر از یادتان نمی رود. بلکه مهم ترین بخش، تکرار و مرور مطالب مطالعه شده است. درواقع شما با مطالعه ی مؤثر مطالب را خلاصه نویسی و دسته بندی کرده اید. تا در مواقع مختلف از جمله امتحان و آزمون بتوانید با مرور مطالب به حافظه ی خود در به یاد سپردن مطالب کمک کنید. بنابراین باید با مرور و تکرار مطالب، ضریب ماندگاری مطالب آموخته شده را در ذهن خویش افزایش دهید. البته مباحثه با دوستان و هم چنین درس دادن به جمعی از دانش آموزان نیز یک راه مفید برای درک بهتر مطالب و تثبیت یادگیری و رفع اشکالات درسی است.

روش صحیح مطالعه

مطالعه یک فنّ و مهارت است و یک دانش آموز ماهر باید روش درست مطالعه را بداند تا بتواند بهتر یاد بگیرد، بهتر امتحان بدهد، از درس خواندن لذت ببرد و نهایتاً این که از عملکرد خویش احساس خوبی داشته باشد.
متخصصان، روش های مختلفی را برای مطالعه ی مؤثر عنوان کرده اند که یکی از بهترین و مؤثرترین روش های مطالعه، روش PQ4R است که در زبان فارسی « پس ختام » نام گرفته و شامل شش مرحله می باشد.

این مراحل عبارتند از:
پیش خوانی( preview)
سؤال گذاری( Questioning)
خواندن( Reading)
تفکر کردن( Remind)
از حفظ گفتن( Recite)
مرور کردن( Review)

1- پیش خوانی

اگر می خواهید مطالب یک کتاب یا فصلی از یک کتاب را یاد بگیرید، ابتدا به سرعت، تمام آن فصل را یک بار از نظر بگذرانید تا یک برداشت کلی از موضوع ها و مفاهیم آن فصل به دست آورید. در این مرحله می توانید قسمت های مهم و اصلی فصل را تشخیص بدهید تا در مراحل بعدی مطالعه بیشتر روی یادگیری آن قسمت ها تمرکز کنید. در مرحله ی پیش خوانی فقط به دنبال به دست آوردن مفاهیم کلی و موضوع های اصلی فصل هستیم، پس بهتر است تیترهای اصلی و فرعی را مطالعه کنید زیرا هدف های اصلی هر فصل را می توان در این تیترها پیدا کرد.
بسیاری از نکات کلیدی و اصلی هر پاراگراف را می توان در لغات Bold یا کلمات Italic پیدا کرد. مرحله ی پیش خوانی به شما کمک می کند که علاوه بر یک آشنایی مقدماتی با موضوع فصل، نکات اصلی و فرعی را تا حدّ بسیار زیادی تشخیص بدهید و برای ورود به مرحله ی بعدی یعنی سؤال کردن آماده شوید.

2- سؤال کردن

بعد از پشت سر گذاشتن مرحله ی پیش خوانی و آشنایی کلی با مطالب فصل، سعی کنید در رابطه با موضوع مطالعه سؤال هایی طرح کنید. بهترین راه برای انجام این کار این است که عناوین، سرفصل ها و تیترهای اصلی را به سؤال تبدیل کنید. برای مثال در رابطه با همین مطلبی که مطالعه می کنید می توانید بپرسید: روش پس ختام چیست؟ چند مرحله دارد؟ و...
بهتر است سؤالات شما تا حدّ امکان ساده و متناسب با برداشت سطحی شما در حین پیش خوانی باشند. در عین حال سعی کنید سؤالات را با کلماتی از قبیل: چگونه، چه کسی، چرا، چه چیزی، بسازید. سؤالات را حتماً یادداشت کنید تا در مراحل بعدی بتوانید پاسخ آن ها را به دست آورید در بعضی مواقع با همین سؤالات به ظاهر ساده می توانید به تعداد زیادی از سؤالات امتحانی دست پیدا کنید. باز هم تکرار می کنیم، سعی کنید تیترهای اصلی و یا فرعی را به سؤال تبدیل کنید. سؤال گذاری ممکن است وقت شما را بگیرد و کمی مشکل باشد ولی به طور چشم گیری تمرکز حواس، دقت و سرعت عمل شما را افزایش می دهد و موجب سهول یادگیری شما می شود.

3- خواندن

همه ی ما وقتی درس می خوانیم منظورمان این است که درس را یاد بگیریم، بفهمیم، حفظ کنیم و به خاطر بسپاریم برای همین سعی می کنیم خط به خط کتاب و جزوه را بخوانیم و حفظ کنیم و در ذهن خود تکرار کنیم در صورتی که به گفته ی« تونی بوزان » از محققین بنام روش های مطالعاتی، هدف از مرحله ی خواندن یادگیری و به خاطر سپردن مطالب نیست. هدف از مرحله ی خواندن فقط فهمیدن و انتقال اطلاعات از کتاب به یادداشت ها است. یعنی خلاصه نویسی و یادگیری و به خاطر سپردن مطالب باید از روی خلاصه نویسی ها و در زمان های مرور صورت گیرد.
در این مرحله مطالب فصل را با دقت و به طور کامل مطالعه کنید. در حین مطالعه سعی کنید به سؤالاتی که قبلاً طرح کرده اید جواب دهید. در این مرحله باید بعد از مطالعه و تفکر در مورد موضوع هر بخش، خلاصه برداری را فراموش نکنید. سعی کنید با خلاصه برداری کردن- به روشی که در مهارت خلاصه برداری گفته شده است- طوری مطالب خود را تنظیم کنید که در مراحل بعد بتوانید به راحتی حفظ کنید و به خاطر بسپارید. در این میان استفاده از خلاقیت و مهارت های ابداعی بسیار مؤثر می باشد.

4- تفکر

به طور کلی این مرحله در همه ی مراحل مطالعه نقش کلیدی دارد. به خصوص در هنگام خواندن و طراحی سؤال. بنابراین سعی کنید در هنگام خواندن در مورد مطالب و مثال ها فکر کنید و از مطالب تصویرسازی ذهنی داشته باشید.هم چنین سعی کنید بین آن چه که از قبل در مورد این مطالب می ذدانستید و آن چه می خوانید ارتباط برقرار کنید.

5- از حفظ گفتن

پس از پشت سر گذاشتن دو مرحله ی قبل یعنی خواندن و تفکر سعی کنید مطالب مهم آن را برای خودتان بازگو کنید. ضمناً سعی کنید به سؤالاتی که قبلاً طرح کرده اید به زبان خودتان پاسخ دهید. بهتر است در این مرحله به جای استفاده از جملات کتاب از جملات ساخته ی خودتان استفاده کنید. درواقع سعی کنید مطال مطالعه شده را به زبان خودتان و آن طور که راحت تر هستید بازگو کنید. سعی کنید خودتان را از قید و بند جملات کتاب آزاد کنید. از حفظ گفتن به شما کمک می کند که بخش هایی را که خوب یاد نگرفته اید تشخیص بدهید و آن ها را از نو بخوانید.

6- مرور کردن

وقتی که تمام فصل را خواندید در فاصله های مناسب مطالب مطالعه شده را مرور کنید. بهترین راه مرور کردن این است که از خلاصه های خودتان استفاده کنید و سعی کنید سؤالات هر فصل را ( چه آن هایی که خودتان طرح کرده اید، چه آنهایی را که کتاب طرح کرده است) بدون مراجعه به مطالب متن درس پاسخ بدهید. بخش هایی را که نمی توانید به سؤالات آن ها جواب بدهید، از نو بخوانید یا این که با مراجعه به خلاصه های تان دوباره آن ها را مرور کنید. مرحله ی ششم را در فاصله های مناسب تکرار کنید تا تمامی مطالب مطرح شده را به خاطر بسپارید.
مهم ترین قسمت مطالعه که سبب ثبت اطلاعات در لایه های زیرین ذهن می شود و جلوی فراموشی را می گیرد مرور کردن است به طوری که پیشینیان معتقد بودند ( الدرس حرف و التکرار الف) یعنی درس یکبار و تکرار هزاربار. خوش بختانه مطالعات دانشمندان علوم روانشناسی و یادگیری از جمله مطالعات آقای لایتنر این هزار بار را به 4 بار تقلیل داده است.

زمان های مرور

1- یک روز بعد که فراموشی را تا یک هفته به تأخیر می اندازد.
2- یک هفته بعد که فراموشی را تا یک ماه به تأخیر می اندازد.
3- یک ماه بعد که فراموشی را تا چهار ماه به تأخیرمی اندازد.
4- چهار ماه بعد که فراموشی را تا یک سال به تأخیر می اندازد.

نکاتی درباره ی زمان و مکان مطالعه

قبل از این که به شرایط و امکانات مطلوب برای یک مطالعه ی دلپذیر و مناسب اشاره کنیم ذکر این نکته را ضروری می دانیم که گاهی فراهم کردن این شرای برای همگان امکان پذیر نیست طبیعی است که عدم وجود این شرایط نباید بهانه ای برای عدم موفقیت شما باشد. بسیاری از نوابع و انسان های تاریخ ساز مشکلات و مزاحمت ها را نادیده گرفتند و توانسته اند با انگیزه ی قوی بر مطالب درسی خود تمرکز کرده و با غلبه بر مشکلات سرآمد روزگار خود باشند.
ولی اگر بتوانید شرایط زیر را فراهم کنید به تمرکز حواس و مطالعه مؤثرتر کمک خواهد شد.

1- میز مطالعه داشته باشید: روی میز شما باید وسایل و لوازم مرتبط با درس باشد مثل: کتاب های کمک درسی، خط کش و...بنابراین عکس، نامه ی خصوصی و یا هر چیزی که موجب حواس پرتی شما باشد را نباید روی میز قرار دهید. به خصوص موبایل را در هنگام درس خواندن از خود دور کنید.
2- داشتن اتاق، موجب آمادگی ذهنی بیشتر و تمرکز حواس بهتر در حین مطالعه می شود.
3- هر چقدر اتاقتان بدور از سروصدا باشد بهتر است.
4- در اتاق مطالعه باید هوای تازه جریان داشته باشد. بنابراین گاهی پنجره را باز کنید تا هوای اتاقتان عوض شود.
5- سعی کنید اتاقتان نور مناسب داشته باشد. مطالعه در فضایی با نور کم و نامناسب و حتی نور زیاد و تند موجب خستگی و کاهش تمرکز می شود. نور مکان مطالعه باید کافی و مناسب باشد تا عمل دیدن به خوبی انجام شود. روشنایی روز بهترین نوع آن است، نور نباید به صورت مستقیم روی صفحه ی کتاب بتابد زیرا نور مستقیم باعث خستگی چشم و کاهش میزان دید می شود و درک شما را از مطالب کاهش می دهد. هم چنین نباید در محلی بنشینید که نور روی کتاب سایه بیندازد.
6- مطالعه در کنار وسایل صوتی و تصویری روشن و در اتاقی که در و دیوار آن پر از عکس های مختلف است موجبات حواس پرتی را ایجاد می کند بنابراین سعی کنید عادات غلط را از خود دور کنید و بی جهت به خود تلقین نکنید که مثلاً من با صدای موزیک بهتر درس را می فهمم.
نشستن پشت میز مطالعه بهترین حالت برای درس خواندن و لم دادن و دراز کشیدن بدترین حالت است. چرا که موجب خستگی و خواب آلودگی شما می شود و امکان استفاده از دست هایتان برای یادداشت برداری را محدود می کند.
8- اگر اتاق مشترک دارید سعی کنید میزتان رو به روی هم نباشد.
9-هر از چند گاهی دکور اتاقتان را تغییر دهید تا انگیزه و نشاط در شما تقویت شود.
10- به اتاقتان برسید. بی نظمی و شلختگی شما را کلافه می کند و برای پیدا کردن اشیاء‌ و لوازم خود عصبی می شوید و وقت تان گرفته می شود و نهایتاً آمادگی شما برای مطالعه به شدت کاهش می یابد.
11- سعی کنید کتاب ها و دفاتر و سایر وسایل نوشتاری تان و هم چنین کتاب های کار و فرهنگ لغات آماده و در دسترس باشد.
12- سعی کنید برنامه ی زمانی منظم داشته باشید و به آن عمل کنید.
13- بهترین زمان برای یادگیری و مطالعه بستگی به عادات فردی شما دارد.
شما زمانی می توانید بهتر یاد بگیرید که آمادگی و احساس بهتری داشته باشید. بنابراین سعی کنید ساعات انرژیک ( پرانرژی ) خود را شناسایی کنید و دروس خود را در آن ساعات مطالعه کنید.
14- بهتر است دروس حفظ کردنی را صبح زود مرور کنید.
15- از مطالعه ی طولانی و پشت سر هم پرهیز کنید. بهتر است به جای سه ساعت مطالعه مستمر و مداوم آن را به سه بخش 45 دقیقه ای تقسیم کنید و در فواصل زمانی مشخص به خودتان استراحت بدهید.
16- اگر می خواهید از استرس شدید شب امتحان و پرخوانی خسته کننده ی مطالب نجات پیدا کنید بهتر است با برنامه، مستمر و روزانه درس بخوانید و آخر هفته مرور و ارزیابی کنید.
17- جمعه ها روز استراحت و زمان پرداختن به کارهای ضروری، دید و بازدید و نظافت است. سعی کنید در طول هفته کارهای تان را انجام دهید تا از روز جمعه ی خود نهایت لذت را ببرید ولی اگر تکالیف درسی ضروری و یا دروس عقب مانده داشتید صبح انجام دهید و لااقل نیمی از روز را به استراحت بپردازید.

نحوه ی خواندن دروس

نحوه ی آموختن ریاضیات

ریاضیات یکی از علوم اساسی و پرکاربرد در سایر علوم و زندگی روزمره است. آموختن این علم موجب وسعت بخشیدن به نظام فکری شخص و تقویت قدرت استدلال، تفکر منطقی و به عبارت ساده تر ایجاد مهارت حلّ مسأله در افراد می گردد. و اگر فردی از مهارت حلّ مسأله برخوردار باشد قادر خواهد بود از این مهارت برای حلّ هر نوع مسأله ای استفاده نماید.
ریاضیات از دو بخش کلی تشکیل شده است:
1) درک مفاهیم و نحوه ی استدلال ریاضی
2) تمرین و به کار بردن این مفاهیم
نکته ی قابل توجه این که دانش آموزان در هر دو بخش به شدت وابسته به معلم می باشند. البته اگر دانش آموز فاقد انگیزه، پشتکار و علاقه ی کافی باشد حرفه ای ترین معلم نیز نمی تواند اثربخش باشد. لذا قبل از این که به روش های بهتر آموختن ریاضی اشاره کنیم باید موانع یادگیری درس ریاضیات را بشناسید و آن را برطرف کنید. این موانع عبارتند از:
1) یادگیری ریاضیات، حلّ معادلات، اثبات قضایا و... کاری عبث و بیهوده است و فقط اتلاف وقت است. اگر شما هم این گونه فکر می کنید بهتر است با سؤال از معلمان به فواید و کاربردهای این علم به خصوص برای ادامه ی تحصیل در رشته های مرتبط، دیدگاه تان را اصلاح کنید.
2) من توانایی فراگیری ریاضیات را ندارم و یاد نمی گیرم. اکثر دانش آموزانی که این گونه فکر می کنند در اشتباه اند و به دلیل این که از شرایط یادگیری مناسب برخوردار نبوده اند و شکست هایی را تجربه کرده اند متقاعد شده اند که یاد نمی گیرند. در حالی که اگر شرایط تغییر کند و به اصول فراگیری ریاضیات توجه کنند حتماً از لذت یادگیری ریاضیات بهره مند می شوند. حال به برخی اصول بهتر یادگیری اشاره می کنیم.

1- حضور فعال و با تمرکز در کلاس درس:

ریاضی درسی نیست که شما در حین گوش دادن به آن بتوانید سرتان را پایین بیندازید در گوشه ی دفترتان نقاشی کنید و یا کارهای متفرقه انجام دهید بلکه باید به معلم توجه کنید، نکته برداری کنید و سؤال کنید و توضیح بیشتری بخواهید. تمرین حل کنید، در بحث های کلاس مشارکت کنید حتی اگر صد در صد به پاسخ های خود اطمینان نداشته باشید.

2- پایه ی ریاضیات خود را قوی کنید:

فراگیری هرموضوع زمانی آسان می شود که شما قبلاً موضوعات پیش نیاز را آموخته باشید. به همین دلیل است اگر در ریاضیات پایه ی ضعیفی دارید و مفاهیم ریاضی را در سال های قبل یاد نگرفته اید، اول باید به رفع این مشکلات بپردازید حتی اگرناچار شدید از کمک یک معلم با تجربه استفاده کنید.

3- منتظر معلم نمانید:

یک دانشمند معروف گفته است تنها راه یادگیری ریاضیات، پرداختن به ریاضیات است. بنابراین منتظر معلم نباشید تا مسایل را حل کند و به همه ی سؤالات و تمرین ها پاسخ دهد. خودتان دست به کار شوید. هرگز ذهنیت « نمی توانم » را به خود راه ندهید. از منابع مختلف استفاده کنید ولی در وهله ی اول از قدرت استدلال، اندیشه و تفکر خود کمک بگیرید.

4- از منابع کمکی استفاده کنید:

صرفاً به حضور درکلاس و آموختن از طریق معلم محدود نشوید. بلکه از سایر منابع نیز استفاده کنید مثلاً استفاده از کتاب های آموزشی مناسب، فیلم های آموزشی مفید وابزارها و ماکت های آموزشی توصیه می شود.

5- به طور گسترده از یادداشت برداری استفاده کنید:

در ریاضیات یادداشت برداری، حاشیه نویسی بسیاراهمیت دارد بنابراین سعی کنید چیزی را که یادداشت می کنید حتماً بفهمید. و مطالب خود را منظم و دسته بندی کنید. اگر لازم بود اشکال هندسی را نیز با دقت بکشید.
هم چنین از فرمول های مهم و اصلی غافل نشوید.
یادتان باشد هیچ بخشی از یک فرمول را نباید حذف کنید حتی علائم و نشانه ها.

چگونه تمرین های ریاضی را حل کنیم:

قبل از یادگیری مطالب جدید مفاهیم قبلی را مرور کنید:
چون فراگیری مفاهیم جدید مستلزم یادآوری مفاهیم قبلی است بنابراین به عنوان یک فراگیر ریاضی شما نیاز دارید که مفاهیم دروس مرتبط را به طور منظم مرور کنید. برای انجام بهتر این کار می توانید از یادداشت ها و خلاصه هایی که دارید استفاده کنید.
حل مسأله موجب یادآوری و تثبیت مفاهیم است: تمرین و حلّ مسأله موجب یادآوری مفاهیم و تثبیت آن ها در حافظه شده و کاربرد مفاهیم را به دنبال دارد. بنابراین ریاضی بدون تمرین و حلّ مسأله بی معنی است.
تسلیم نشوید: هیچ گاه با ذهنیت« نمی توانم » با مسأله ها و تمرین ها برخورد نکنید. اطمینان داشته باشید که در صورت درک صحیح مفاهیم قادر به حلّ اکثر تمرین ها خواهید بود و اگر نتوانستید تمرینی را حل کنید مطمئن باشید که مفاهیم درس را به خوبی درک نکرده اید.
برای حلّ تمرین ها زمان طولانی اختصاص ندهید: حلّ تمرین به ذهنی فعال و پویا نیاز دارد. چنان چه مدت زمان آن طولانی باشد. پویایی ذهن کاهش می یابد. بنابراین حلّ تمرین در ساعات پایانی شب و یا در اوقاتی که خسته اید منطقی به نظر نمی رسد. لذا توصیه می کنیم اگر قرار است 3 ساعت تمرین کنید آن را به 3 بخش 45 دقیقه ای تقسیم کنید.
هدف رسیدن به جواب تظمرین است: آن چه در حلّ مسأله و تمرین اهمیت دارد رسیدن به پاسخ درست است و سرعت حلّ مسأله در درجه ی دوم اهمیت است. تمرینی که غلط اما سریع انجام شود. هیچ فایده چون فراگیری مفاهیم جدید مستلزم یادآوری مفاهیم قبلی است بنابراین به عنوان یک فراگیر ریاضی شما نیاز دارید که مفاهیم دروس مرتبط را به طور منظم مرور کنید. برای انجام بهتر این کار می توانید از یادداشت ها و خلاصه هایی که دارید استفاده کنید.
حل مسأله موجب یادآوری و تثبیت مفاهیم است: تمرین و حلّ مسأله موجب یادآوری مفاهیم و تثبیت آن ها در حافظه شده و کاربرد مفاهیم را به دنبال دارد. بنابراین ریاضی بدون تمرین و حلّ مسأله بی معنی است.
تسلیم نشوید: هیچ گاه با ذهنیت« نمی توانم » با مسأله ها و تمرین ها برخورد نکنید. اطمینان داشته باشید که در صورت درک صحیح مفاهیم قادر به حلّ اکثر تمرین ها خواهید بود و اگر نتوانستید تمرینی را حل کنید مطمئن باشید که مفاهیم درس را به خوبی درک نکرده اید.
برای حلّ تمرین ها زمان طولانی اختصاص ندهید: حلّ تمرین به ذهنی فعال و پویا نیاز دارد. چنان چه مدت زمان آن طولانی باشد. پویایی ذهن کاهش می یابد. بنابراین حلّ تمرین در ساعات پایانی شب و یا در اوقاتی که خسته اید منطقی به نظر نمی رسد. لذا توصیه می کنیم اگر قرار است 3 ساعت تمرین کنید آن را به 3 بخش 45 دقیقه ای تقسیم کنید.
هدف رسیدن به جواب تمرین است: آن چه در حلّ مسأله و تمرین اهمیت دارد رسیدن به پاسخ درست است و سرعت حلّ مسأله در درجه ی دوم اهمیت است. تمرینی که غلط اما سریع انجام شود. هیچ فایده ای ندارد.
جواب تمرین ها را در کلاس کنترل کنید: سعی کنید از معلمتان برای کنترل پاسخ درست استفاده کنید ولی اگر این امکان میسر نشد حتماً از سرگروه و یا یکی از دانش آموزان قوی بهره بگیرید.
هرگز بدون انجام تکالیف و حلّ تمرین وارد کلاس نشوید: تکالیف خود را حتماً در منزل انجام دهید حتی اگر فکر می کنید که راه حل اشتباه باشد منتظر نباشید تا دیگران حل کنند و شما رونویسی کنید.
خلاق باشید: به راه های کلیشه ای اکتفا نکنید. از ذهن خود خلاقانه کمک بگیرید. خیلی وقت ها داشتن درکی صحیح از مفاهیم که خلاقانه از آن استفاده شود، راه حلّ تمرین را بسیار ساده می کند.

مراحل حلّ مسأله:

مرحله ی اول: مسأله را بفهمید:

یعنی بدانید که مسأله از شما چه می خواهد؛ چه چیزی مجهول است، داده های مسأله چیست؟ شرط مسأله چیست؟ اگر لازم بود، داده های مسأله را روی شکل نشان دهید ( به خصوص در هندسه ) . هم چنین سعی کنید صورت مسأله را به زبانی ساده برای خودتان توضیح دهید.

مرحله ی دوم: ارتباط بین داده ها و مجهول را پیدا کنید:

برای این کار از قوانین ریاضی و احکامی که در ذهن خود دارید استفاده کنید و نقشه ای را برای مرتبط ساختن داده ها با مجهول طرح کنید و در این نقشه عملیات لازم را برای حلّ مسأله مشخص کنید. اگر به جواب نرسیدید فکر کنید، شاید در جای دیگر مشابه این مسأله را حل کرده باشید.
به داده های مسأله خوب توجه کنید، ببینید چه نکته ی سودمندی را می توانید از داده ها استخراج کنید. فراموش نکنید اساساً منظور از حلّ مسأله برقراری ارتباط بین داده ها و مجهول می باشد.
برای حل مسأله تمرکز ذهن ضروری است اما اگر روی یک جنبه از مسأله متمرکز شوید خیلی زود خسته می شوید و حلّ مسأله را کنار می گذارید. بنابراین راه های مختلفی را که به ذهنتان می رسد امتحان کنید. مرتب از خود سؤال تازه بپرسید. باز هم اگر نتوانستید دلسرد نشوید کمی استراحت کنید دوباره مبارزه کنید ولی اگر نتوانستید به نظر می رسد هنوز در درک مفاهیم اشکال دارید لذا نیاز به کمک و راهنمایی معلم و یا یک فرد متخصص ضروری به نظر می رسد.

مرحله ی سوم: نقشه موردنظرتان را به دقت اجرا کنید:

در این مرحله لازم است که در نوشتن روابط ریاضی و انجام عملیات و محاسبات لازم، دقیق و با تمرکز حواس عمل کنید.
در حین اجرای نقشه، هر مرحله از راه حل را بازبینی کنید و از صحیح بودن آن مطمئن شوید.

مرحله ی چهارم: بررسی جواب نهایی:

در مرحله ی آخر جوابی را که به دست آورده اید بررسی کنید. آیا جواب منطقی است؟ گاهی بررسی راه حلّ مسأله باعث می شود به اشتباهمان پی ببریم.

نحوه ی خواندن فیزیک

نحوه ی خواندن فیزیک تا حدودی شبیه ریاضی است که باید به آن بخش نیز مراجعه کنید ولی به صورت کاربردی تر می توان به نکات ذیل توجه بیشتری داشت:
همان گونه که در درس ریاضی گفته شد شرط اول یادگیری فیزیک مثل ریاضی درک مفاهیم است. برای این کار باید ملاحظات زیر را در نظر گرفت:

1) پایه ی ریاضی خود را قوی کنید:

این شرط یکی از شروط اولیه در فراگیری فیزیک است چرا که اساس علم فیزیک بر پایه ی ریاضی بنا شده است. شما این وابستگی را می توانید در تعریف مفهوم شتاب و یا قانون دوم نیوتن به وضوح ببینید.
به تجربه ثابت شده دانش آموزانی که بنیه ی ضعیفی در ریاضیات دارند، در زمینه ی فیزیک قوی نیستند.

2) با اصطلاحات و واژه های خاص علم فیزیک آشنا شوید:

این مطلب شرط دوم در فراگیری فیزیک است با فهم دقیق اصطلاحاتی مثل چگالی، بردار، مقاومت، شدت جریان و... در مطالعه ی فیزیک بسیار ضروری است. اگر این مفاهیم را درک کنید تمرکز حواس بیشتر و حواس پرتی کم تر می شود.

3) از قدرت تجسم قوی خود بهره بگیرید:

مطالعه ی فیزیک مستلزم ان است که شما بتوانید آن چه را که می خوانید مجسم کنید.
تصویرسازی ذهنی آن چه را که می خوانید، در درک مفاهیم و هم چنین به خاطرسپاری موضوعات اهمیت زیادی دارد مثلاً، موج های مکانیکی را با حرکت مرغابی روی آب( بدون این که در آب فرو برود ) تجسم کنید. و یا انواع مدارها در فیزیک الکتریسیته آن است که خودتان را یک گروه الکترون فرض کنید و مجسم کنید که در مدار موردنظر در حال حرکتید.
این جدال بین شما و مقاومت، مقاومت را گرم می کند. به همین ترتیب در مدار پیش بروید و مجسم کنید که در برخورد با قسمت های مختلف مدار چه اتفاق هایی برای الکترون ها می افتد و چه تغییراتی پیش می آید. به این ترتیب انواع مدارها را بشناسید.

4) فعالیت های آزمایشگاهی را جدی بگیرید:

امروزه کاربرد علوم در زندگی برای هر یادگیرنده ای بسیار جذاب و هیجان انگیز است. به خصوص در درس فیزیک مباحث زیادی وجود دارند که در زندگی روزمره ی ما کاربرد فراوان دارد. علاوه بر این مشاهده و انجام آزمایش های مختلف، افزایش علاقه و انگیزه های فراوان را به دنبال دارد، خلاقیت آنها را برمی انگیزد و روحیه ی کنجکاوی آن ها را تحریک می کند. لذا پیشنهاد می کنیم فعالیت های آزمایشگاهی را جدی بگیرید. امروزه نرم افزارهایی در بازار موجود است که این امکان را به کاربر می دهد تا در فضای مجازی به مشاهده و انجام آزمایش های مختلف بپردازد.

5) از یادداشت برداری و روش PQ4R استفاده کنید.

6) فرمول ها را حفظ کنید:

برای این کار باید به مفاهیم اشاره شده در فرمول و ارتباط های منطقی اجزای آن توجه بسیار داشته باشید. برای حفظ فرمول در وهله ی اول یکی دوبار رونویسی کنید، سپس بدون نگاه کردن به کتاب فرمول را به خاطر بیاورید و روی کاغذ بنویسید و تا ناچار نشدید به کتاب نگاه نکنید. در قدم دوم سعی کنید تا جایی که می توانید تمرین کنید، مسأله حل کنید. این کار شما را در به کار بردن فرمول، قوی می کند و فراموشی را به حداقل می رساند.
- در حفظ فرمول می توانید از تدابیر یادیار استفاده کنید مثلاً مهارت مطالعه ی صحیح برای درس خواندن(1)
فرمول بسامد( نوید( Nv ) دوئل کرد( 2L ) )
- هم چنین می توانید از تکنیک تصویرسازی بهره بگیرید.
مثلاً برای سرعت، خرگوش را جایگزین کنید. برای زمان، ساعت، برای نیرو یک ورزشکار نیرومند و برای جرم وزنه سنگین و برای شتاب یک موشک فضایی را تجسم کنید.

حلّ تمرین در فیزیک

- حل تمرین در فیزیک مانند ریاضیات بسیار پراهمیت است و هر آن چه که در حلّ ریاضی گفته شد در فیزیک نیز کاربرد دارد ( به بخش نحوه ی خواندن ریاضی مراجعه کنید ).
- مطالعه ی کتاب هایی را که تحت عنوان مطالعه ی آزاد به شما معرفی می شود حتماً جدی بگیرید. این کتب دید شما را نسبت به فیزیک افزایش داده و دامنه ی اطلاعات شما را بیشتر می کند. ضمن این که آزمایشات و مثال های ملموس در زندگی روزمره موجب افزایش علاقه ی شما می شود.

ادامه دارد...

پی‌نوشت‌:

1- بچه ها به پرخوانی یک کلمه دیگر می گویند:...خوانی.

منبع مقاله:
کیانی، اردشیر؛ (1389)، مهارت های تحصیلی، تهران، ورای دانش، چاپ پنجم.



 

 

مقالات مرتبط :


مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن (2)

نحوه ی خواندن زیست شناسی

مطالعه ی درسی مثل زیست شناسی که مملوّ از نکات ریز و جزیی است، روش خاصّی را می طلبد که این روش باید بتواند در عین حال که به خاطر سپردن همه ی نکات ریز و البته مهم را امکان پذیر می سازد به مطالعه کننده این امکان را بدهد که در حدّاقل زمان ممکن موضوع را مطالعه کند و به خاطرسپاری جزییات وقت او را تلف نکند. بنابراین برای خواندن این درس به کارگیری تکنیک های زیر توصیه می شود:

1) یادداشت برداری کنید.

- در حین مطالعه هرجا به نکته ی مهمی برخورد کردید، آن را یادداشت کنید. این خلاصه ها، اهداف نویسنده، نکات اصلی و فرعی را به شما نشان می دهد.
- ابتدا به مفاهیم کلی توجه کنید سپس به سراغ جزییات بروید مثلاً اگر عملکرد دستگاه گوارش را می خوانید اول محلّ هضم و تبدیل چربی ها را بخوانید سپس نام آنزیم گوارش مربوطه و مسیر جذب لیپیدها در روده را به خاطر بسپارید.
- در زیست شناسی شکل های زیادی وجود دارند که بسیار پراهمیت می باشند اما کشیدن این اشکال در یادداشت ها وقت گیر است. بنابراین از کشیدن اشکال در یادداشت ها صرف نظر کنید و به کتاب ارجاع دهید.

2) از روش PQ4R بهره بگیرید.

به خصوص مرورهای متوالی را در این درس در برنامه ی خود قرار دهید.

3) تجسم کنید:

در این زمینه استفاده از شکل های کتاب بسیار مفید است. می توانید شکل کتاب را در ذهن مجسم کنید و آن چه را که در مورد آن شکل می دانید به زبان خود تعریف کنید.

4) از روش مقایسه کردن استفاده کنید:

مثلاً سلول زندان= سلول زنده/ دیوارهای سلول= دیواره ی سلول/ زندان= هسته/ هوا= سیتوپلاسم/ لامپ زندان= میتوکندری

5) از تدابیر یادیار استفاده کنید.

مثلاً برای یادگیری مراحل تقسیم میتوز کلمه پمات را حفظ کنید
مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن(2)

نحوه ی مطالعه ی درس شیمی

دانستن کاربرد موضوعاتی که مطالعه می شوند در جلب علاقه ی مطالعه کننده نسبت به موضوع بسیار مؤثر است. علم شیمی در بسیاری از صنایع کاربرد مستقیم و اساسی دارد. مثلاً صنایع شیمیایی، غذایی، تولید موادّ بهداشتی و آرایشی و دارویی و حتی صنایع خودروسازی.
- دانش آموزان در دبیرستان ابتدا یک سری مفاهیم پایه، اصول فرمول نویسی و تعاریف اولیه را می آموزند و سپس وارد مباحث کاربردی تر می شوند. بنابراین برای یادگیری ساده تر و سریع تر درس شیمی نکات زیر پیشنهاد می شود:

1) درک مفاهیم و تعاریف اولیه:

بعضی از مفاهیم مثل اتم، مولکول، جرم، وزن، عدد اتمی، عدد جرمی، شعاع اتم و... به همراه اصول فرمول نویسی به منزله ی زیربنا، پایه و اساس شیمی هستند که سایر تئوری ها و مفاهیم بر روی آن ها بنا می شوند. به عبارت دیگر با یادگیری این مفاهیم سایر مطالب درس شیمی را می فهمیم و دیگر مجبور نیستیم آن ها را حفظ کنیم.

2) آموختن اصول فرمول نویسی:

فرمول نویسی و علایم اختصاری عناصر یکی از اصول پایه ای در درس شیمی است که به تدریج در ذهن دانش آموزان جا می افتد. بدین منظور مثلاً برای حفظ کردن علایم اختصاری بهتر است که هر روز تعداد محدودی از عناصر( 5 عنصر ) را به همراه ظرفیت ها و اسامی شان روی یک کاغذ کوچک بنویسید و در طول روز آن را مرور کنید و روز بعد 5 عنصر دیگر را به همین ترتیب بیاموزید. در پایان روز از خود بپرسید اگر یاد نگرفته بودید آن عناصر را به عناصر روز بعد ( با یک رنگ دیگر ) اضافه کنید.
توجه کنید که لازم نیست همه ی علایم اختصاری را حفظ کنید بلکه علایم اختصاری مهم و کاربردی را حفظ کنید.
برای یادگیری فرمول ها نیز همین گونه عمل کنید و اگر حفظ فرمول ها برای تان دشوار بود از تدابیر یادیار استفاده کنید.

3) استفاده از تدابیر یادیار:

استفاده از تدابیر یادیار در شیمی نیز کاربرد دارند مثلاً از یادیار "سارق"برای عناصر سرب، آلومینیوم، روی و قلع که دارای خواص مشترک هستند استفاده کنید.

4) به کارگیری روش PQ4R:

در به کارگیری این روش چند نکته را یادآوری می کنیم :
- سعی کنید به زبان خودتان یادداشت برداری کنید و یادداشت های تان طولانی نباشد.
- سعی کنید اول مطالب را بخوانید و آن چه را فهمیدید به زبان خودتان خلاصه برداری کنید.
- اگر در حین مطالعه به جدول و یا نمودار برخوردید شماره ی آن صفحه را یادداشت کنید و در هنگام مرور به کتاب مراجعه کنید.

5) حلّ تمرین و پاسخ به سؤالات:

- مسایل و تمرین های شیمی را مثل فیزیک و ریاضی جدی بگیرید. حلّ تمرین ها و مسایل موجب تثبیت یادگیری و برطرف شدن اشکال های تان از مفاهیم درس می شود. پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه ی هر بخش بلافاصله به سؤالات آن بخش پاسخ دهید و جواب سؤالات را با مراجعه به متن درس بیابید. همچنین به منظور آمادگی بیشتر برای آزمون های جامع و کنکور، سؤالات کنکور و تست های طبقه بندی شده را نیز مدّنظر داشته باشید.

6) استفاده از کتب کمک درسی:

- سعی کنید از کتاب های کمک درسی برای تمرین و حلّ بیشتر مسایل استفاده کنید.

7) مشاهده و انجام فعالیت های آزمایشگاهی:

- همراه کردن تجربه عملی و انجام آزمایش ها در شیمی، برای فراگیری بهتر بسیار کارساز است. شما می توانید از نرم افزارهای موجود در بازار نیز استفاده کنید.

8) مرتب مرور کنید:

- حجم زیاد مطالبی که در این درس باید آموخته شوند، مرورهای مرتب و اصولی را می طلبد تا از فراموشی جلوگیری شود.

نحوه ی خواندن زبان های خارجی

می گویند دانستن یک زبان جدید، یک زندگی جدید است. اما بسیاری از افراد در آموختن زبان های خارجی دچار مشکل هستند. مشکلاتی که این افراد با آن رو به رو هستند. ریشه در دو عامل اساسی دارد. نخستین عامل فرّار بودن مطالبی است که می آموزیم. علت عمده ی فرّار بودن مطالب آن است که آن چه در یک زبان خارجی می آموزیم، کاربرد روزمره و همیشگی در جامعه ی ما ندارد. علت دیگر که ایجاد مشکل می کند شباهت های زیادی است که به خصوص از دیدگاه یک نوآموز بین لغات و نکات دستوری مختلف وجود دارد. این شباهت ها موجب تداخل مطالب مختلف با یکدیگر می شود و تداخل نیز موجب فراموشی می شود. بنابراین رعایت نکات ذیل می تواند به آموختن بهتر زبان خارجی کمک کند:

1) از هر فرصتی برای آموختن لغات و اصطلاحات جدید و تکرار آموخته ها استفاده کنید. به خصوص زمان هایی که عملاً تلف شده تلقی می شوند مثلاً در ترافیک، انتظار اتوبوس و مطب پزشک و...
2) در یک متن لغات ناآشنای بسیاری وجود دارد که جست و جوی تک تک آن ها در فرهنگ لغات کاری مشکل و خسته کننده است و ممکن است شما را از یادگیری بیزار کند. بنابراین از بین این لغات جدید، تعدادی از مهم ترین آن ها را که به نظر می رسد نقش بیشتری در انتقال مفهوم مطلب به عهده دارند را انتخاب نمایید و به دنبال فهمیدن و به خاطر سپردن معنای همان تعداد باشید و به تدریج که دامنه ی لغات شما وسیع تر می شود و از تعداد لغات ناآشنایی که با ان ها برخورد می کنید کاسته می شود.
به خاطر داشته باشید که زبان انگلیسی حدود 500000 واژه دارد که به خاطر سپردن آن ها غیرممکن است. یک بررسی آماری نشان می دهد که اگر یک زبان آموز 5000واژه ی پُرکاربرد از زبان را بیاموزد و به خاطر بسپارد، می تواند 93/5درصد مقاصد خود را بنویسد و بیان کند.
3) با لغات جدیدی که می آموزید جمله بسازید. هیچ گاه سعی نکنید یک لغت را به تنهایی بیاموزید. بلکه حتماً آن را در یک جمله یا عبارت جای دهید و بعد از آن عبارت را به خاطر بسپارید.
4) از تجسم استفاده کنید مثلاً به جای اینکه چند بار بگویید book یعنی کتاب، از لغاتی که آموخته اید برای نامیدن اشیاء و توصیف افراد محیط و احساسات خود استفاده کنید.
6) به واژه هایی که املای مشابه و معنای متفاوتی دارند توجه بیشتری کنید مثل bear هم به معنای خرس است و هم تحمل کردن.
7) هر چه قدر که می توانید و فرصت دارید متن ها و کتاب های انگلیسی را مطالعه کنید. حتی اگر آن چه را که می خوانید به خوبی نفهمید.
8) برای یک زبان آموز بسیار مفید است اگر با پیشوندها و پسوندهای مهم و پرکاربرد موجود در آن زبان آشنا شود و معنی آن ها را بداند. این آشنایی به زبان آموز کمک می کند که در برخورد با لغات جدید بتواند ریشه لغت را از پیشوند و پسوند آن جدا کند و راحت تر معنی آن ها را حدس بزند.
به عنوان مثال اگر شما بدانید که پسوند er در زبان انگلیسی علامت فاعلی است به راحتی می توانید دریابید worker به معنی کارگر می باشد و یا dis معنی هر فعل را به متضاد آن تبدیل می کند آنگاه به راحتی خواهید دانست که فعل disagree به معنی موافق نبودن است.
9) گروه بندی لغات به جای حفظ کردن از فهرست لغات: هرچند گاهی اوقات حفظ کردن کلمات از فهرست لغات ضروری است ولی کاری مشکل و کم اثر است. به جای این کار آن ها را گروه بندی کنید.

این گروه بندی می تواند مختلف و با توجه به معانی کلمات، ساختار گرامری و یا ریشه های مشترک، آن ها در قالب شبکه ی مغز باشد. مثل:
مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن(2)
- از روش تجسم و تداعی استفاده کنید. مثلاً برای حفظ لغت wall به معنی دیوار از تشابهی که بین تلفظ wall با بال وجود دارد استفاده کنید و دیواری را در حال بال زدن مجسم کنید. همین طور برای حفظ لغت carpet به معنی فرش مجسم کنید که یک هواپیمای جت، باری از فرش دارد.
- از فرهنگ لغت استفاده کنید: یک فرهنگ لغت مناسب، اطلاعات بیشتری از لغت را در اختیار زبان آموز قرار می دهد مانند متضادها، مترادف ها، نحوه ی تلفظ و...
- بهترین و ساده ترین راه برای آموختن تلفظ صحیح لغات در یک زبان، استفاده از نوارهای مکالمه ای است.
مهم ترین توصیه ای که می توان به زبان آموز کرد، همان اولین توصیه ای است که در ابتدای این فصل خواندید که از هر فرصت برای آموختن و تکرار لغات، اصطلاحات و نکات جدید استفاده کنید.
- اگر واقعاً مایلید که یک زبان جدید بیاموزید، باید به آن زبان فکر کنید، صحبت کنید، بنویسید، بخوانید، غذا بخورید و بخوابید. هر آن چه را که در طول یک روز به زبان مادری تان بیان می کنید تا جایی که می توانید به زبانی که می آموزید، ترجمه کنید. تنها در صورت استفاده ی روزانه و مداوم می توانید یک زبان را فرابگیرید، در غیر این صورت یادگیری شما ناقص و کوتاه خواهد بود.
- در کنکور تقریباً از 25 سؤال، 7 سؤال مربوط به قواعد و گرامر است و 18 سؤال به معنای لغات و عبارات( vocabulary) برمی گردد. بنابراین برای فهم و درک متن باید لغات و اصطلاحات را بشناسید و دامنه ی لغات خود را افزایش دهید.
- اگر خجالتی هستید شرکت در کلاس های زبان آموزی بسیار مؤثر است. چون در جمع مجبور به تکرار یک سری جملات و کلمات می شوید و در جمع اشتباهات کم تر مشهود است. بنابراین اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنید.
- کودکان باید یادگیری زبان را با خواندن ترانه های کودکانه به زبان خارجی و انجام تمرین های هدفمند و استفاده از تفریح و سرگرمی های مختلف بیاموزند. استفاده از پانتومیم، نقش بازی کردن، انجام فعالیت های بدنی به همراه صدا برای بیان منظور، آواز و سرود خواندن و نهایتاً استفاده از روش شنیداری و گفتاری برای یاددهی زبان به کودکان بسیار مؤثر است.
-مدت زمان یاددهی به کودکان نباید بیش از 30 دقیقه طول بکشد.

نحوه ی خواندن تاریخ

اولین شرط یادگیری تاریخ یافتن پاسخی قانع کننده برای این سؤال است که چرا باید تاریخ بخوانید؟
- تاریخ همیشه آموزنده بوده و بسیاری از افراد، شخصیت های تاریخی را که در کتاب های تاریخ شناخته اند، الگوی زندگی خود قرار می دهند و بسیاری از تاریخ نویسان نیز هدف خود را از نگارش تاریخ این می دانند که ملت های آینده با خواندن این وقایع و تحلیل و بررسی آن ها، خطاهای ملل قبلی را تکرار نکنند.

نکات مهم در مطالعه ی تاریخ

در کتاب های تاریخ دوره ی دبیرستان بیشتر از مقاطع قبل، به جزییات پرداخته می شود، ولی برای این که وقایع تاریخ را بهتر درک کنید ابتدا باید سیر کلی جریانات تاریخی و علل و عواقب بروز آن را بدانید تا جزییات را بهتر درک کنید وگرنه صرفاً درگیر حفظ اصطلاحات می شوید که این اصلاً مناسب نمی باشد.
* از روش PQ4R استفاده کنید. با این روش شما از کلیات شروع می کنید بعد به جزییات.
* در برخورد با یک واقعه ی تاریخی سعی کنید همیشه از خود سؤال کنید چه اتفاقی افتاده؟ در کجا و چه زمانی؟ چه نتایجی دربرداشته و...
* سعی کنید تاریخ را به تدریج مطالعه کنید، مطالعه ی حجم زیادی از مباحث، قدرت یادگیری و به خاطرسپاری را کاهش می دهد.
* معمولاً موضوعات تاریخی به صورت روایت و داستان است. بنابراین روش خلاصه برداری و یادداشت برداری می تواند مفید باشد
* در خواندن تاریخ، عنوان به عنوان پیش بروید.
* جداولی که در کتاب تاریخ وجود دارند معمولاً یک دید کلی از سیر جریانات تاریخی در طول زمان را به شما نشان می دهد. از آن ها غافل نشوید.
* برای حفظ جزییات در مطالعه ی تاریخ از تکنیک های تقویت حافظه بهره بگیرید. مثلاً با استفاده از روش تجسم کردن می توانید مجسم کنید که مثلاً آقا محمدخان مشغول صدور فرمان محاصره ی شهر کرمان است و یا مظفرالدین شاه قانون مشروطه را تصویب می کند و یا از یادیارها استفاده کنید. مثلاً برای حفظ کردن شهرهایی که در عهدنامه ی ترکمن چای از ایران جدا و به روسیه واگذار شد [ شهرهای ایروان- نخجوان- اردوبار ] می توانید به کلمه انار اشاره کنید.
* برای حفظ اعدادی که در مطالعه ی تاریخ به آن ها برمی خورید، اعدادی مثل تاریخ تاج گذاری پادشاهان، وقوع جنگ ها و امضای قراردادها، می توانید از تکنیک اعداد استفاده کنید. مثلاً تاریخ وقوع جنگ های ایران و یونان سده ی ششم پیش از میلاد را می توانید اینگونه حفظ کنید: ایرانی ها و یونانی ها پیش از میلاد مشغول بازی شطرنج ( عدد شش ) بودند.
* برای فراگیری تاریخ حتماً و حتماً از نیروی تجسم خود کمک بگیرید، رویدادهای تاریخی را پس از خواندن و یادداشت کردن برای خود تعریف کنید و مثل یک فیلم سینمایی از ذهن خود عبور دهید.
* از موزه ها و آثار و ابنیه تاریخی بازدید کنید همچنین دیدن فیلم هایی با مضامین تاریخی می تواند در فهم و یادگیری تاریخ برایتان بسیار مؤثر باشد. مثلاً با دیدن یک فیلم تاریخی 10 هزار سال قبل از میلاد می توانید نحوه ی شکل گیری تمدن ها و اجتماعات اولیه را پی ببرید.
* متون ادبی ما سرشار از مضامین تاریخی و داستان های کهن می باشد. بنابراین با مطالعه ی این داستان ها و نوشته های ادبی می توانید معلومات تاریخی خود را افزایش داده و سواد تاریخی خود را بالا ببرید.

نحوه ی خواندن جغرافی

چون در علم جغرافی نیز مثل تاریخ به جزییات پرداخته شده است بنابراین روش های اشاره شده در تاریخ نیز برای جغرافی کاربرد دارد. ولی نکات تکمیلی ذیل را جهت یادگیری بهتر رعایت کنید.
- آن چه شما در رابطه با جغرافیای طبیعی یک ناحیه ( مثل امکانات کشاورزی، آب و هوا و...) می آموزید به شما کمک می کند که بتوانید تا حدودی توانایی های صنعتی آن ناحیه را حدس بزنید و شغل مردم آن ناحیه را پیش بینی کنید و درواقع چنین کلماتی کاملاً به هم وابسته هستند و چنانچه به این گونه ارتباط ها توجه نشان بدهید مطالعه ی جغرافی برای تان بسیار ساده تر می شود.
- بازدید از منابع طبیعی در قالب گردش های علمی و یا مسافرت های گروهی می تواند به فهم بهتر مطالب کمک کند.
- از کلیات به سمت جزییات بروید. مثلاً اول بفهمید عربستان یک شبه جزیره است که به وسیله ی دریاها و اقیانوس ها احاطه شده است و سپس مساحت آن را حفظ کنید.
- سعی کنید مطالبی را که می خوانید به تجارب خود ربط دهید. مثلاً وقتی جغرافیای ناحیه ی خزری را بررسی می کنید می بینید که این ناحیه بین کوه های البرز و دریای خزر واقع شده، بنابراین علت بارش های زیاد در این ناحیه را می آموزید.
- از یادداشت برداری استفاده کنید. برای یادگیری بهتر یادداشت های تان را با اشکال مفید همراه کنید.
- برای اینکه اعداد را بهتر به خاطر بسپارید، مثلاً ارتفاع قله ها، طول رودها، عمق دریاها، جمعیت نواحی، چند کار می توانید انجام دهید:
1- سعی کنید ابتدا اعداد را گرد کنید و بعد حفظ کنید.
2- اعداد مختلف را با هم مقایسه کنید و در مقایسه با یکدیگر آن ها را به خاطر بسپارید. مثلاً طول چند رود ( یا مساحت چند کشور ) را با هم مقایسه کنید و آن ها را به ترتیب طول ( یا مساحت ) از بزرگ به کوچک مرتب کنید و سپس طول هریک را به خاطر بسپارید.
- برای حفظ کردن اعداد می توانید از تکنیک اعداد استفاده کنید.
- از روش های تقویت حافظه نیز می توان برای حفظ کردن پایتخت ها و سایر مطالب استفاده نمود.
مثلاً پایتخت عمّان مسقط است- در عمان مسقطی های خوشمزه می فروشند.
- فعالیت های مربوط به هر درس را حل کرده و جواب سؤالات را از متن کتاب به دست آورید.
- نقشه ها، ‌تصاویر، نمودارها در جغرافی بسیار بااهمیت هستند. سعی کنید با دقت بیشتری به آن ها بپردازید. شما با دیدن یک پوستر می توانید به ویژگی های فرهنگی، آداب و رسوم، آب و هوا و... آن منطقه پی ببرید.
- به دلیل حجم زیاد مطالب سعی کنید ابتدا مطالب را سازماندهی کنید. سپس آن ها را به خاطر بسپارید. دسته بندی کردن مطالب، استفاده از درخت حافظه و سایر تکنیک های تقویت حافظه در یادگیری این درس نیز کاربرد زیادی دارد.

نحوه ی خواندن ادبیات فارسی

- تسلط در ادبیات فارسی جز از طریق مطالعه ی مستمر و منظم امکان پذیر نیست.
- برای این که وارد گستره ی بیکران ادب فارسی شوید به مطالعه ی کتاب های درسی اکتفا نکنید و مطالعات غیردرسی خود را گسترش دهید.
- تسلط بر کتاب های درسی و درک محتوا مستلزم توانایی شما در 6 بخش می باشد:
1. معانی لغات
2. برگردان اشعار و متون قدیمی به فارسی روان
3. به خاطر سپاری تاریخ ادبیات
4. حفظ شعر
5. آموختن املا
6. تسلط بر دستور زبان
حال روش رسیدن به هریک از توانایی های شش گانه ی فوق را مرور می کنیم:

1) آموختن معنای واژه ها

- ابتدا سعی کنید یک بار( و یا بیشتر ) متن درس را بخوانید و سعی کنید معنی لغات جدید در متن را حدس بزنید، سپس با مراجعه به لیست لغات جدید آخر کتاب، صحیح بودن حدس های خود را کنترل کنید.
- بهتر است به جای این که لغت را جداگانه حفظ کنید، جمله ای را که آن لغت در آن قرار دارد را چندبار بخوانید.
- بسیار مفید است اگر به همراه تکرار لغت و معنی، مفهوم آن لغت را در ذهن خود مجسم کنید. مثلاً اگر می خواهید واژه ی سالوس به معنی چرب زبان، شیّاد و فریب کار را حفظ کنید، تصویر یک آدم شیّاد را مجسم کنید که با چرب زبانی قصد فریب شما را دارد و یا کلمه ی طلاقت به معنی گشاده رویی. آقایی را مجسم کنید که با گشاده رویی به خانمش می گوید طلاقت می دهم.
- به هنگام برخورد با واژه های جدید کمی فکر کنید و ببینید آیا واژه ای می شناسید که با واژه ی موردنظر ریشه ی مشترک داشته باشد؟ اگر چنین واژه ای را به خاطر بیاورید آن گاه حدس زدن معنی واژه کار ساده تری خواهد بود. مثل مسطور و مهبوط= محل( فرود آمدن ) که به ترتیب با کلمه ی سطر و هبوط ریشه مشترک دارند.
به واژه هایی که در خواندن با هم شبیه هستند ولی معنای متفاوتی دارند با دقت توجه کنید:
تین= انجیر
طین= گل
تغلب= چیرگی
تقلّب= دغل کاری

2) برگردان معنای اشعار و متون قدیمی به فارسی روان

- برای انجام بهتر این کار توصیه می شود اولاً بر معانی لغت تسلط پیدا کنید، ثانیاً برای فهمیدن منظور و پیام شعر از کمک و راهنمایی معلم استفاده کنید، ثالثاً پس از درک مفهوم، آن را با صدای بلند برای خود بخوانید و معنی کنید.
- از نوشتن معنی کلمه به کلمه ی اشعار در کتاب و دفتر بپرهیزید و به جای این کار منظور و پیام و مفهوم جملات را بنویسید.

3) بخاطرسپردن تاریخ ادبیات

- از تدابیر یادیار استفاده کنید مثلاً کتاب های خواجه عبدالله انصاری عبارتند از: کنزالسالکین، الهی نامه، رساله ی دل و جان، مناجات نامه، نصایح و زادالعارفین که از ترکیب حروف اول اسامی کلمه ی نمک زار را بسازید و حفظ کنید و یا از آثار نظامی: لیلی و مجنون، اسکندرنامه، مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، هفت پیکر، می توان این جمله را حفظ کرد: « لیلی از مخزن اسکندر هفت تا شیرینی برداشت ». و یا عبارت « ملخها » را حفظ کنید.
مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن(2)

4) مطالب را سازمان دهی کنید.

بهترین روش برای این کار گروه بندی شعرا و نویسندگان بر مبنای قرنی که زندگی می کنند و یا بر مبنای سبک کارشان می باشد.

5) آموختن املا

- بهترین توصیه برای این کار دقت کردن در نوشتن است.
-2 الی 3 بار از روی لغت بنویسید اما نه از روی کتاب بلکه از حافظه ی خود کمک بگیرید. ( تکرار و رونویسی بیش از حد و بدون تأمّل روی عبارات و کلمات هیچ کمکی به شما نمی کند ).
- برای لغت هایی که املای مشابه دارند تدبیری بیندیشید. برای این کار می توانید از کلمات مشابه استفاده کنید. مثلاً برای کلمه ی سور( یعنی مهمانی ) و صور( شیپور )جمله ی زیر می تواند یادیار مناسبی باشد:
برای سفر سور می دهم اما به شرطی که روی صندلی ها شیپور( صور ) نزنند.
و یا کلماتی که املای متفاوت دارند ولی از نظر تلفظ یکسانند، می توانید از معنی آن ها کمک بگیرید. مثلاً برای دو کلمه ی نغز و نقض می توانید این گونه عمل کنید.« نغز و شیرین- نقض پیمان »

6) آموختن دستور زبان

مطالب این بخش را حفظ نکنید بلکه باید بفهمید برای این کار یادداشت برداری بسیار مفید است.
مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن(2)
- از تدابیر یادیار نیز می توان استفاده کرد. مثلاً من قیدم. کارم ایجاد قیدوبند برای فعل است. هرجا ظاهر شوم دست و پای فعل را می بندم و کارش را محدود می کنم.
و یا انواع کلمه را در قالب یک بیت شعر:

اسم است و صفت، عدد، کنایات *** فعل است و قیود و ربط و اصوات

7) حفظ شعر

1- برای حفظ کردن شعر با صدای بلند خواندن بهتر از آهسته خواندن است.
2- هنگام خواندن به مفهوم شعر نیز توجه کنید.
3- برای حفظ کردن ابتدا بیت اول بعد بیت دوم، بعد دو بیت اول، بعد بیت سوم، بعد سه بیت اول و همین طور الی آخر. به عبارت دیگر شعر را به قسمت های کوچک تقسیم کنید و بعد حفظ کنید.

نحوه ی خواندن درس عربی

درس عربی یکی از مهم ترین دروس به خصوص در کنکور محسوب می شود. اکثر دانش آموزان عربی را با درصد پایین می زنند ولی اگر عربی به خوبی فراگرفته شود می تواند امتیاز بزرگی برای دانش آموزان محسوب شود.
عربی نیز مثل زبان انگلیسی و فارسی دو قسمت عمده را شامل می شود:
1. لغات 2. قواعد
برای یادگیری لغات به بخش آموختن معنای لغات و قواعد دروس ادبیات فارسی و انگلیسی مراجعه کنید.
- مطالعه ی قواعد را از پایه شروع کنید.
- در قسمت مطالعه ی قواعد به تمرینات کتاب بسنده نکنید و به سراغ سایر کتب کمک درسی بروید. مثلاً قواعد تجزیه و ترکیب
- از تدابیر یادیار استفاده کنید. مثلاً از زبان شعر برای یادگیری و به خاطر سپاری قواعد. مثلاً برای یادگیری حروف ناصبه می توانید شعر زیر را حفظ کنید:

اِنَّ، اَنَّ، کاَنَّ، لیت، لکنَّ لَعَلْ *** ناصب اسم اند و رافع در خبر

- از قواعد درس عربی خلاصه برداری کنید.
منبع مقاله:
کیانی، اردشیر؛ (1389)، مهارت های تحصیلی، تهران، ورای دانش، چاپ پنجم.




 

 

مقالات مرتبط :


مهارت های مطالعه صحیح برای درس خواندن (1)


نکته هایی در مورد تکنیک های بهبود حافظه



این مقاله  برگرفته از مرکز خدمات دانش آموزی LWTC  است و حاوی نکته هایی در مورد تکنیک های بهبود حافظه  به شرح زیر  است  .


یادگیری و حافظه
نقش خواب و رژیم غذایی
رابطه خواب و مغز
اصول و مبانی حافظه
بهبود حافظه
اهمیت مرور و بازخوانی

 

یادگیری و حافظه


در روانشناسی شناختی، حافظه معمولاً به سه سیستم ذخیره سازی تقسیم می شود: حسی، کوتاه مدت، و بلندمدت.
حافظه حسی: یک رونوشت دقیق از دیده ها و شنیده ها (اطلاعات دیداری و بصری) را حفظ می کند. این حافظه تنها چند ثانیه دوام دارد اما در همین مدت زمان کم، 300 میلیون ثانیه اطلاعات را پردازش می کند.


حافظه کوتاه مدت (STM): گزینش ضمیر هوشیار انسان تعیین می کند که چه اطلاعاتی از حافظه حسی به حافظه کوتاه مدت انتقال پیدا کند. در اغلب موارد STM در قالب اصوات خصوصاً بصورت یادآوری کلمات ذخیره سازی می شود، اما ممکن است تصاویر را هم ذخیره سازی کند. عملکرد STM دقیقاً مانند رَم کامپیوتر (RAM = حافظه دسترسی تصادفی) است زیرا فضای قابل استفاده مناسبی را برای محاسبات مختصر فراهم آورده و سپس نتایج را به سایر بخش های سیستم ارسال کرده و یا آنها را حذف می کند.

اگر فرض کنیم که این حافظه در حدود هفت بیت گنجایش دارد، بطور معمول می توانیم هفت آیتم اطلاعاتی را بخاطر آوریم. هرگونه قطع ناگهانی یا عامل مداخله گر می تواند عملکرد STM را تحت تأثیر منفی قرار دهد.


حافظه بلندمدت: یک مرکز ذخیره نسبتاً دائمی است که اطلاعات را براساس معنا و درجه اهمیت شان ذخیره سازی می کند.


مدل پردازش اطلاعات


پیشرفت و روند حرکت اطلاعات در داخل این سه نوع سیستم ذخیره سازی اغلب تحت عنوان مدل پردازش اطلاعات شناخته می شود که بصورت ذیل قابل توضیح است:

نقش خواب در عملکرد حافظه


برخی شواهد نشان می دهد که اتصالات عصبی ممکن است در طول خواب بازسازی شوند. این مطلب احتمالاً توضیح خوبی برای نیاز نسبتاً کمتر پرندگان و پستانداران جوانتر به میزان خواب اندک تر در مقایسه با بزرگسالان آنهاست.


بنظر می رسد که کمبود خواب تأثیر بیشتری  بر برخی از وظایف حافظه نسبت به سایر عملکردهای آن دارد.
کمبود خواب ممکن است اثرات قابل توجهی بر عملکرد مغز بگذارد. اثراتی که از حیث ویژگی و شدت همانند تأثیرات ناشی از افزایش سن هستند.
شواهد موجود به قطعیت نشان می دهند که خواب نقش مهمی در تثبیت حافظه - حداقل حافظه رویه ای/مهارتی دارد.
همچنین به نظر می رسد که به احتمال زیاد خواب عمیق که موج کوتاهتری دارد (غیرREM) برای فرآیند فوق الذکر بسیار حایز اهمیت است.


مطالعات اخیر در زمینه علم خواب از دیدگاه «چرخه حیات حافظه» حمایت می کند که به  موجب آن سه مرحله تثبیت کنندگی، انسجام بخشی و تحکیم و تثبیت مجدد برای حفظ اطلاعات در حافظه ضروری تلقی می شود.


ایجاد ثبات اولیه برای خاطرات ممکن است تا شش ساعت بطول انجامد.


بهبود حافظه: تغییر شیوه زندگی، رژیم غذایی و ارتباط آنها با ارتقای سطح حافظه


مدارک و شواهد موجود همچنان نشان می دهند که بسیاری از شیوه های غلط زندگی زمینه ساز بروز مشکلات جدی در سلامت بشر بوده و ممکن است به بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و سرطان و در نهایت واردآمدن آسیب جدی به مغز شوند. در این میان، تصمیم گیری های ما در مورد رژیم غذایی مان نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنظر می رسد که کیفیت رژیم غذایی تأثیر مخرب مستقیمی بر سلامت و عملکرد مغز و همچنین حافظه دارد.


چه غذاهایی برای بهبود عملکرد مغز مفید هستند؟ باوجود ادعاهایی که مبنی بر مفیدبودن انواع میان وعده ها، نوشیدنی ها، و آب های معدنی وجود دارد، هیچ ماده غذایی خاصی نمی تواند مهارت های تفکر و حافظه شما را بطور معجزه آسایی تقویت کند (همانطورکه نمی توان هیچ ماده غذایی خاصی را برای سلامت قلب و یا محافظت از بشر دربرابر انواع سرطان توصیه کرد).

بهترین رژیم غذایی برای مغز، همان موادی است که برای سلامت بدن تان هم توصیه می شود یعنی یک رژیم غذایی متعادل سرشار از غلات سبوس دار، طیف گسترده ای از میوه های تازه رنگارنگ و سبزیجات متنوع، و مقدار مشخصی از مواد پروتئینی که انرژی لازم برای فعالیت های بدنی تان را در طول روز تأمین کند.

رژیم غذایی مناسب باید شامل برخی از انواع چربی ها و نه همه آنها باشد: رژیمی که برای غشای سلول های بدن و بویژه سلول های مغز مفید باشد، ظاهراً رژیم حاوی چربی های اشباع شده و چربی های اشباع نشده است که در آن اسیدهای چرب امگا 3 بیشتر از چربی های اشباع گنجانده شده باشند.


همچنین، یک رژیم غذایی عاقلانه و سالم برای مغز و حافظه باید از مقادیر کافی ویتامین ها و مواد معدنی تشکیل شده باشد که سلامت بدن را تأمین کنند. البته توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه ویتامین ها یا مواد معدنی شما را به ماشین حافظه تبدیل نمی کند، اما شواهدی وجود دارد که مصرف کمتر از نیاز این مواد باعث کاهش عملکرد صد در صدی حافظه می شود.

 این یکی از دلایل اهمیت بسیار زیاد مصرف طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات تازه است (این مواد حاوی هزاران ماده مغذی فتوشیمی نیز هستند که می توانند بدن شما را در برابر آسیب ها، بیماری ها، و بروز برخی از نشانه های پیری یاری دهند).

 درصورتی که تهیه تک تک این مواد برایتان دشوار است، می توانید یک مکمل مولتی ویتامین مفید پیدا کنید که مورد تأیید متخصصان تغذیه هم باشد (البته در مورد مقدار مصرف دقت کنید زیرا مصرف بیش از اندازه نه تنها بهتر نیست بلکه ممکن است خطرناک هم باشد). ویتامین های گروه B، C، و E و همچنین منیزیم نقش مهمی در تقویت حافظه ایفا می کنند.

خواب و نقش آن بر عملکرد مغز


اغلب دانشجویان بیش از دو شب در ماه را برای مرور و مطالعه مباحث درسی شان بیدار می مانند. آنها همچنین از هر سه شب، یک شب را کمتر از نیاز واقعی شان به خواب و استراحت اختصاص می دهند. اثرات کمبود خواب بر مغز و توانایی شما در انجام فعالیت های درسی تان چیست؟


همانطور که شما احتمالاً می دانید، اثرات کمبود خواب بر حافظه و عملکرد مغز بسیار شدید و جدی هستند. با اینحال، اغلب مردم به عمق این مشکلات توجهی ندارند. بخشی از مشکل اینجاست: 24 ساعت کمبود خواب با خستگی و سردرگمی شدید همراه است اما تأثیری که بر خلق و خو و حالت های رفتاری دارد، چندان زیاد نیست - و این قسمت گیج کننده داستان است.


بنابراین تحقیقات نشان می دهد که اگر شما شب ها را تا دیروقت بیدار باشید، از نظر جسمی و ذهنی خسته می شوید و قادر به انجام صحیح فعالیت های درسی خود نخواهید بود. اما در عین حال، ممکن است احساس بدی نداشته و به همین دلیل فکر کنید که می توانید این رویه را در شب های بعدی هم ادامه دهید و آسیبی نبینید.


مراقب اثرات سوء این قبیل تصورها باشید! مطالعات نشان می دهد، آندسته از دانشجویان کالج که با مشکل کمبود خواب مواجه هستند، ناخواسته درباره توانایی شان در متمرکزشدن و انجام فعالیت های آکادمیک اغراق می کنند. اکثر دانشجویان حتی نمی دانند که بیخوابی چه اثرات سوء و ناگواری بر توانایی شان در انجام موفقیت آمیر فعالیت های شناختی دارد.


آیا می دانستید؟
تحقیقات نشان می دهد که بعد از گذشت 19 ساعت کار پی در پی و باوجود استراحت ناکافی، سطح عملکرد افراد به اندازه سطح عملکرد فردی که تست تمرکزش تحت تأثیر الکل 0.1 درصد است، کاهش می یابد؟


بعبارت دیگر، اگر تمام شب را بیدار باشید، قدرت درک و شناخت تان عملاً با فردی که مست است، برابر خواهد بود! حال چه باید کرد؟ برخی یا همه استراتژی های ذیل شما را در خواب بهتر شبانه یاری خواهند داد.


1. هر روز – حتی روزهای تعطیل - در ساعت مشخص به رختخواب رفته و از خواب برخیزید. تبعیت کردن از یک برنامه منظم، ریتم بیولوژیکی بدن شما را حفظ کرده و باعث می شود تمام ساعت های روز را بدون نیاز به چرت زدن و بی حوصلگی فعالیت کنید.


2. به طور منظم ورزش کنید و درصورت امکان، تمرینات خود را به اواخر ساعات بعد از ظهر موکول کنید. برای اکثر افراد، ورزش کردن در ساعات پایانی شب باعث خواب ناآرام می شود.


3. از مصرف محرک ها خودداری کنید. مصرف الکل، کافئین و سیگار زمینه ساز بی خوابی هستند.


4. همه ما می توانیم بخواب برویم چون یکی از توابع عملکردی مغزمان است اما اینکه خودمان را به خوابیدن مجبور کنیم در بیشتر مواقع تأثیر معکوس دارد. بنابراین اگر خوابتان نمی آید، سعی کنید محل خوابیدن تان را عوض کرده، از تخت خواب بیرون آمده یا روشی برای کسب آرامش یا خسته شدن پیدا کنید.


5. سعی کنید محل ساکت و آرامی را برای خوابیدن پیدا کنید. محیط های پر سر و صدا، حتی افرادی را که در خواب بسیار سروصدا می کنند، آزرده و ناآرام می سازند. در صورت نیاز، در گوش تان پنبه بگذارید.


6. سعی کنید اتاق خواب را تنها به خوابیدن اختصاص دهید. در صورت امکان، تماشای تلویزیون، غذا خوردن، مطالعه، و سایر فعالیت ها را به مکانی غیر از اتاق خواب منتقل کنید. در غیر این صورت، انواع فعالیت های تحریک کننده و مخّل آرامش را به مکان خوابیدن خود دعوت می کنید.


7. از یک روش ریلکسیشن استفاده کنید مانند: مدیتیشن، بیوفیدبک و تنفس عمیق. سفت و شل کردن متناوب عضلات که چند دقیقه بیشتر بطول نمی انجامد، یکی دیگر از روش های خوب و موثر است.

شناخت ساعتهای بدن


ساعت بدن شما یک خوشه کوچک از سلول های عصبی در مرکز مغز شما است که از نور خورشید برای هماهنگ نگاه داشتن شما با زمان سیاره زمین استفاده می کند. کیفیت خواب شما به این بستگی دارد که ساعت بدنتان تا چه اندازه خوب با محیط اطراف هماهنگ شده است. بعنوان مثال، اگر هر شب رأس ساعت 11 به رختخواب رفته و هر روز صبح رأس ساعت 7 بیدا شوید، احتمالاً در حوالی همین دو ساعت بطورخودکار احساس خواب آلودگی کرده و یا از خواب بیدار می شوید، حتی اگر زنگ ساعت استفاده نکنید.


دلیل این اتفاق آنست که بدن ما می تواند زمان خود را نگاه دارد. در واقع، ما دو سیستم اصلی زمان بندی داخلی در اختیار داریم که اولی تحت تأثیر چرخه روشنایی-و-تاریکی روز تنظیم می شود (بعنوان مثال زمانیکه چشمهایتان نور خورشید را می بیند، به مغز اطلاع می دهد که وقت بیدارشدن است) و دیگری دمای بدن مان را حفظ کرده، در طول روز دمای بدن را افزایش داده و شب هنگام آنرا کاهش می دهد. ساعت دما نیز از طریق تنظیم مجدد فعالیت های روزمره اعم از بیدار شدن، خوابیدن، و احتمالاً غذا خوردن تنظیم می شود. از آنجاییکه ما این فعالیت ها را براساس چرخه روز به شب انجام می دهیم، هر دو ساعت بیولوژیکی به طور معمول باهم هماهنگ هستند.


اگر ساعت بدن از هماهنگی خارج شود، مهم نیست که چه میزان استراحت کرده باشید، چون بازهم احساس آرامش نکرده و سرحال نخواهید بود. خبر خوب این است که تنظیم مجدد ساعت بدن امکان پذیر است. برای اینکار، کافیست سعی کنید طی یک هفته هر روز در زمان مشخصی از خواب بیدار شوید – اصلاً مهم نیست که چه زمانی به خواب می روید. با این رویه، احتمال دارد که خیلی زود سرخیزی را تجربه کنید. همچنین هرچه دیرتر به بیدارشدن در زمان موردنظر عادت کنید، ساعت بدتان عملکرد بهتری خواهد داشت.

 

اصول و مبانی علم حافظه


1. برای به خاطر آوردن موضوعات تلاش کنید.


* قصد کنید که مطالب موردنظر را بخاطر بیاورید. ملزم نمودن خود به یادگیری مطالبی که برای اولین بار دیده یا شنیده می شوند، به معنای صرف زمان کمتر برای مرور و بررسی آنها در آینده است. خواندن فعال را تمرین کنید تا خود را نسبت به اطلاعاتی که باید بیادآورید، مسئول بدانید.
* علاقه نشان دهید. به منظور یادآوری همه جانبه موضوعات، باید دلیل محکم و خوبی داشته باشید. بعبارت دیگر، باید به آنچه که می خوانید علاقه نشان داده و اهمیت و معنایی ویژه ای در نزد خود برای آن قایل شوید. سعی کنید با کسانیکه به موضوعات موردمطالعه شان علاقه نشان می دهند، صحبت کرده و بفهمید که آنها چگونه در خود انگیزه ایجاد می کنند.


* استفاده از دانسته های قبلی. درک شما از محتوای جدید تاحدود زیادی به میزان آشنایی قبلی تان با موضوع بستگی دارد. دانش پایه خود را افزایش داده و سعی کنید محتوای درسی را قبل از بخاطرسپردن مرور کنید. این کار شما را در ایجاد پایه دانش جدید براساس آموخته های قبلی یاری می دهد. سعی کنید قبل از بیادآوری جزئیات، تصویر بزرگی از آنچه که پیش رو دارید، در ذهن تان ترسیم کنید.


2. مقدار و فرم را کنترل کنید


* گزینشگر باشید. بخاطر آوردن همه چیز غیرممکن است پس موارد مهمتر را شناسایی کرده و برای یادگیری و یادآوری آنها برنامه ریزی کنید.
* به شیوه ای اصولی و منظم برنامه ریزی کنید. گروه بندی ایده ها براساس یک الگو یا طبقه بندی های معنادار شما را در یادگیری و بخاطرسپاری اثربخش تر مطالب یاری خواهد داد.


3. تقویت ارتباطات عصبی

* مرور سریع و بدون مکث مطالب. بعد از اتمام دور اول مطالعه، زمانی را به مرور آموخته ها و آزمون گرفتن از خود اختصاص دهید. این کار اولین گام ضروری در یادآوری محتوای درسی در آینده است.


* بازخوانی. با صدای بلند تعریف کردن ایده ها شاید قدرتمندترین ابزار برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت است.


* تجسم. ترسیم یک تصویر ذهنی از مطالبی که باید به خاطر داشته باشید، می تواند سایر بخش های مغز را که درگیر شنیدن و خواندن نمی شوند، تحریک کرده و فعال نگاه دارد.


* ایجاد ارتباط. ایجاد ارتباط درونی بین مطالبی که می خواهید بیاموزید و مطالبی که از قبل می دانید، به تقویت حافظه کمک می کند. قبل از درس خواندن یا مطالعه آزاد، از خودتان بپرسید که از قبل چه چیزهایی درباره این موضوع می دانید. با این کار، گروه بندی های ذهنی مرتبط را تحریک و فعال می کنید.


4. زمان کافی به منسجم شدن رابطه های معنایی اختصاص دهید.


* ثبیت و انسجام. مغز شما به زمان کافی برای جایگزین ساختن اطلاعات جدید نیاز دارد. زمانیکه درست بعد از کلاس درس اقدام به تهیه فهرست آموخته ها یا یادداشت برداری می نمایید، در واقع در حال استفاده از اصل انسجام بخشی و تثبیت هستید.


* تمرین. مجموعه جلسات درسی کوتاهتری که طی چند روز متمادی برگزار می شوند، بسیار موثرتر و مفیدتر از کلاس های اندک اما طولانی مدت خواهند بود.

 

اصول و مبانی حافظه


چه چیزی؟ چه زمانی؟ چرا؟


قصد کردن برای یادآوری/یادگیری قبل از شروع جلسه قصد و نیت بسیار مهم است. اگر فعالانه برای یادآوری مطالب برنامه ریزی نکنید، نمی توانید آموخته هایتان را بدرستی بخاطر بیاورید.

 
مرور فعالیت ها هر زمان که پروژه یادگیری جدیدی را آغاز کردید مرور کل فعالیت شما را در مراحل مربوط به خواندن، تمرین و غیره یاری خواهد داد. با این روش، شما می توانید درصورت ازسرگیری کار از نسخه ساده شده کل فعالیت، جزئیات مربوط به هر بخش را بدقت به یاد آورید.


مرور سریع بعد از یادگیری در پایان هر جلسه درس برخلاف تصور عمومی، بخش اعظم فراموشی سریعاً بعد از وقوع فرایند یادگیری و - نه دو سه ساعت یا دو سه روز بعد از آن - رخ می دهد.

پس مرور سریع، حتی اگر چند دقیقه باشد، بسیار مفید خواهد بود. بعنوان مثال، سعی کنید یادداشت های خود را سریعاً بعد از اتمام کلاس مرور کنید. همچنین برای مرور سریع یادداشت های فردی از دوره های زمانی کوتاه (10 تا 15 دقیقه) استفاده کنید.


یادگیری فعالانه همیشه سعی کنید بخش اعظم زمان یادگیری خود را به تمرین و خودآزمایی اختصاص دهید. همچنین سعی کنید همه حواس را در مطالعه بکار بگیرید مانند: خواندن، شنیدن، تجسم کردن و غیره. از کلیشه هایی نظیر «اکنون سرفصل مطالب را مرور کرده و یادگیری را به زمان دیگری موکول می کنم» دوری کنید.


یک تا دو ساعت زمان صرف کنید زمانیکه باید یک فصل کامل را بخوانید اثربخش بودن یادگیری پیچیده مانند درک کردن روابط تازه یا حل مسأله، نیازمند دوره های زمانی طولانی تر است. اما فرایند مطالعه را طولانی انتخاب نکنید – اغلب افراد تنها 45 دقیقه می توانند بصورت فعال یادگیری داشته باشند. مطالعات طولانی را به بخشهای هر چه کوچکتر تقسیم کرده و فعالیت را به اجزای کوچکتر بخش بندی کنید.


از دوره های زمانی کوتاه (2 تا 10 دقیقه) استفاده کنید زمانیکه یک فعالیت مکانیکی ساده یا فعالیت های حفظی معمولی دارید کارهای ساده و هر موردی که باید برای حفظ شدن آماده شود، بهتر است در جلسات کوتاه و مستمر برنامه ریزی شود تا جلسات طولانی یک تا دوساعته.


آموخته هایتان را مرور و تمرین کنید در فواصل زمانی که چیزی را آموخته و قرار است آنرا مرور کنید بخش اعظم فرایند فراموش کردن زمانی رخ می دهد که افراد مرور و تمرین دوره ای آموخته ها را نادیده می گیرند. قبل از آغاز هر تمرین جدید، موضوع قبلی را چندبار مرور کنید.


سازماندهی شده بیاموزید همیشه زمانیکه دیدگاهی نظام مند و منظم نسبت به آموخته ها وجود دارد، مطالب راحت تر یادآوری می شوند. اگر مفاهیم را بصورت مجزا و بدون ارتباط باهم فرابگیرید، خیلی سریع تر آنها را فراموش خواهید کرد.


تنظیم و درک اهداف یا مقاصد مطالعه در آغاز هر جلسه یادگیری یا بازیابی اطلاعات برخوردار بودن از یک نگرش کامل نسبت به هر جلسه مطالعه، به شما کمک می کند تا بمرور زمان به یک فراگیر نظام مند و منسجم تبدیل شوید. این فرایند اولین گام محسوب می شود!


"اقتباس با مجوز مرکز یادگیری UT، دانشگاه تگزاس آستین"

 

چگونه می توانم حافظه ام را بهبود ببخشم؟


اگر تصور می کنید که حافظه ضعیفی دارید، بهتر است بدانید که مشکل تان نداشتن عادت های اثربخش برای پردازش اطلاعات و این کار راه حل مخصوص بخود را دارد.

توصیه های کلی برای بهبود حافظه


توجه کنید. اگر چیزی را درست نیاموزید، نمی توانید آنرا بیاد آورید، و اگر توجه کافی به موضوع نداشته باشید، نمی توانید چیزی را فرا گیرید - این همان فرایند رمزگذاری در داخل ذهن است. هشت ثانیه طول می کشد تا قدرت تمرکز بشر بخشی از اطلاعات را از طریق هیپوتالاموس پردازش شده و وارد مرکز حافظه شود. بنابراین زمانیکه قرار است بر روی مطلبی تمرکز داشته باشید، از انجام چندین کار بطور همزمان اجتناب کنید. همچنین اگر به آسانی از موضوع موردمطالعه منحرف می شوید، سعی کنید اطلاعات را در مکانی خلوت که عاری از عوامل مزاحم باشد، فرا بگیرید.


شیوه اکتساب اطلاعات را براساس سبک یادگیری تان سازماندهی کنید. اغلب افراد فراگیران بصری هستند یعنی زمانیکه مطالبی را می خوانند یا آنرا مشاهده می کنند، یادگیری شان بهتر می شود.

اما عده ای فراگیران شنیداری هستند زیرا در اثر شنیدن فرا می گیرند. آنها ممکن است با ثبت اطلاعات موردنیازشان و گوش دادن به آن بتوانند موضوعات را بهتر بیاد آورند.


حداکثر حواس ممکن را بکار گیرید. حتی اگر فراگیر بصری هستید، مطالب را با صدای بلند بخوانید. اگر می توانید مطالب را با آهنگ و ریتمیک بخوانید. سعی کنید اطلاعات را به رنگ ها، بافت ها، بوها و مزه ها ارتباط دهید. عمل فیزیکی بازنویسی اطلاعات، می تواند به ثبت آنها در ذهن کمک کند.


اطلاعات را به آموخته های قبلی تان ارتباط دهید. داده های جدید را با اطلاعات قبلی ارتباط دهید. مهم نیست که محتوای جدید در ادامه آموخته های قبلی است یا به موضوع جدیدی اشاره دارد.


اطلاعات را سازماندهی کنید. مطالب مهم را در حاشیه دفترچه تلفن و آدرس و تقویم و سررسید یادداشت کنید. از مطالب دشوار یادداشت برداری کرده و سپس یادداشت ها را طبقه بندی کنید. از کلمات و تصاویر برای فراگیری اطلاعات استفاده کنید.


تفسیر محتوای پیچیده را درک کرده و در این کار توانمند شوید. در مورد مطالب پیچیده تر، بر درک ایده های اولیه تمرکز کنید تا حفظ جزئیات مجزا. سعی کنید شیوه توضیح مطالب را به گفتار خودتان بیاموزید.


اطلاعات را بطور مستمر مرور کرده و «پرآموزی» را تمرین کنید. آموخته هایتان را همان روزی که فراگرفته اید، مرور کرده و در فواصل زمانی منظم بازخوانی کنید. مفهومی که محققان «تمرین بافاصله» می خوانند، بسیار اثرگذارتر از «یادگیری شتابزده» است. اگر می توانید اطلاعات را «بصورت وسیع بیاموزید» بازخوانی در مرحله دوم قرار گرفته و تأثیر بیشتری خواهد داشت.


انگیزه بالا و نگرش مثبت داشته باشید. به خودتان بگویید که می خواهید مطالب موردنیازتان را بیاد آورده و می توانید آنرا فراگرفته و به یاد آورید. اگر بخودتان تلقین کنید که حافظه تان ضعیف است، بی شک توانایی مغزتان در یادآوری مطالب کاهش پیدا می کند. در عوض، بازخورد ذهنی مثبت زمینه ساز تلقین احساس موفقیت است.

بهبود حافظه


1. منسجم نمودن اطلاعات.


* با سازماندهی و اضافه کردن معنا به محتوای موردمطالعه قبل از یادگیری آن، شما می توانید فرایند ذخیره سازی و بازیابی را تسهیل کنید. بعبارت دیگر، شما می توانید بهتر فراگرفته و آسان تر به یاد آورید.


* خلاصه نویسی یا ذهن


* ایجاد رابطه


2. رویکرد قیف


* عبارتست از یادگیری مفاهیم عمومی قبل از پرداختن به جزئیات خاص.


3. سازماندهی از طریق معنا و ارتباط ها


* زمانیکه در یادآوری مطالب جدید مشکل دارید، می توانید با فکرکردن درباره موضوعات مربوط به آنها، فرایند یادآوری را تسهیل کنید. بعبارت دیگر، مسیر ذهنی خود را از نو ردیابی کنید.


الف) پردازش عمیق - - ارتباط دادن موضوعات به مسایل شخصی.


ب) گروه بندی.


تمرین: گروه بندی

 
فهرست ورزش های ذیل را خوانده و سپس سعی کنید بیشترین تعداد ورزشی را که بخاطر می آورید، بدون نگاه کردن به فهرست بخاطر آورید.


شنا اسکی بسکتبال تنیس
پرش ارتفاع سورتمه سواری دوی 100 متر
هاکی بسکتبال گلف پرش ارتفاع
والیبال پرتاب نیزه فوتبال
لوژ یک نفره کرلینگ (بازى روى زمین یخ بین دو تیم 4 نفره) کریکت
ورزش های ده گانه دومیدانی پرش از روی مانع
به تعداد ورزش هایی که بدرستی بیاد می آورید، توجه کنید.


* شما می توانید محتوای درسی را از طریق گروه بندی مفاهیم مشابه، یا ایده های مرتبط باهم سازماندهی کنید. مرتب کردن محتوای درسی در قالب گروه های مرتبط، از طریق سازماندهی اطلاعات به حافظه شما کمک می کند.


4. ارتباط های روشن و واضح

* وقتی مفهومی جدید و ناآشنا را می آموزید، سعی کنید آنها را با مفاهیمی که از قبل برایتان آشنا بوده است، مانند تصاویر، اجناس، موسیقی، یا هر چیز دیگری پیوند دهید. لازم نیست که این ارتباط ها منطقی باشند. در اغلب مواقع با پیوندهای طنز آمیز یا احمقانه که در ذهن می ماند، روبرو خواهید شد.


5. یادگیری فعال


* اگرچه ممکن است بعضی مطالب را بصورت ناخودآگاه درک کرده و فرابگیرید، اما باید مطمئن شوید که فرایند یادآوری آنها اساساً فعالانه و خودآگاه باشد یعنی با مشارکت و تفکر مستقل درباره چیزی که فراگرفته می شود، همراه باشد.


6. حافظه بصری
* نمودارها، جداول، خطوط، و غیره. این موارد اغلب در متون وجود دارند بنابراین سعی کنید بیشترین استفاده را از تصاویر، کارتونها، نمودارها، و یا هر نماد بصری دیگری ببرید. همچنین شما می توانید بسیاری از این موارد را شخصاً به متن اضافه کنید. بعنوان مثال، سعی کنید نحوه ارتباط ایده ها با یکدیگر را تجسم کرده و یک گراف، نمودار، تصویر، و یا هر نماد برجسته دیگر را ترسیم کنید. حتی ممکن است بخواهید این کار را به یک عادت تبدیل کرده، مواد آموزشی دشوار را به تصاویر و نمودارهای واقعی تبدیل کرده، در یادداشت های اضافه نموده و یا در قالب کلمات به تصاویر ذهنی خود اضافه کنید.


* نوشتن لغات، نظریه ها، و یا فرمول های جبری.


7. ابراز کردن


هنگامی که سعی دارید مطلبی را بخاطر پسارید، می توانید با بیان مفاهیم به صدای بلند این فرایند را برای خود آسانتر سازید. همچنین ممکن است ایده ها را کلمه به کلمه تکرار کرده (خصوصاً زمانیکه باید حفظ طوطی وار را تمرین کنید) و یا مفاهیم را به گفتار خود تکرار کنید (و بنابراین مطمئن شوید که درک درستی از اطلاعات دارید).


* تکرار اطلاعات با صدای بلند می تواند شما را در رمزگذاری شنوایی اطلاعات و تشخیص اینکه آیا مطالب را بدرستی آموخته اید یا نه، یاری دهد.


8. تجسم خود در حال تدریس مطالب


* یکی از موثرترین راه ها برای ارتقای سطح بازخوانی و درک مواد آموزشی پیچیده و متراکم، تدریس آن به مخاطبان خیالی است. با این کار، مجبور می شوید مواد آموزشی را طوری سازماندهی کنید که برای خودتان قابل فهم بوده و بنابراین می توانید سوالات احتمالی دانش آموزان خیالی را پیش بینی کنید.


* علاوه بر این، با خواندن متن با صدای بلند، خلاءهای موجود در دانسته هایتان از بین رفته و (بازخوانی) مواد آموزشی تحقق می یابد. (البته برای کشف بهتر نقاط ضعف قبل از آزمون و نه در طی آن.)


اهمیت مرور و تمرین


مهم ترین بخش یادداشت برداری، مرور یادداشت ها بعد از کلاس درس است. اگر قرار نباشد که دوباره به یادداشت ها نگاه کنید، این کار هیچ ارزشی نخواهد داشت! اغلب دانش آموزان حدود 80 درصد اطلاعات را ظرف 24 ساعت اول بعد از یادگیری فراموش می کنند. دانش آموزان می توانند با مرور اطلاعات طی 24 ساعت اول بعد از آموزش، ذخیره اطلاعات خود را بطرز چشمگیری افزایش دهند.


در هنگام مرور و بررسی، ویرایش و شفاف سازی یادداشت ها، متمرکز شدن بر ایده های اصلی و نکات کلیدی بسیار مهم است. یکی از روش های این کار، استفاده از سیستم کرنل است. برای بهبود هرچه بیشتر حافظه، مرور هفتگی بسیار مناسب است. یک شب در هفته را انتخاب کنید (تعطیلات آخر هفته بسیار مناسب است) تا یادداشت های هفته گذشته را مرور کنید. برای مرور هر مبحث درسی 30 دقیقه زمان اختصاص دهید.


مرور و بررسی بیشتر به ثبت و ضبط هرچه بهتر اطلاعات کتاب های درسی نیز کمک کرده و به روش های متنوعی انجام می شود. بعد از خواندن هر فصل یا بخش از متن، طی 24 ساعت اول یک بررسی کوتاه انجام داده و مرور جامع هفتگی را هم فراموش نکنید.


هیچ کس دوست ندارد کار دیگری به فهرست کارهای روزانه اش اضافه شود اما مرور و بررسی در بیشتر موارد به صرفه جویی در زمان در بلندمدت کمک می کند زیرا مرور و بررسی پیگیر مانع از تراکم شدید اطلاعات قبل از برگزاری آزمون می شود. مطالعه روزانه در کوتاه مدت بسیار موثرتر از مطالعه چندساعته تنها در یک روز کاری است.
 

****

 

64 تکنیک برای یادگیری سریع‌تر، بهتر و عمیق‌تر

خانه آیتلس آفرینش
 
گفته می‌شود که انسان‌ها تنها از 10 درصد قدرت فکر خود استفاده می‌کنند و تفاوت بین نوابغ و افراد معمولی تا حد زیادی به این مسآله برمی‌گردد.

با به‌کارگیری 64 روشی که در ذیل شرح داده شده می‌توانید میزان یادگیری خود را چند برابر کنید. توصیه می‌شود این روش‌ها را با فونت بزرگ چاپ کرده و روی دیوار اتاق‌اتان نصب کنید طوری که هر روز آن‌ را ببینید.

این 64 روش در ده بخش ارائه می‌شود شامل:

در مورد این روش‌ها اگر تجربه‌ی شخصی و یا مطلب، عکس و ... کامل‌کننده‌ی دیگری دارید برای ما ارسال کنید. هم‌چنین اگر روش خاص دیگری برای یادگیری بهتر مطالب دارید مطرح کنید تا بقیه‌ی دوستان‌اتان نیز از آن بهره ببرند.

سلامت  

1- هنگام مطالعه پای خود را حرکت دهید.

در طول مطالعه و نشستن در یک مکان برای مدت طولانی، پای خود را هر چند وقت یک‌بار به سمت بالا و پایین تکان دهید. این کار موجب افزایش جریان خون شده و یادگیری و تمرکز را افزایش می‌دهد.

2- برای فکر کردن غذا بخورید.

خوردن صبحانه بسیار ضروری است زیرا پروتئین مغز را تامین می‌کند. کمبود پروتئین برای مغز باعث سردرد می‌شود.

3- ناهار سبکی بخورید.

ناهار سنگین باعث خواب آلودگی می‌شود اگر بعد از ناهار فرصت خوابیدن ندارید، سعی کنید ناهار سبکی انتخاب کنید.

4- از داروهای تقویت حافظه استفاده کنید.

داروی گیاهی ژینکگو بیلوبا - که باعث افزایش جریان خون در مغز می‌شود - بدون عوارض جانبی در بازار موجود است.

  تعادل

 5- از اضطراب و افسردگی به دور باشید.

استرس و ناراحتی باعث کاهش یادآوری اطلاعات می‌شود و از این رو کاهش قدرت یادگیری می‌شود. گاهی اتاق روشن‌تر و خوردن غذاهای طبیعی بیش‌تر باعث افزایش شادابی و آرامش می‌شود.

6- برای ارائه‌ی ایده‌ی جدید بخوابید!

7- بین مطالعه استراحت کنید.

تغییر وضعیت روحی و جسمی باعث مشخص شدن استرس‌هایی می‌شود که در حال مطالعه بر ما حکمفرما شده‌اند و ما از آن‌ها بی‌خبریم. مطالعه همراه با استراحت‌های هرچند کوتاه بسیار مفیدتر از مطالعه‌ی طولانی بی‌وقفه است. برای این منظور، به ازای هر 90 دقیقه مطالعه، 20 دقیقه استراحت داشته باشید.

8- حین مطالعه در فواصلی پیاده‌روی هم داشته باشید.

پیاده‌روی و قدم زدن هر چند کوتاه باعث تغییر تمرکز ذهن شده و به ذهن مجال بازآوری مطالب و خلاقیت را می‌دهد.

9- موضوع مورد تمرکز خود را تغییر دهید.

گاهی که فرصت کافی برای استراحت و تجدید قوا ندارید، می‌توانید نقطه‌ی تمرکز خود را از یک موضوع خاص به موضوعی که با آن آشناتر هستید تغییر دهید.

تمرکز و خط فکری

 10- موضوع مورد تمرکز خود را تغییر دهید (2).

3 راه مختلف برای یادگیری وجود دارد: دیداری، شنیداری و حرکتی. اگر در یکی از آنها موفق نیستید، دیگر راه‌ها را امتحان کنید.

11- پیاده‌روی همراه با مدیتیشن.

پیاده‌روی که در قسمت قبل توضیح داده شد، اگر همراه با مدیتیشن باشد بسیار مفید است.

12- تمرکز کنید و خودتان را در مطالعه غرق کنید.

حین مطالعه، از تماشای تلویزیون و نگرانی در مورد کارهای دیگر پرهیز کنید. نگرانی مانع دریافت اطلاعات و ایده‌ها می‌شود.

13- اگر علاقه‌ای به انجام مدیتیشن ندارید، چراغ‌ها رو خاموش کرده و وسط اتاق تاریک خود بنشینید.

این کار به تمرکز شما می‌افزاید.

14- دوش بگیرید. دوش و حمام کردن به یادگیری کمک می‌کند.

این کارها ذهن شما رو برای دریافت ایده‌های هوشمندانه آماده‌تر می‌کند.

15- به موسیقی گوش دهید.

اگر مطلبی را حین گوش کردن به قطعه‌ای از موسیقی خاص یاد بگیرید،‌ بعدها، گوش‌کردن و یا مرورکردن ذهنی آن قطعه به یادآوری مطلب کمک شایانی می‌کند.

16- تندخوانی کنید.

خیلی‌ها عقیده دارند که تندخوانی باعث از قلم افتادن مطالب مهم شود. واقعیت این است که تندخوانی باعث فیلتر شدن مطالب بی ربط و فرعی شده و به درک ایده‌های اصلی نوشتار کمک می‌کند. کندخوانی فقط برای مطالب جدید و تخصصی پیشنهاد می‌شود.

17- از علامت‌ها و نمادها برای حفظ‌کردن مطالب استفاده کنید.

ترفندهای زیادی برای به خاطر سپردن اطلاعات حفظی وجود دارد. علامت‌های اختصاری و شکل‌های نمادین نمونه‌هایی از این ترفند‌ها هستند.

تکنیک دیداری

 18- تصویری از مطلب مورد مطالعه داشته باشید.

هر تصویر می‌تواند بیان‌کننده‌ی مطالبی است. طرحی از چیزی که می‌خواهید یاد بگیرید، داشته باشید. این کار موجب داشتن هدفی مشخص در ذهن شما شده که خود باعث حرکت به سمت آن هدف می‌گردد.

19- از درخت حافظه استفاده کنید.

استفاده از درخت حافظه هم به خلاصه کردن و هم به درک ارتباط درونی مطالب کمک می‌کند.

20- از سمبل و نمادها استفاده کنید.

استفاده از سمبل و نمادها باعث خلاصه‌برداری سریعتر و یادگیری موثرتر می‌شود.

21- از نقشه‌ی اطلاعاتی بهره ببرید.

وقتی اطلاعات دارای طرح درونی (Information Design) است،‌ از آن استفاده کنید طوری که اطلاعات را به وضوح بیان کند. نقشه‌ی اطلاعاتی هنر و دانش آماده کردن اطلاعات است طوری که بیشترین بازدهی و کاربرد را داشته باشد.

22- از روش‌های یادگیری دیداری استفاده کنید.

23- مراحل یادگیری یک موضوع را مشخص کنید. فراگیری یک مطلب نیاز به دریافت اطلاعات با ترتیبی مشخص دارد. سازمان‌دهی تفکر بر روی آن چیزی که باید انجام شود روشی موثر برای آمادگی یادگیری مطالب جدید یا پاسخگویی به سؤالات است.

 تکنیک گفتاری و شنیداری

 24- از روش‌های ایجاد انگیزه استفاده کنید.

از بازی‌ها و کلمه‌های بی‌معنی موزون استفاده کنید. این امر باعث انعطاف فضای یادگیری و یادگیری بیشتر می‌شود .

25- با گوش کردن به نظرات دیگران در درون گروه مطالعه به دنبال فکر بکر باشید.

26- در خواب به فایل صوتی گوش کنید.

قسمتی از مطلبی که می‌خواهید فرا گیرید را ضبط و هنگام خواب زیر متکای خود قرار داده و به آن گوش دهید. این روش برای یادگیری زبان خیلی موثر است.

27- بخندید.

خنده باعث آرامش می‌شود و تن آرام مطالب را بهتر فرامی‌گیرد.

تکنیک های حرکتی  

 28- نوشتن از تایپ کردن مفیدتر است!

نوشتن با قلم باعث تحریک ایده‌های جدید می‌شود. گرفتن و حرکت دادن قلم نقاط حساسی از دست را ماساژ داده و موجب ایده‌های جدید می‌شود.

29- همیشه یک دفتر یادداشت همراه داشته باشید.

بعضی ایده‌ها و پاسخ‌ها - که گاهی بسیار ارزشمند هستند- در مواقعی به ذهن می‌آیند که مشغول مطالعه نیستیم. تا حد امکان باید آن‌ها را ثبت کرد زیرا معمولا فقط یکبار به سراغ ما می‌آیند.

30- مجله‌ی شخصی برای خود درست کنید.

فرق مجله با دفتر یادداشت این است که شما می‌توانید با کمک ذهن خلاق خود، نقاشی، تصاویر، جداول و درخت حافظه را به مجله اضافه کنید که کمکی است در جهت به خاطر سپردن بهتر اطلاعات.

31- از برچسب‌های رنگی برای طبقه‌بندی دفتر یادداشت و مجله‌ی خود استفاده کنید.

استفاده از برچسب رنگی رجوع به مطالب را آسان‌تر می‌کند.

32- از یادداشت‌های پایانی استفاده کنید.

بعد از پاراگراف‌های کتاب، نظر شخصی خود را درج کنید.

تکنیک هایی برای انگیزه پیدا کردن

 33- به خود نمره بدهید.

اگر شما ذهنتان را روی نتیجه‌‌ی مورد نظر متمرکز کنید ایده‌های بهتر را شناسایی خواهید کرد. یکی از معمول‌ترین و قابل دسترس‌ترین انگیزه‌ها گرفتن نمره‌ی بهتر است.

34- انگیزه‌ی خودتان را مشخص کنید.

اگر ندانید به چه علت می‌خواهید چیزی بیاموزید، حواس پرتی به سراغتان خواهد آمد.

35- هدفتان را مشخص کنید.

طبق گفته‌ا‌ی معروف: ذهن، هر آنچه را که درک کند می‌تواند به دست ‌آورد. به هر چه فکر می‌کنید لازم است خود را مجهز کنید.

36- مثبت اندیش باشید.

بعد از مشخص کردن اهداف خود باید امیدوار باشید که توانایی لازم را دارید به آنچه می‌خواهید دست یابید.

37- برنامه‌ریزی کنید (2).

یادگیری فقط یک جنبه از کارهای روزمره زندگی است. باید ساعاتی که امکان یادگیری وجود ندارد را شناسایی کرده تا بتوانید کارهای دیگر را در آن زمان‌ها انجام داد.

38- هر مهارتی را می‌توان یاد گرفت.

به استثنای بعضی محدودیت‌های جسمی هر مهارتی را که افراد خبره آموخته‌اند شما هم می‌توانید یاد بگیرید؛ فقط شاید وقت و انرژی بیشتری باید صرف کنید.

39- خود را برای آموختن آماده کنید.

برای یادگیری فقط مثبت اندیشی کافی نیست. در زندگی امروزه با وجود موضوعات مختف، هنگام یادگیری می‌بایست بقیه‌ی موضوعات را فراموش کرد و الا یادگیری تبدیل به تجربه‌ای کسل کننده می‌شود.

40- مواظب وقت مطالعه‌ی خود باشید.

اگر شما دوستانی دارید که ممکن است خواسته یا نا خواسته شما را از پرداختن به مطالعه یا یادگیری باز دارند با به‌کار بردن ترفند و سیاست (البته به طوری که از شما نرنجند) پیشنهاد آنها را مثلا برای رفتن به سینما رد کنید.

41- خود را محدود کنید.

گاهی آزادی و راحتی زیاد باعث هرج و مرج می‌شود. برای یادگیری بهتر مطالب، فرجه‌ی زمانی مشخص کنید. داشتن چارچوب برای انجام کارها باعث نتیجه‌گیری بهتر و سریعتر می‌شود.

تکنیک های  تکمیلی

 42- تا آنجا که می‌توانید مطالعه کنید.

43- زبان خارجی بیاموزید.

یادگیری زبان‌های بیشتر ما را با افق‌های بیشتری آشنا کرده و بیان بعضی مفاهیم را برای ما آسان‌تر می‌کند. همچنین گاهی درک کامل یک مطلب فقط در زبان اصلی میسر است.

44- یاد بگیرید که چگونه یاد بگیرید.

روش‌های مختلف یادگیری را امتحان کنید تا به آنچه مطلوب شماست برسید (در مطالب بعدی به معرفی و شرح این روش‌ها خواهیم پرداخت).

45- بهتر است مشخص شود که چه چیزهایی را می‌دانید و چه چیزهایی را نمی‌دانید.

در مورد یک موضوع ابتدا مشخص کنید چه اطلاعاتی از قبل دارید؛ بعد مشخص کنید چه مطالبی را نمی‌دانید و می‌خواهید بدانید.

46- از ضمیر ناخودآگاه خود هم کار بکشید!

آیا می‌دانید می‌توان دو مطلب را هم ‌زمان فرا گرفت!؟ ذهن بطور غیر ارادی می‌تواند درگیر یادگیری باشد. مثلا اگر قرار است مطالبی در مورد دو موضوع بنویسیم می‌توانیم یک موضوع را در ذهن داشته باشیم و به سراغ موضوع دوم برویم. مادامی که مشغول نوشتن موضوع دوم هستیم، ذهن ما موضوع اول را پردازش می‌کند.

47- کلی‌ فکر کنید.

یکی از روش‌های خوب یادگیری این است که مطالب را به طور کلی بیاموزیم.

48- مطالب را تکرار کنید.

برای درک کامل مطالب پیچیده باید آنها را مرور کرد. هم‌چنین مرور دوباره‌ی مطالب به ما دید عمیق‌تری در مورد مطلب می‌دهد. تکرار مفاهیم و تئوری‌ها با به‌کارگیری مثال‌های مختلف، سرعت یادگیری آنها را چند برابر می‌کند.

49- از روش یادگیری کوانتومی استفاده کنید

«روش یادگیری کوانتومی» (Quantum Learning Model) (QL) روشی است که بر اساس به کارگیری و مرتبط کردن دانسته‌ها در زندگی روزمره‌ی دانش‌آموزان شکل گرفته است.

50- از ابزارهای لازم برای یادگیری استفاده کنید (کامپیوتر،‌ ویدیو و ...).

51- از «روش فکرکردن انتقادی» (Critical Thinking) استفاده کنید.

«روش فکر‌کردن انتقادی» شامل دریافت اطلاعات، ارزیابی آن و نتیجه‌گیری منطقی بر اساس آنها می‌باشد.

تکنیک هایی برای معلمین و والدین

 52- از دانش‌آموزان سؤال بپرسید و آنها را در بحث وارد کنید.

53- از هرم اطلاعات استفاده کنید. یادگیری دارای لایه‌هایی است و می‌بایست مفاهیم پیشرفته‌تر بعد از فرا‌گیری مفاهیم پایه صورت گیرد.

54- در کنار لذت بردن از بازی‌های کامپیوتری روش حل مسآله و بسیاری از مفاهیم دیگر را بهتر می‌توان آموخت.

55- از قانون 80 به 20 پیروی کنید.

طبق قانون 80 به 20، یادگیری 20 درصد از مفاهیم نیاز به صرف 80 درصد وقت و انرژی‌ای دارد که برای مفاهیم دیگر اختصاص می‌دهیم؛ لذا باید هنگام برنامه‌ریزی به این نکته توجه داشت.

56- برای مفاهیم قصه‌بافی کنید!

مثلا اتم را منطقه‌ای گانگستری در نظر بگیرید که در آن پروتون و نوترون همسایه‌ی همدیگر بوده، با هم رقیب‌اند و لذا هرگز در محدوده‌ی هم وارد نمی‌شوند.

57- فراتر از برنامه‌ی درسی مدرسه و دانشگاه بروید.

با ابزارهای یادگیری که امروزه موجود است حتی یک فرد 60 ساله هم می‌تواند ریاضی را در حد دانشگاه فرا بگیرد. لذا هر مطلبی را که لازم می‌دانید یا علاقه دارید، بیاموزید.

58- از دانسته‌های خود عملا استفاده کنید.

مثلا در آموزش ریاضی بهتر است دانش‌آموزان مفاهیم چهارگانه‌ی ریاضی را برای اندازه‌گیری مواد لازم برای پخت کیک به کار ببرند.



تکنیک هایی برای دانش آموزان

 59- همیشه درگیر یادگیری باشید.

اگر فکر می‌کنید از معلم‌تان بیش‌تر می‌دانید و مطالب کلاس برای‌اتان کسالت‌آور است با معلم‌تان وارد بحث شوید و از دانسته‌های خود برای پیروز شدن در بحث استفاده کنید.

60- خودتان بیاموزید.

در بسیاری از موارد، معلمان همه‌ی مطالب را در بحث خود مطرح نمی‌کنند. شما باید بسیاری از مطالب را خود فرابگیرید؛ پس منتظر نباشید همه‌ی مطالب به شما آموخته شود.

61- اگر به تنهایی نمی‌توانید یاد بگیرید با دوستان‌تان مطالعه کنید.

62- به دیگران درس بدهید.

بهترین روش یادگیری این است که مطلبی را به دیگران آموزش دهید. این شما را مجبور به یادگیری کامل آن مطلب می‌کند.

63- محک زدن آنچه که یادگرفته‌اید یادگیری شما را تضمین می‌کند.

استفاده از فلش‌کارت یکی از بهترین روش‌ها برای محک زدن آن‌چیزی است که یادگرفته‌اید.

64- در ابتدا مفاهیم اساسی را یاد بگیرید.

یادگیری مطلب جدید باید شبیه یادگیری زبان توسط یک کودک باشد که به گرامر و املای کلمه‌ها توجهی نمی‌کند.

* منبع: سایت خانه آیلتس آفرینش

12 راه شگفت انگیز برای تقویت حافظه

ما بسیاری از مطالب را خوب به یاد می آوریم و برخی را سریعا فراموش می کنیم. بعضی از مردم تاثیر زیادی بر ما می گذارند و می توانیم آنها را مدتها به خاطر بسپاریم ، اما درباره بعضی افراد حتی نامشان را در ذهن خود ثبت نمی کنیم.
چرا حافظه ما همواره یکسان عمل نمی کند و چرا برخی افراد حافظه بهتری دارند؟

حافظه خوب ، بجز در موارد استثنایی ، هدیه خاص برای افراد خاص نیست ، بلکه اکثرا محصول تلاش آگاهانه و سازمان یافته هر فرد است که از نیاز به دانستن و به یاد آوردن موفقیت آمیز، ناشی می شود.
هنر و علم هر دو عواملی هستند که می توانند نتایج شگفت آوری را از طریق تلاش دایم ایجاد کنند. حتی با کمی تمرین و مقداری آگاهی کلی از عواملی که در ایجاد یک حافظه بهتر موثرند، به نتایج مثبتی می توان دست یافت.
در اینجا به برخی رموز یک حافظه خوب ، یعنی عواملی که می توانند در ایجاد حافظه قوی موثر باشند، اشاره می کنیم.

علاقه

این یک قانون است ؛ اگر شما علاقه مند نباشید، به خاطر نخواهید سپرد. ما آنچه را که بدان علاقه مندیم ، به یاد می آوریم ؛ آنچه را که می توانیم خودمان را با آن در ارتباطی تنگاتنگ قرار دهیم ، آنچه را که کنجکاوی ما را برمی انگیزد، یا عمیقا آن را لمس می کنیم.
اگر شما اختصاصا به یک موضوع یا رویداد ویژه علاقه مند هستید، احتمال کمی وجود دارد که آن را فراموش کنید. بنابراین برای به خاطر سپردن سعی کنید علاقه به آن را در خود ایجاد کنید.

توجه

این قانون دوم است: اگر شما علاقه مند نباشید، توجه نخواهید کرد و اگر توجه نکنید، به خاطر نخواهید سپرد.
به جزییات توجه کنید و حالت های متمایز را جستجو کنید. چیزها را با هم مقایسه کنید تا شباهت یا عدم شباهت آنها را دریابید. به هر چیزی طوری نگاه کنید که گویی برای اولین بار است آن را می بینید. هنگام مشاهده و تحلیل از شلوغی ذهن پرهیز کنید.
بگذارید حواس شما به بهترین نحو عمل کند. فرآیند مشاهده شامل ۴ عنصر ضروری به نام توجه کامل ، تمرکز، توجه خلاق و درک آگاهانه است. دقت کنید توجه کامل (Concentration)و تمرکز (Focus) به یک منظور اما به طرق متفاوت عمل می کنند.
اولی یک نقطه خاص و دومی یک حوزه خاص را دربرمی گیرد. در مورد اول شما جزییات کوچک را می بینید، در حالی که در حالت دوم تصویر بزرگتری را از بخشهای مختلف یک موضوع و کل آن در نظر می گیرید.
توجه خلاق به شما کمک می کند هر چیزی را از زوایای مختلف از نو بنگرید و با آنچه مشاهده می کنید، آگاهانه آشنا شوید. اگر در توجه خود درنگ کنید، توجه کامل داشته باشید و تمرکز کنید، به احتمال زیاد به خاطر خواهید سپرد.

 

درک

این قانون سوم است. آنچه را که درک نکنید، بخوبی به ذهن نخواهید سپرد. شما آن چیزی را به یاد می آورید که درک کرده اید و مفهومی از آن در ذهنتان نقش بسته است. بنابراین ضروری به نظر می رسد که آنچه را یاد می گیرید، آنالیز و سعی کنید آن را بفهمید.
موارد شک را از بین ببرید و در پی آن باشید تا مطلب برایتان واضح شود. یادداشت های ذهنی و توضیحی داشته باشید تا مطمئن شوید آنچه را که باید به یاد بسپارید، کاملا درک کرده اید.

تکرار

و اما قانون چهارم ، اجازه دهید خاطره در ذهن شما نقش بندد، به طوری که به مدت طولانی باقی بماند، نه این که مانند ردپایی روی شن به زودی ناپدید شود.
مکرر بخوانید، بنویسید، ترسیم کنید و به ذهن بسپارید تا موضوع کاملا در ذهنتان ثبت شود. حفظ برخی موضوعات به تلاش بیشتری نیاز دارد و برخی دیگر سعی کمتری را می طلبد، اما به هر حال در همه موارد تکرار بیشتر به خاطر سپردن بیشتری را تضمین می کند.

مرور

هر از گاه آنچه را به ذهن سپرده اید، مرور کنید. این یکی از راههایی است که باعث تقویت حافظه ، تداوم اتصالات نورونی و ظاهر کردن دوباره مطالبی است که زیر لایه های جدید دانستنی های تازه کسب شده پنهان شده اند.

به کارگیری

هر آنچه می آموزید، عملا به کار گیرید. چیزی را که فهمیده اید تمرین کنید. دانش تئوری خود را مورد استفاده عملی قرار دهید.
اگر به آموزش یک زبان خارجی مشغول هستید و لغات جدیدی را آموخته اید، استفاده از آنها را در مکالمات آغاز کنید. اگر تکنیک های جدید یک ابزار یا سیستم را آموخته اید، عملا از آن تکنیک ها استفاده کنید.


مقالات تندخوانی


به یاد آوردن

عمل یادآوری و مرور یک هدف را دنبال می کنند، اما یادآوری کمی متفاوت از آن است. بدین معنی که اساسا یک تمرین ذهنی است که در آن شما سعی می کنید به طور ارادی آنچه را که زمانی در گذشته تجربه کرده اید، به یاد آورید.
در مرور، شما از عوامل خارجی مانند کتاب ، مقالات ، نقشه و غیره کمی می گیرید، در حالی که در یادآوری بیشتر بر ذهن و توانایی خود در فکر کردن ، تجسم فکری و ایجاد مجدد ذهنی به آنچه می خواهید به یاد آورید تکیه می کنید.

تداعی معانی

به یاد آوردن برخی مطالب مستلزم به یاد آوردن مطالب دیگر است. این به سبب ارتباط و تداعی معانی است که در ذهن خود ایجاد می کنیم.
از آنجا که همه دانش انسان نسبی است ، ما مطالب را در ارتباط با موضوعات دیگر به یاد می آوریم. همه ما مایلیم میان دانسته های جدید با دانش قبلی ذخیره شده در ذهنمان ارتباط برقرار سازیم.
این فرآیند وابسته به روشی است که اطلاعات را به صورت فایلهایی که آماده مراجعه هستند، سازماندهی می کنیم. شما می توانید حافظه خود را با تعمیق این پدیده تقویت کنید. فرض کنید مطلب جدیدی را درباره اینترنت آموخته اید.
سعی کنید این مطلب را به اطلاعاتی که از پیش در ذهن خود درباره اینترنت دارید، ربط دهید. هرگاه مطلب جدیدی می آموزید از خود بپرسید، چگونه می توانم آن را با اطلاعات قبلی خود ارتباط دهم؟ چه نکته جدیدی در آنچه اکنون آموخته ام وجود دارد؟ آن را در کجای متن اطلاعات موجود در ذهن خود می توانم جای دهم؟
این کار به شما کمک می کند پایه دانش خود را بالا ببرید و حافظه خود را نیز تقویت کنید.

تصور

آیا قدرت تصور به حافظه کمک می کند؟ بله ، تا حدی. فرض کنید مطلبی را مطالعه کرده اید و می خواهید آن را به یاد آورید.
یک نقشه ذهنی از آن در ذهن خود ایجاد کنید و یا همه آن را در ذهن مجسم کنید، گویی در حال مشاهده یک فیلم هستید و آن گاه ارتباطات جالب موجود در مطلب را افزایش دهید.
این کار شما را قادر می سازد موضوع را خیلی بهتر و برای مدت طولانی تر به یاد آورید. این تمرین برای دانشجویان تاریخ و نیز دانشجویان علوم بویژه زمانی که می خواهند فرآیندهای مختلف سلولی ، در سطوح اتمی یا حتی جزیی تر را به یاد آورند، بسیار مفید است.

سلامت بدنی

برخورداری از سلامت جسمی پایه یک حافظه خوب است. ذهنی که درگیر بیماری های ضعف عمومی است ، قادر به تمرکز نیست و نمی تواند توجه کافی به مطلب داشته باشد، چرا که توانایی های آن اکثرا متوجه محافظت از خود می شود.
مغز و سیستم عصبی باید دوز معمول ویتامین ها و مواد معدنی ، گلوکز و خون سالم را دریافت کنند و از استراحت کافی برخوردار باشند، به طوری که بتوانند خود را برای ذخیره سازی اطلاعات و نیروی تازه گرفتن به منظور عملکرد بهتر آماده کنند.

سلامت روانی

ذهنی که با خود دایما درگیر است ، نمی تواند مطالب را به خوبی ثبت کند. احساسات منفی مانند ترس ، اضطراب و عصبانیت بشدت جریان ورود اطلاعات به مغز را کاهش می دهد.
نگرش های منفی ، پیش داوری ، گفتن این که «این را می دانم» یا «چه چیزی را یاد می گیرم» نیز شانس حفظ مناسب را از بین می برد. یک ذهن باز، برخورداری از تواضع ، تمایل به یادگیری توانایی شما را برای آموختن ، درک و نهایتا به خاطر سپردن افزایش می دهد.

سازماندهی

ذهن انسان به طرق مختلف مانند رایانه کار می کند. درست مانند سازماندهی معنی دار اطلاعات در رایانه تان ، باید اطلاعات را در قلمرو شخصی خود نیز به طور مرتب سازماندهی کنید تا با اندک تلاشی بتوانید دوباره بدان دست یابید.
قلمرو شخصی شما شامل خودتان و محیطی است که در آن زندگی و عمل می کنید. به طور موثر از ذهن خود استفاده کنید و اهداف عالی تری را برای خود در نظر بگیرید.
تنها اطلاعات مفیدی که شما را در رسیدن به اهدافتان یاری می کنند در ذهن خود ذخیره کنید. از چشم و همچشمی بپرهیزید و در مسیر آرزوها و نیازهای خود حرکت کنید.
تنها به این علت که دوست شما همه شماره تلفن های مورد نیازش را از بر دارد، نباید الزاما شما با او رقابت کنید و ذهن خود را با شماره تلفن ها درهم بریزید. در عوض شما می توانید فهرست مرتبی از آنها تهیه کنید و در دسترس خود قرار دهید. مهم این است که بدانید ذهن شما چگونه کار می کند و به چه طریق به آرامش می رسد تا خود را با آن هماهنگ کنید.
محیط خود را به گونه ای سازماندهی کنید که ذهنتان در آرامش قرار گیرد و انرژی و منابع آن در یافتن و ترتیب بخشیدن به موضوعات هدر نرود.


مقالات سخنرانی و فن بیان


 

اگر به دنبال مطالب انگیزشی هستید، به شما توصیه میکنم فرصت را از دست ندید و سه نوشته زیر را همین الان بخوانید :


:: اینفوگرافیک: نگاهی به ۱۷ امضای زیبا و جالب از افراد مشهور
:: چگونه می توان نگرانی از طرز فکر دیگران در مورد خود را نادیده گرفت؟
:: 10 کاری که از انجام دادن آنها در دهه چهارم زندگی‌تان سخت پشیمان خواهید شد
:: 7 عباراتی که سخنرانی شما را کم ارزش می کند
:: ۷ درسی که باید تا قبل از ۳۰ سالگی در دنیای تجارت بیاموزید
:: ۸ کاری که افراد موفق قبل از ساعت ۸ صبح انجام می‌دهند
:: اینفوگرافیک: 18 شغل عجیب دنیا که هرگز به دنبال آن‌ها نخواهید بود
:: ثروتمند ترین کارآفرینان جهان این همه پول را از کجا آورده اند؟


شنبه ۴ دی ۱۳۹۵

:: این کلمات را از دایره لغات خود حذف کنید تا شاد شوید
:: چگونه خود را مجبور به کار کنیم وقتی حوصله آن را نداریم ؟
:: ترفندهای ذهنی کنترل روزهای سخت زندگی
:: بانوان به چه چیزهایی نیاز دارند؟


سه شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۵

:: عامل اثرگذار بر موفقیت رهبران بزرگ
:: افزایش 18 برابری تمرکز با یک تمرین ساده
:: چگونه دروغگوها را شناسایی کنیم؟
:: چگونه حرکات غیرارادی خودمان را کنترل کنیم؟
:: ویژه بانوان: چگونه جذابتر شوم؟
:: چگونه تبدیل به نابغه سخنرانی شوم؟
:: ۱۹ تفریحی که ثروتمندان انجام می دهند؟
:: برترین کارآفرینان جهان چگونه می‌اندیشند؟
:: 5 توصیه مهم برای افزایش خلاقیت در کسب و کار


دوشنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۵

:: کلیپ انگیزشی "رویاهایتان را عملی کنید"
:: کلیپ انگیزشی انگیزه قهرمانی
:: کلیپ انگیزشی تولدی در تاریکی
:: کلیپ انگیزشی " من قهرمان هستم"
:: کلیپ انگیزشی تو پیروز خواهی شد !!
:: کلیپ انگیزشی " به رویاهات عشق بورز "
:: کلیپ انگیزشی " تغییر و تحول "
:: کلیپ انگیزشی "سال جدید، من جدید"
:: کلیپ انگیزشی "شکست ناپذیر"
:: کلیپ انگیزشی "خودت را از نو بساز"


پنجشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۵

:: اینفوگرافیک: ۱۵ آمار وحشتناک از اعتیاد به موبایل
:: اینفوگرافیک: 10 نشانه اینکه کسی به شما دروغ می‌گوید
:: رهبران جهان چگونه و بر اساس چه قوانینی با یکدیگر تماس تلفنی برقرار می کنند؟
:: اینفوگرافیک: ۱۰ خواب رایجی که انسان ها می بینند و تعبیر آنها
:: 7 روش برای اینکه دیگران حس مهم‌ و با ارزش بودن داشته باشند
:: ۱۹ تفریحی که ثروتمندان جهان پول های خود را صرف آنها می کنند
:: 7 روش برای اینکه دیگران حس مهم‌ و با ارزش بودن داشته باشند
:: کارهایی که باید بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی انجام دهید


چهارشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۵

:: نقل قول هایی کلیدی از ثروتمندان جهان در رابطه با پولدار شدن
:: ۹مرد موفق، ۹۰رمز موفقیت - برترین کارآفرینان جهان چگونه می‌اندیشند؟
:: تحلیل نگاه ها در زبان بدن
:: دوره آنلاین روش های مطالعه : تندخوانی - تقویت حافظه
:: دوره آنلاین اعتماد و اعتمادسازی
:: دوره آنلاین دوره آنلاین توانایی مدیریت مشکلات


شنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۵

:: پنج اشتباه رایج در زندگی زناشویی
:: با افراد عصبی چطور رفتار کنیم؟
:: چطور با همسر لجبازم رفتار کنم؟
:: 10 راه برای این که شخصیت جذاب تری داشته باشیم
:: ۱۰ راز ارتباط موثر از زبان رهبران بزرگ دنیا
:: افراد ناموفق چگونه زمان خود را هدر می دهند
:: کارهایی که باید بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی انجام دهید
:: 7 روش برای اینکه دیگران حس مهم‌ و با ارزش بودن داشته باشند
:: ۱۹ تفریحی که ثروتمندان جهان پول های خود را صرف آنها می کنند


پنجشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۵

:: دوره انلاین نابغه سخنرانی: آموزش سخنرانی و فن بیان
:: دوره آنلاین اصول ارتباط با مشتریان - بازاریابی و فروش
:: با این 5 تکنیک قهرمان زبان بدن می شوید
:: زبان بدن: کلید نامحسوس مذاکرات
:: 9 مورد از بدترین اشتباهات زبان بدن در مصاحبه شغلی[اینفوگرافیک]
:: این 7 جمله طلایی در زندگی زناشویی تان معجزه می کند
:: 10 نشانه این که همسر شما بهترین شوهر دنیا است
:: ۶ نکته درباره‌ی عشق که زنان می‌توانند از روابط خود یاد بگیرند
:: پرسش ها و تجربیات زندگی


پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۵

:: ۶ نکته درباره‌ی عشق که زنان می‌توانند از روابط خود یاد بگیرند
:: تاثیر ورزش و حرکات ورزشی بر رابطه جنسی
:: رازهای گفته نشده موفقیت کارآفرینان


چهارشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۵

:: در کارخانه ی ذهن خود ایده تولید کنید
:: تحلیل قدرتمند زبان بدن اوباما و ترامپ در کاخ سفید
:: قدرت مغز برای جذب ثروت و پول
:: سروتونین و نقش آن در کارآفرینی و کسب ثروت
:: هفت ویژگی مخرب که کارآفرینان باید آنها را کنار بگذارند + ویدئو
:: 6 توصیه مهم برای ایجاد و حفظ انگیزه در مسیر کارآفرینی
:: این 7 جمله طلایی در زندگی زناشویی تان معجزه می کند
:: 10 تعریف و تمجیدی که شوهر شما نیاز دارد، بشنود
:: دلنوشته آنجلینا جولی پس از جدایی از برد پیت
:: آقایان به ازدواج از چه دیدی نگاه می کنند؟
:: راهکارهای جلوگیری از زودرنجی چیست؟
:: چرا شریک زندگی دنبال ارتباطات فرازناشویی می رود؟
:: علت گرایش برخی از زنان به خشونت چیست؟
:: چگونه خاطرات بد گذشته را فراموش کنم؟
:: نیازهای اولیه عاطفی و رفتاری برای داشتن یک زندگی خوب کدامند؟


نقشه ذهنی (mind mapping) چیست؟

نقشه ذهنی (mind mapping) چیست؟

نقشه ذهنی ارتباط بین موضوعات، مفاهیم و مشکلات مختلف را با موضوعات دیگر نشان می دهد.

عصر بانک؛ نقشه ی ذهنی یک ابزار کارآمد برای طوفان ذهنی (brain storming) که به صورت مختلف ایده های مختلف،مشکلات و موضوعات مختلف و روابط بین آنها را نشان می دهد. این روش کمک می کند تا ضمن مرتب کردن و نظم دادن به اندیشه های مختلف موجود در ذهن فرد یا افراد بتوانیم ادراک بهتری از موضوعات پیچیده پیدا کنیم.

 

معمولاً یک نقشه ذهنی با یک موضوع یا مشکل محوری که در مرکز نقشه قرار می گیرد آغاز می شود. و به موضوعات، تصاویر و عبارات مرتبط به آن با خطوطی به مشکل یا موضوع محوری متصل می شوند.

 

 

نقشه ذهنی

 

این روش به شکلهای دیگری از مدتها پیش وجود داشته است، اما بوزان روانشناس انگلیسی برای اولین بار شکل مدرن mind mapping را مطرح کرد تا بدین ترتیب به خاطر سپردن، یاد گرفتن و حل مشکلات آسان تر شود.

 

مهمترین کاربردهای نقشه ذهنی می تواند شامل موارد زیر باشد:

 

1-برای تصویری کردن تبادل اطلاعات بین افراد مثلاً در یک جلسه یا طوفان فکری.

 

2-به منظور سازمان دهی کردن و پالایش کردن اندیشه ها و ایده های مختلف.

 

3-به منظر تحلیل و چارچوب مند کردن و شناسایی ارتباط بین عوامل کلیدی در یک موضوع.

 

4-به منظور بهبود سیستمهای مدیریت دانش.

 

5-به منظور بیان اطلاعات به فرمی مطلوب تر.

 

6-برای مدیریت بهتر اطلاعات در جلسات، پروژه ها و تحقیقات چه در مرحله ی آماده سازی و چه در مرحله اجرا.

 

چند نکته برای تهیه ی نقشه های فکری:

 

1-ایده ی اصلی را در مرکز صفحه قرار دهید و بهتر آن است، که به جای نوشتار از تصویر آن استفاده کنید.

 

2-از فضای کافی استفاده کنید تا بتوانید موارد جدید را در آینده اضافه کنید.

 

3-از رنگها برای ادراک بهتر استفاده کنید.

 

4-ارتباطات بین عوامل مختلف را بیابید.

 

اما امروز به جای استفاده از کاغذ برای ایجاد نقشه های ذهنی (mind map) می توان از نرم افزار iMindMap Pro استفاده کرد، نرم افزاری که مخصوص ایجاد نقشه های فکری طراحی شده است. 

تفاوت مدیریت و رهبری چیست؟ (+ سبک‌های متفاوت رهبری)

تفاوت مدیریت و رهبری چیست؟ (+ سبک‌های متفاوت رهبری)




پیتر دراکر پدر مدیریت نوین در رابطه با رهبری سازمان دو تعریف مجزا و البته تکمیلی ارائه داده است. او ابتدا رهبری را تعالی بخشیدن به رویاها و چشم‌انداز‌های افراد و گسترده‌تر کردن دیدگاه‌ها بیان می‌کند، سپس در تعریف تکمیلی می‌گوید: «رهبری یک مسوولیت است، رهبری الزاما محبوبیت بین کارکنان نیست، بلکه رهبری به معنی رسیدن به کسب نتیجه است.»

عصر بانک؛ باید این حقیقت را بپذیریم که رهبری سازمان ابتدا کسب نتیجه و موفقیت در کسب‌وکار است و راضی کردن همه همکاران نه مد نظر است نه امکان‌پذیر و اگر هم توانستیم همه کارکنان را از خود راضی نگه‌داریم باید حتما به شیوه عمل خود شک کنیم.

 

تفاوت مدیریت و رهبری
رهبری و مدیریت از مفاهیمی هستند که معمولا مترادف هم به‌کار می‌روند و در بیشتر اوقات تفاوت ماهوی  آنها نادیده گرفته می‌شود، هرچند وجود هر دو مهارت‌ توامان ضرورتی انکارناپذیر است، ولی دانستن تفاوت میان آنها در به‌کارگیری هر یک، می‌تواند مفید واقع شود. شاید در صورت ظاهری چنین به‌نظر برسد  که مدیران مدیریت می‌کنند و رهبران نیز کار رهبری را به‌عهده دارند، در صورتی‌که این نگاه بسیار سطحی و ساده‌‌انگارانه است،  مدیر، مجموعه کارکردهایی مانند برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل، هماهنگی و...  را انجام می‌دهد و تلاش می‌کند اثربخشی سیستم را افزایش دهد، در مقابل  رهبری فراگردی  است که سعی دارد با ایده‌های جدید و فرآیند‌های بدیع و نو  سازمان را به سطحی بالاتر از کارکردهای مدیریتی و آنچه سازمان ندارد برساند، با این تعریف مهم‌ترین ویژگی رهبری را می‌توان  نوآوری و ابتکار عمل دانست.


مدیران با این ویژگی می‌توانند به‌عنوان رهبری دست یابند و  برای انجام کار خود تنها به استفاده از قدرت سازمانی خود اکتفا نکنند. چرا که رهبران علاوه‌بر قدرت مدیریتی دارای قدرت شخصی بوده و دارای پیروانی هستند که با تمام وجود نیات آنها را دنبال و اجرا می‌کنند.
برای اجرای پارادایمی که سازمان قصد دارد از طریق آن به نداشته‌های جدید برسد نیاز به رهبری در سازمان دارد و با نقش مدیریتی امکان عملی آن به شدت کاهش می‌یابد.


در سیر تطور رهبری سازمانی انواع زیادی از سبک‌های رهبری شناسایی شده است که هر یک مزایا و معایبی داشته و سازمان‌ها با توجه به دوره عمر، قدرت شخصی رهبران، وضعیت اقتصادی و بلوغ سازمانی، سبک رهبری مناسب خود را تجربه کرده‌اند.


سبک‌های متفاوت رهبری  در سازمان‌ها


1- رهبری اقتدارگرایانه (Autocratic Leadership): در سازمان‌هایی که دچار بحران جدی شده‌اند و نیاز به تصمیم‌گیری‌های سریع دارند و فرآیندهای کاری روتین و غیرتخصصی است، اجرا می‌شود. برای سازمان‌های نظامی این سبک رهبری مناسب است و مزایایی مانند سرعت در تصمیم‌گیری و قدرت بلامنازع در رهبری را به همراه دارد.


2- رهبری بوروکراتیک (Leadership Bureaucratic):  برای سازمان‌هایی که کارهای دقیق و علمی و نا ایمن انجام می‌دهند و لزوم توجه به قوانین و دستورالعمل‌ها برای انجام درست و ایمنی جدی است، بسیار مناسب است.  مزایای این روش رهبری سازمانی بالا بردن ایمنی و کم‌کردن ریسک ناشی از کارکردهای تعیین نشده است.


3- رهبری کاریزماتیک (Charismatic Leadership): برای سازمان‌هایی که از بی‌تفاوتی و عدم احساس مسوولیت کارکنان ناراضی هستند انتخاب این سبک رهبری می‌تواند مفید باشد که با شور و انرژی خود سازمان را به حرکت درمی‌آورند. این سبک از رهبری برای سازمان‌هایی که به تغییرات درونی نیاز دارند، مناسب است و رهبری در این سبک باید با الگو قرار دادن خود سایرین را به عملکردهای فوق‌العاده مجاب کند.


4- رهبری مشارکتی (Participative Leadership):  در سازمان‌هایی که نوآوری و خلاقیت رمز موفقیت و نیاز به مشارکت کارکنان مهم‌ترین عامل در ماندگاری سازمان است این سبک از رهبری مناسب است. این نوع رهبری برای شرایط غیربحرانی بسیار موثر است و در شرایط بحرانی که نیاز به سرعت در تصمیم‌گیری دارد پاسخ معکوس می‌دهد. برای سازمان‌هایی که تمرکز بر بهبودهای عملیاتی و بهبود محصول یا ارائه بهتر خدمت دارند، نیز مناسب است و از معایب آن طولانی شدن تصمیم‌گیری‌ها و مشخص نشدن برخی از ناکارآمدی‌های فردی است.


5- رهبری عدم مداخله ( Laissez - Faire Leadership): برای سازمان‌هایی که نیاز به روش‌های خود مدیریتی دارند و مدیریت زمان اهمیت زیادی دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کارهایی که نیاز به هدایت نداشته و اطمینان داریم که کارها با حداقل خطا انجام می‌گیرد مناسب است و اگر دانش مناسب در بین کارکنان نباشد ریسک زیان‌دهی آن بالا است.


6- رهبری مردم محور (People - oriented Leadership ): این سبک رهبری برای توسعه کارهای تیمی است و با توجه به اینکه رهبری سازمان نگاه یکسانی به کارکنان دارد تیم‌های مقتدر و قوی در آن تشکیل می‌شود. نقطه ضعف بزرگ این نوع سبک رهبری فراموشی مسوولیت‌های فردی است و باعث می‌شود قابلیت‌های فردی کارکنان نادیده گرفته شود.


7- رهبری خدمتگزار (Servant Leadership): این سبک رهبری برای سازمان‌های آموزشی یا خدماتی مانند بیمارستان، دانشگاه بسیار مناسب است و معمولا رهبری سازمان  به شاخص‌های فرهنگی و ارزشی بسیار پایبند است و تعهد به‌کار، صداقت، راستگویی و همدلی از ارزش‌های مطرح در این نوع رهبری است. در این سبک به‌رغم کندی تصمیم‌گیری ایجاد فرهنگ ارزشی و خدمت در سازمان از نکات مثبت آن است.


8- رهبری وظیفه‌گرا (Task - Oriented Leadership): این سبک از رهبری توجه وسیعی برکنترل کار، وظایف و دستورالعمل‌ها دارد و معمولا به‌دلیل عدم توجه به مشکلات کارکنان نارضایتی در بین آنها گسترش می‌یابد.


9- رهبری تعاملی(Transactional Leadership): این نوع سبک رهبری مناسب با سازمان‌هایی است که کارها را به شکل پروژه‌ای انجام می‌دهند و برای سازمان‌های دانش محور که نیاز به نوآوری و خلاقیت دارند، مناسب نیست.


10- رهبری تحولی (Transformational Leadership): این سبک رهبری با تعیین چشم‌انداز و اهداف روشن و مکالمه آن در سازمان سعی در جذب مشارکت کارکنان می‌کند. این مهم با درک درستی از تحولات پیرامونی و شیوه‌های ایجاد انگیزه امکان می‌یابد و رهبری با هوش عاطفی خود توانمندی‌های جدیدی نسبت به قبل برای سازمان ایجاد می‌کند. از نقاط ضعف این سبک تایید رهبری از سوی تمامی رده‌های سازمانی است و درصورتی‌که زیرساخت‌های تغییر را ایجاد نکند امکان موفقیت بسیار کاهش می‌یابد.


چالش‌های جدید و رهبری سازمان‌ها
سازمان‌های امروزه با فضایی متفاوت از گذشته (حتی گذشته‌ای نزدیک) مواجه شده‌اند، مواردی که تا همین چندی پیش مهم بودند، تبدیل به مواردی کم اهمیت و حتی بی‌اهمیت شده‌اند و مواردی که جزو مسائل بی‌اهمیت بودند، تبدیل به موارد بااهمیت و کلیدی شده‌اند و برخی موارد چالش‌انگیز نیز تجربه‌های جدیدی هستند که سابق بر این وجود نداشته‌اند.


با درک این واقعیت پی می‌بریم که مانند مزیت‌های جدید که ناپایدار و گذرا شده‌اند، چالش‌های سازمانی نیز تغییر جدی پیدا کرده‌اند و تفوق بر آنها با سبک‌های گذشته شاید قابل حل نباشد و سبک رهبری موقعیتی مبتنی بر منطق فازی با روش‌های جدید برای حل چالش‌ها، رویکرد جدیدی در رهبری است که می‌تواند به کمک ما آید.


پنج ویژگی کلیدی رهبران در فضای کسب‌وکار جدید


1- صداقت در منش رهبری - پیتر دراکر یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های یک رهبر را «صداقت در رهبری» می‌داند و بیان می‌کند: «روح صداقت از مدیران ارشد در سازمان دمیده می‌شود و روح هرسازمان را از بالا به آن می‌دمند.»


2- اشتیاق به تغییر - یکی از ویژگی‌های رهبران اشتیاق داشتن به تغییر است چنانچه این روحیه در او وجود نداشته باشد قطعا کارکنان نیز مقاومت زیادی در قبال تغییر خواهند داشت.


3- کمال‌گرایی - یکی دیگر از ویژگی‌های رهبران موفق روحیه کمال گرایی در آنهاست، چرا که با داشتن این ویژگی سازمان تحت رهبری خود را به سوی تعالی پیش می‌برند و از در جا زدن بیزارند.


4- شجاعت - داشتن شجاعت ویژگی ممتازی است که در بیشتر موارد نداشتن آن باعث ناکامی‌های بزرگی می‌شود.


5- سرعت در تصمیم‌گیری -شاید مهم‌ترین ویژگی در فضای کسب‌وکار جدید باشد. چرا که شکار فرصت‌ها بیشتر از آنچه به کیفیت تصمیم بستگی داشته باشد به سرعت در آن نیاز دارد.


بیل گیتس رهبر کار آفرین جهانی علاوه‌بر ویژگی‌های فردی و اخلاقی، 10 ویژگی کارکردی نیز برای رهبران سازمان‌ها پیشنهاد کرده است که می‌تواند در مواجهه با چالش‌های فضای کسب‌وکار جدید به ما کمک کند هرچند ایشان خود می‌گوید یک فرمول جادویی برای چگونگی رهبری مناسب و کارآمد وجود ندارد؛ ولی ممکن است با دانستن این نکته‌ها بتوانید موثرتر عمل کنید.


۱- صنعت و کسب‌وکاری که رهبری آن را به‌عهده گرفتید خوب شناسایی کنید و از تمامی زوایای پیدا و پنهان آن مطلع باشید.


۲- مدیران را با دقت به‌کار بگیرید و از کنار گذاردن مدیران ناکارآمد نهراسید. شما نیاز به یک گروه قوی دارید؛ چرا که یک مدیر متوسط هر قدر هم که خوب رهبری شود، نتیجه عملش قطعا متوسط خواهد بود.


۳- محیط کار را مولد و سودآور کنید. این موضوع کمی چالش‌برانگیز است؛ چرا که نیازمند رویکردهای متفاوتی بسته به زمینه فعالیت است. زمانی که در حال پایه‌ریزی مایکروسافت بودم، می‌خواستم فرهنگ سازمانی ایجاد کنم که کارکنان را تشویق کند با هم کار کنند، ایده‌های خود را درمیان بگذارند و انگیزه خود را در آن حفظ کنند.


۴- تعریف مشخصی از موفقیت داشته باشید. برای کارکنان خود به‌طور شفاف توضیح دهید موفقیت از نظر سازمان چیست و آنها چگونه می‌توانند دستاوردهای خود را ارزیابی کنند. اهداف باید واقع‌گرایانه انتخاب شوند.


۵- برای اینکه یک رهبر سازمانی خوب باشید باید کارکنان خود را دوست داشته باشید و بتوانید ارتباط مناسبی با آنها برقرار کنید. این موضوعی نیست که بتوانید درباره آن به دیگران دروغ بگویید و نقش بازی کنید. چنانچه از ارتباط با کارکنان خود لذت نمی‌برید، رهبری آنها بسیار دشوار خواهد بود.


۶- توانایی‌های کارکنان خود را به‌گونه‌ای توسعه دهید که وظایف خود را بهتر از آنچه شما می‌خواهید انجام دهند. مهارت‌های‌تان را به آنها منتقل کنید. این موضوع هدفی مهیج خواهد بود ولی همزمان ممکن است برای برخی مدیران نگران‌کننده باشد که موقعیت خود را به واسطه این امر در خطر ببینند.


۷- دلگرمی و انگیزه ایجاد کنید. برای کارکنان خود به‌طور واضح مشخص کنید در صورتی که امور به‌طور مناسب انجام شوند تنها مدیران نیستند که از نتیجه آن بهره‌مند می‌شوند. به کارکنان خود حس اهمیت در مورد کاری که برعهده دارند را انتقال دهید. به آنها نشان دهید که برای شرکت مهم هستند.


۸- مسوولیت کارهای بزرگ و اساسی را خود برعهده بگیرید. شما باید مسوولیت‌های بیشتری علاوه‌بر ارتباط صرف داشته باشید. در خلال زمان سعی کنید آن را ثابت کنید.


۹- هیچ گاه در تصمیم خود تجدید نظر نکنید. از زمان و فکر خود به‌طور مناسب استفاده کنید تا تصمیم قطعی خودرا به‌طور مناسب در همان بار اول بگیرید و دیگر به آن برنگردید. چنانچه جزو افرادی باشید که یک مساله را مدت‌ها باز نگه می‌دارند این امر باعث می‌شود که نه تنها در کار مدیر اجرایی خود خلل وارد کنید بلکه خودتان نیز به رهبری تبدیل می‌شوید که نمی‌تواند در زمان مناسب و همان بار اول تصمیم‌گیری کند. کارکنان از رهبری که قاطعیت نداشته باشد، بیزارند.


۱۰- کارمندان خود را آگاه سازید که باید رضایت چه کسی را تامین کنند. شاید این فرد شما باشید، شاید مدیر فنی شما باشد یا ممکن است فرد دیگری باشد که برای شما کار می‌کند. 

 

پرویز نصرتی کردکندی
عضو انجمن ایرانیان فارغ‌التحصیل ژاپن و مدیرکل منابع انسانی شرکت دخانیات ایران